Pietendiscussie losgebarsten, tóch Zwarte Pieten bij intocht

De inmiddels jaarlijkse discussie over het uiterlijk van Zwarte Piet is gisteren weer in alle hevigheid losgebarsten nadat de NTR bekendmaakte dat bij de officiële intocht alleen roetveegpieten aanwezig zullen zijn. Na alle ophef verklaarde de omroep donderdagavond dat het gaat om een misverstand: sommige pieten zullen wel degelijk volledig zwart zijn. Het is zeer de vraag of dat de gemoederen tot bedaren zal brengen.

Sintcomité Zaanstad wil geen rol meer spelen bij intocht

Omdat de NTR woensdag verklaarde bij de uitzending van de landelijke intocht alleen roetveegpieten in te zetten. Nadat een storm van verontwaardiging losbarstte, zei een woordvoerder van donderdagavond dat sommige pieten toch helemaal zwart zullen zijn: ‘Naargelang ze vaker door de schoorsteen zijn gegaan, worden ze zwarter.’ Volgens de omroep is er wel sprake van een geleidelijke verandering, ‘elk jaar een beetje minder zwart’.

Nadat woensdag het nieuws over de roetveegpieten naar buiten kwam, kondigde het Sinterklaascomité Zaanstad aan geen rol meer te willen spelen bij de landelijke intocht op 17 november in Zaandijk.‘Onze pieten zijn al behoorlijk aangepast. We dragen geen oorringen, we gebruiken een normale liplijn en geen overdreven rode lippen en we praten normaal, niet als een Surinamer. We doen dit al achttien jaar en de pieten zijn altijd al bruin geweest, in plaats van zwart,’ zegt de voorzitter van het comité René de Reus in een reactie tegen het AD.

Lees hier de reactie van het comité op Facebook:

Vanwege dit standpunt komen bij het comité al langere tijd bedreigingen binnen. ‘Dat loopt al een poosje, maar nu het weer in de aandacht is, is het wel weer verergerd,’ zegt De Reus. ‘Maar we houden ons bij ons standpunt. We zijn ook nog in gesprek met de gemeente en de politie.’ De Reus zegt hij berichten van andere comités heeft dat zij ook willen afhaken. ‘Dus misschien gaan ze toch nog overstag met de pieten.’

Ondanks de mededeling van de NTR dat er dus wel degelijk Zwarte Pieten bij de intocht zullen zijn, blijft het comité bij zijn standpunt. ‘Het is opvallend dat de NTR hier nu ineens mee komt, want tegen ons is toch echt wat anders verkondigd,’ aldus De Reus.

In de hele gemeente Zaanstad houden negen comités zich bezig met de sinterklaasfeesten. Acht daarvan werken wel met de NTR mee aan de landelijke intocht. Volgens een woordvoerder van de gemeente Zaanstad leveren zij in totaal ongeveer 150 roetveegpieten.

Grauwe Eeuw niet tevreden: wil intocht stoppen met ‘acties’

De extreem-linkse actiegroep De Grauwe Eeuw, waarvan voor zover bekend activist Michael van Zeijl het enige lid is, vindt dat de intocht met de roetveegpieten ‘gewoon nog steeds blackface’ is. Dat schrijft hij in een persbericht op zijn Facebookpagina. Van Zeijl kondigt aan niet te gaan demonstreren bij de nationale intocht, ‘maar dit event te stoppen met acties, wanneer deze niet van alle racistische elementen is ontdaan’. Zijn actiegroep zou de roetveegpieten van de NTR al hebben gezien.

‘Wij gaan ons niet vrijwillig uitleveren aan de blackface-extremisten in blauw, dus is deelnemen aan een demonstratie uitgesloten,’ aldus Van Zeijl. Op wie hij precies doelt met ‘wij’ is niet duidelijk, al schrijft hij later in het bericht ook dat hij in gesprek is met andere organisaties over de invulling van de ‘acties’ die hij in Zaanstad wil plegen. Het kopstuk van De Grauwe Eeuw is afgelopen jaar, toen de veelbesproken nationale intocht in Dokkum werd gehouden, door de politie vastgezet toen hij daar wilde demonstreren. Dit omdat hij mogelijk van plan was geweld te gebruiken.

