Onder meer drie (oud-)militairen, één boerin, vijf voormalige studenten aan de Universiteit van Amsterdam en twee marathonlopers staan vandaag op de trappen van het bordes. EW stelt alle ministers van kabinet Schoof I kort voor.
Het was voor het eerst in de parlementaire geschiedenis dat beoogde ministers voorafgaand aan het afleggen van de eed werden ondervraagd door de Tweede Kamer.
SP, CDA, CU en SGP deden er niet aan mee. Deze partijen zien de hoorzittingen als een breuk in de vertrouwensregel. Daar valt ook wel wat voor te zeggen, al bieden de geopenbaarde cv’s en motivatiebrieven volop voer voor journalistiek Nederland.
Wat opvalt bij het lezen van de door de ministers ingezonden stukken is de wisselende stijl per partij. Zo zijn de brieven van de VVD’ers veelal kort en zakelijk, terwijl de meeste NSC’ers uitgebreid ingaan op het herstellen van vertrouwen en verbeteren van de politieke cultuur.
Vaak is het kopje ‘hobby’s’ het aardigst om te lezen. We leren dat minister van Financiën Eddy van Huijm (NSC) ook een fanatieke hardloper en gitarist is. Helaas ontbreekt dit kopje in de meeste cv’s.
Minister van Algemene Zaken (minister-president)
Naam: Dick Schoof (67)
Partij: Partijloos
Opleiding: Planologie aan de Radboud Universiteit Nijmegen (RU)
Voornaamste wapenfeit: Premier Schoof hoefde als naamgever van Schoof I geen hoorzitting te doorstaan. Van hem is bekend dat hij een fanatiek hardloper is. Hij is geboren in Zoetermeer als een-na-jongste van zeven. Schoof heeft één zus en vijf broers. Hij begon in 1982 zijn loopbaan als beleidsmedewerker bij de Vereniging Nederlandse Gemeenten. Eind jaren tachtig stapte hij over naar het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Sinds 2020 was Schoof secretaris-generaal van het ministerie van Justitie en Veiligheid.
Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Naam: Judith Uitermark (52)
Partij: NSC
Opleiding: Rechten aan de Universiteit van Amsterdam (UvA)
Voornaamste wapenfeit: Edammer Judith Uitermark was de eerste die op hoorzitting moest komen. Ze gaf aan dat ze zich ‘persoonlijk hard zal maken’ om de bewindslieden binnen de grenzen van de rechtsstaat te laten blijven. In haar motivatiebrief benadrukt ze dat de coalitiepartijen elk ‘zeer verschillende’ partijen zijn. Zoals het een echte NSC’er betaamt, richt ze zich in haar brief vooral op vertrouwen, goed bestuur en de rechtsstaat. Uitermark begon haar politieke carrière als fractiemedewerker van het CDA in Haarlem. Eerder was ze strafrechter in de rechtbank Noord-Holland en landelijk coördinator mediation in strafzaken. Ze stond derde op de kandidatenlijst van NSC.
Minister van Klimaat en Groene Groei
Naam: Sophie Hermans (43)
Partij: VVD
Opleiding: Internationale betrekkingen aan de San Francisco State University in de Verenigde Staten en politicologie aan de UvA
Voornaamste wapenfeit: ‘De tassendrager van Rutte’. Zo noemde PVV-leider Geert Wilders de geboren Nijmegenaar Sophie Hermans in 2022. Ze reageerde emotioneel op die woorden. Feit is dat ze jarenlang politiek assistent was van premier Mark Rutte. Sinds 2017 zit ze in de Tweede Kamer, onder meer als vicefractievoorzitter. Nu treedt ze toe tot Schoof I. Haar motivatiebrief is kort, slechts een half A4’tje. Ze pleit ervoor ‘Nederland sterker en schoner door te geven aan de volgende generatie’.
Haar politieke carrière begon als politiek adviseur van Stef Blok, minister voor Wonen en Rijksdienst van 2011 tot 2015. Daarna was ze twee jaar lang politiek adviseur van Rutte voordat ze in 2017 Kamerlid werd.
Minister van Financiën
Naam: Eelco Heinen (43)
Partij: VVD
Opleiding: Economie aan de UvA
Voornaamste wapenfeit: De in Laren geboren Eelco Heinen schrijft in zijn motivatiebrief dat hij zich ervan bewust is ‘dat de risico’s op het gebied van overheidsfinanciën zich opstapelen’. In het Hooflijnenakkoord voor Schoof I zijn nog geen strakke financiële kaders gesteld.
Aan Heinen dus de taak om de financiën op orde te houden. Als Kamerlid had hij al het imago van schatkamerbewaker. Nu keert Heinen als hoofdverantwoordelijke terug op het ministerie waar hij in 2007 als beleidsadviseur zijn carrière begon. Algauw stapte hij van de ambtenarij over naar de politiek, als medewerker van de VVD-fractie in de Tweede Kamer. Sinds 2021 is hij Kamerlid.
Minister van Justitie en Veiligheid
Naam: David van Weel (47)
Partij: VVD
Opleiding: Opleiding tot Officier der Zeedienst aan de Koninklijke Marine, later nog geschiedenis gestudeerd aan de UvA
Voornaamste wapenfeit: Van Weel is sinds 2020 de rechterhand van NAVO-topman Jens Stoltenberg in Brussel en zeer betrokken bij de oorlog in Oekraïne. Van Weel is ooit begonnen als militair, wat hem dwong zijn geboorteplaats Rotterdam in te ruilen voor Den Helder.
Van 2016 tot 202o was hij raadadviseur buitenlandse zaken en defensie van premier Rutte. In zijn beknopte motivatiebrief schrijft hij dat zijn carrière de afgelopen dertig jaar in het teken stond van ‘veiligheid en de bevordering van de rechtsorde’. Hij vindt het een eervolle taak zijn opgedane kennis in te zetten als minister in Schoof I.
Minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening
Naam: Mona Keijzer (55)
Partij: BBB
Opleiding: Bestuurskunde en rechten aan de UvA
Voornaamste wapenfeit: Ah, de welbekende Mona Keijzer. De Volendamse werd lang genoemd als premierskandidaat, maar mag zich gaan buigen over hoofdpijndossier woningbouw en is vicepremier in een kabinet dat niet Keijzer I maar Schoof I heet. Na haar kennismaking met premier Dick Schoof, verklaarde Keijzer dat stikstof geen belemmering vormt voor de woningbouw.
Opvallend, want ze maakte in haar hometown Edam-Volendam bezwaar tegen de bouw van een woon-zorgcomplex, onder andere vanwege te veel vrijkomende stikstof. De Raad van State wees het bezwaar definitief af.
Minister van Buitenlandse Zaken
Naam: Caspar Veldkamp (60)
Partij: NSC
Opleiding: Bestuurskunde aan de Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR) en de Indiana University in Bloomington, Verenigde Staten
Voornaamste wapenfeit: De motivatiebrief van Caspar Veldkamp is opvallend kort voor een NSC’er. Toch slaagt Veldkamp erin om in een half A4’tje tekst maar liefst tien keer het woord ‘ik’ te laten vallen. Hij lijkt zeker van zijn zaak. Dat moet natuurlijk ook voor een minister. Hij is ervan overtuigd het Hoofdlijnenakkoord voor Schoof I ‘volledig te kunnen dragen’ en beschikt over een ‘flinke dosis energie’.
Los van deze taalkundige analyse heeft Veldkamp als diplomaat veel internationale ervaring. Hij werkte op het ministerie van Buitenlandse Zaken en de ambassades in Warschau en Washington, en was ambassadeur in Tel Aviv en Athene. Veldkamp is geboren in Etten-Leur, maar heeft dus over de hele wereld gewoond.
Ook was hij bestuurder van de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling in Londen. In Griekenland speelde hij een belangrijke rol bij het oplossen van de schuldencrisis, samen met toenmalig minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem (PvdA).
Minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp
Naam: Reinette Klever (56)
Partij: PVV
Opleiding: Bedrijfseconomie (EUR)
Voornaamste wapenfeit: Reinette Klever, geboren in Weesp, kwam veel in het nieuws doordat ze geen afstand wilde nemen van de term ‘omvolking’.
Er kleeft een radicaal-rechts imago aan Klever, mede door haar vorige baan als directeur en medeoprichter van omroep Ongehoord Nederland. Hierdoor zou je bijna vergeten dat Klever ook vijf jaar lang Tweede Kamerlid is geweest en daarvoor nog een jaar senator. Ook kwam ze in 2012 al in opspraak toen ze als PVV-fractielid in de Kamer wilde komen.