In februari stelde het Openbaar Ministerie een onderzoek in naar Van Zeijl, omdat hij op Facebook had opgeroepen tot een aanslag op Stefan de Walle, de acteur die Sinterklaas vertolkt. Daarbij moesten kinderen worden bedekt ‘onder zijn hersenen en botsplinters’. Later verwijderde hij het filmpje, maar de rechter oordeelde eind augustus dat Van Zeijl 300 euro boete moest betalen wegens ‘opruiing’ tegen Sinterklaas.

Sylvana Simons richt Zwarte Pieten-meldpunt op

BIJ1-leider Sylvana Simons is blij met de maatregel. ‘Hiermee wordt de jarenlange inzet van activisten beloond. Eindelijk kan deze nationale traditie een inclusief feest voor alle kinderen van Nederland worden. BIJ1 hoopt dat deze aanpassingen door de NTR een voorbeeld zijn voor scholen, bedrijven en organisaties door het hele land. Velen daarvan geven tot nu toe aan de lijn van de NTR te volgen,’ staat in een verklaring.

Voor intochten waarbij toch Zwarte Pieten meedoen, zet de politieke partij een meldpunt op. ‘Maakt jouw lokale intocht nog wel gebruik van Zwarte Piet? Neem dan contact op met jelle@bij1.org, hij kan je helpen BIJ1ers bij jou in de buurt te vinden om samen in actie te komen!’  Uit de verklaring wordt niet duidelijk wat met die ‘actie’ wordt bedoeld.

Politici PVV, VVD boos

Op Twitter hebben diverse Tweede Kamerleden ontsteld gereageerd op het besluit van de NTR om het uiterlijk van Zwarte Piet aan te passen. PVV-leider Geert Wilders is van mening dat die volledig zwart geschminkt moet blijven, inclusief rode lippen, kroeshaar en oorbellen. Ook noemt hij de NOS ‘cultuurverraders’. Zijn partijgenoot Martin Bosma schrijft over de tegenactie van De Grauwe Eeuw dat anti-Zwarte Piet-activisten nooit tevreden zijn, en dat ‘capituleren, zoals de NPO doet, (…) geen enkele zin’ heeft.

VVD-Kamerlid Remco Dijkstra is ook boos dat er in Zaanstad geen plaats is voor Zwarte Pieten. Woensdag kondigde hij aan de uitzending van de intocht dit jaar te zullen overslaan: ‘tsjonge, dan kijk ik niet.’ De tweet van Dijkstra wekt vooral hoon van twitteraars, die hem massaal ‘kinderachtig’, ‘onvolwassen’ of zelfs ‘racistisch’ noemen.

Prominente VVD’ers hekelden al vaker het voornemen om de Pieten een ander uiterlijk te geven. Zo zei premier Mark Rutte onder meer dat ‘Zwarte Piet nu eenmaal zwart’ is, ‘daar kan ik niks aan veranderen’. Voor een andere uitspraak bood hij zelfs zijn excuses aan aan de toenmalige premier van Curaçao. ‘Als ik zelf Zwarte Piet moet spelen, dan ben ik dagen bezig om de verf van mijn gezicht te krijgen’, zei Rutte in 2014. Zijn ‘vrienden op de Antillen’ kenden dit ongemak volgens hem tenminste niet. De premier noemde het een ‘ongelukkige uitspraak’, en zei dat hij niemand ermee wilde beledigen.

Twee jaar geleden nam voormalig VVD-fractievoorzitter en oud-minister van Buitenlandse Zaken Halbe Zijlstra het op voor de ‘traditionele’ Zwarte Piet. Hij zei in televisieprogramma Pauw dat ‘zo’n abrupt besluit’ om diens uiterlijk aan te passen ‘het Sinterklaasfeest vermoordt’. Een storm van kritiek barstte los, waarna Zijlstra een excuusbrief schreef aan zijn VVD-partijgenoten. Vorige maand was Thierry Aartsen in aanloop naar zijn beëdiging als Tweede Kamerlid onderwerp van discussie omdat hij in 2016 twitterde over het nummer Ow Sylvana (over Sylvana Simons), dat werd afgespeeld terwijl volgens hem ‘zwarte piet’ op het voetbalveld stond. Daarvoor wilde Aartsen geen excuses aanbieden.