Klever heeft werkervaring in het buitenland. Ze liep stage bij ABN AMRO in New York, en in Parijs bij de Franse bank Banque de Neuflize Schlumberger.
Minister van Defensie
Naam: Ruben Brekelmans (37)
Partij: VVD
Opleiding: Bedrijfseconomie aan de Universiteit van Tilburg, internationale politiek aan de London School of Economics en bestuurskunde aan de Harvard Kennedy School in Cambridge, Verenigde Staten
Voornaamste wapenfeit: Leidschendammer Ruben Brekelmans was zich als zeventienjarige al bewust van de kwetsbaarheid van Nederland voor internationale turbulentie, zo schrijft hij in zijn motivatiebrief. Zijn vader was net een bedrijf begonnen en ondervond last van de crisis. ‘Vaak zijn het internationale crises en conflicten die ons land het meest ontwrichten,’ tekent Brekelmans op. Hij wordt de jongste minister in het kabinet-Schoof I. Eerder was hij consultant en werkte op de ministeries van Justitie en Veiligheid en van Financiën. Brekelmans is ruim drie jaar Kamerlid. Hij was een van de eerste VVD’ers die zich uitspraken over een noodzakelijke samenwerking met PVV.
Minister van Economische Zaken
Naam: Dirk Beljaarts (46)
Partij: PVV
Opleiding: Hotel Management School, Hogeschool Maastricht
Voornaamste wapenfeit: ‘Ik zit hier met een schoon geweten,’ zei Beljaarts tijdens zijn hoorzitting in de Tweede Kamer. Hij moest zichzelf verdedigen omdat hij betrokken zou zijn geweest bij het faillissement van een administratiebureau van Koninklijke Horeca Nederland (KHN).
Beljaarts is een horeca-duizendpoot. In verschillende functies heeft de geboren Brabander gewerkt in Maastricht, Woerden, De Meern, Oegstgeest, Amsterdam, Dordrecht, Den Haag en Brussel. Hij was ook consul van Hongarije, het geboorteland van zijn moeder. Onlangs diende hij een verzoek in tot het schrappen van zijn Hongaarse nationaliteit. Wilders wil liever geen PVV-ministers met dubbele nationaliteit in Schoof I.
Minister van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur
Naam: Femke Wiersma (39)
Partij: BBB
Opleiding: Militaire vormgeving Marine in Rotterdam
Voornaamste wapenfeit: De olijke Femke Wiersma valt op. Niet alleen door haar verschijning, maar ook door haar achtergrond. Wiersma is geboren in Dokkum en opgegroeid op een boerderij. Al wordt ze minister van Landbouw, Visserij én Voedselzekerheid én Natuur in Schoof I, ze schrijft in haar motivatiebrief uitsluitend over landbouw.
De Friese oud-deelneemster aan het datingprogramma Boer zoekt Vrouw heeft ook de meeste affectie met de landbouwsector. Haar politieke tegenstanders zijn boos dat Wiersma in juni pardoes het Frysk Programma Landelijk Gebied (FPLG) stillegde. Dit programma is de schakel tussen nieuwe stikstof- en natuurmaatregelen en de Friese boeren.
Wiersma reageerde hiermee op het Hoofdlijnenakkoord, dat korte metten maakt met het stikstofbeleid van Rutte IV.
Minister van Infrastructuur en Waterstaat
Naam: Barry Madlener (55)
Partij: PVV
Opleiding: Makelarij aan de Hogeschool Rotterdam
Voornaamste wapenfeit: In zijn motivatiebrief schrijft Barry Madlener dat hij nooit had gedacht minister te mogen worden. Hij haalt aan dat hij politiek geëngageerd raakte door Pim Fortuyn. Madlener was kort diens persvoorlichter. Hij wilde de oud-LPF-lijsttrekker noemen in zijn brief, evenals journalist en filmmaker Theo van Gogh. Beiden moesten hun mening met de dood bekopen.
Via hen raakte de geboren Leidenaar geïnspireerd door Geert Wilders. Na de moord op Fortuyn is Madlener nog vijf jaar gemeenteraadslid geweest namens Leefbaar Rotterdam en vervolgens Europarlementariër voor de PVV. Sinds 2012 zit hij namens die partij in de Tweede Kamer.
Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
Naam: Eppo Bruins (54)
Partij: NSC (voorheen ChristenUnie)
Opleiding: Natuurkunde aan de Universiteit Utrecht
Voornaamste wapenfeit: De natuurkundig onderzoeker uit Ermelo Eppo Bruins was zes jaar lid van de Tweede Kamer namens de ChristenUnie, maar zal zijn werk als minister in Schoof I doen namens NSC. Bruijns behaalde zijn postdoctorale graad aan het Massachusetts Institute of Technology en was werkzaam aan de universiteiten van Utrecht en Leiden.
Minister van Asiel en Migratie
Naam: Marjolein Faber (64)
Partij: PVV
Opleiding: Radiodiagnostiek en nucleaire geneeskunde aan de Hogeschool Utrecht
Voornaamste wapenfeit: Niet Wilders’ vertrouweling Gidi Markuszower, maar de politiek ervaren Marjolein Faber wordt minister van Asiel en Migratie. Vooral vanwege haar vroegere uitspraken over omvolking noemde VVD-fractieleider Dilan Yeşilgöz haar ‘niet onomstreden’.
Na een crisisberaad konden de vier coalitiepartijen toch leven met Fabers kandidatuur voor Schoof I. Op de hoorzitting in de Tweede Kamer deed Faber afstand van haar uitspraken in het verleden, maar ze maakt zich nog altijd zorgen over de ‘demografische ontwikkeling’ in Nederland. Wilders is blij met een echte pitbull op Asiel: Faber heeft zich in het verleden vaak uitgelaten tegen de instroom van migranten.
Lees ook: als Gidi Markuszower de ondergrens niet is, wie dan wel?
Faber is geboren in Amersfoort. Sinds 2010 is zij actief voor de PVV. Ze was Statenlid in Gelderland en lid van de Eerste en Tweede Kamer. Aan haar de moeilijke klus om de immigratie te beperken. Zelf denkt ze ‘als dochter van een hardwerkende slagersfamilie’ klaar te zijn voor de klus.
Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
Naam: Eddy van Hijum (52)
Partij: NSC
Opleiding: Civieltechnische bestuurskunde aan de Universiteit Twente
Voornaamste wapenfeit: De meest uitgebreide motivatiebrief en cv voor Schoof I komt van de protestantse Eddy van Hijum. Als echte NSC’er begint hij over het herstellen van vertrouwen in de politiek. Van Hijum pleit voor goed bestuur. Ook benadrukt Van Hijum dat hij met tal van collega’s van andere politieke partijen – van links tot rechts – altijd constructief heeft kunnen samen werken.
Sinds 6 december 2023 is Van Hijum lid van de Tweede Kamerfractie van NSC. Hij is geboren in Delft, maar voor het Twentse studentenleven trok hij naar het oosten van het land. Hij was elf jaar Tweede Kamerlid voor het CDA en Gedeputeerde in Overijssel. Naast zijn politieke avonturen is Van Hijum gitarist bij provincieband Juust en gelegenheidsformatie Red Band, schrijver en marathonloper.
Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
Naam: Fleur Agema (47)
Partij: PVV
Opleiding: Kunstacademie AKI te Enschede, Academie van Bouwkunst te Amsterdam.
Voornaamste wapenfeit: De rechterhand van Geert Wilders. Fleur Agema is sinds 2006 lid van de Tweede Kamerfractie van de PVV. Vóór haar politieke carrière was ze ontwerper bij een architectenbureau. Tijdens haar politieke loopbaan heeft ze zich naar de voorgrond gevochten als zorgkenner.
Vaak stond ze vurig aan de interruptiemicrofoon om de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport kritische vragen te stellen. Nu mag Agema, geboren in Purmerend, zelf de knoppen bedienen als minister in Schoof I.
In haar motivatiebrief gaat ze daar ironisch mee om. ‘Natuurlijk kreeg ik het even benauwd omdat jullie er nu achter gaan komen dat ik niet alles weet over de zorg, maar ik sterk me met de gedachte dat ik wel het overzicht heb en de problemen goed ken,’ schrijft ze aan de Kamervoorzitter.