Internationaal reizen staat ter discussie door het hoogoplopende aantal coronabesmettingen in het Verenigd Koninkrijk en de verspreiding van de mogelijk extra besmettelijke Britse coronavariant. Wie kunnen Nederland binnenkomen en welke maatregelen worden genomen? Vier vragen en antwoorden.
1. Welke beperkingen gelden voor reizen naar Nederland?
In Nederland geldt het Europese inreisverbod. Op een flink aantal uitzonderingen na, zoals bezoeken aan dierbaren en het uitoefenen van specifiek werk, is het verboden om naar Nederland en andere Europese landen te reizen. Inwoners van Schengenlanden en Nederlandse staatsburgers vallen niet onder het inreisverbod.
Sinds 29 december geldt dat mensen die naar Nederland reizen een negatieve coronatest moeten kunnen tonen. Dit is verplicht bij reizen per vliegtuig, boot en internationale trein of bus. De test mag maximaal 72 uur oud zijn vanaf het moment van afname tot het moment van aankomst in Nederland.
Lees ook over commerciële testers: zorgcowboys of nuttig en onmisbaar?
De regel werd bij de invoering direct aangevochten door actiegroep Viruswaarheid. In een kort geding kregen zij gelijk. Volgens de rechter ontbrak de juridische basis voor de regel. Inmiddels is die aangepast. Zowel de Tweede als de Eerste Kamer steunt de eis die deel is van de coronawet, de Tijdelijke wet maatregelen COVID-19. In hoger beroep ging de rechter daarom akkoord met de eis.
Het Europese inreisverbod en de negatieve testuitslag geldt niet voor reizigers die in een ‘veilig land‘ wonen. Buiten de Europese Unie zijn dit onder meer Australië, Japan en Thailand.
2. Zijn er extra maatregelen voor reizigers uit een land waar een mutant rondgaat?
Het kabinet hoopt met extra maatregelen de verspreiding te beperken van de nieuwe Britse variant van het coronavirus. Met ingang van 15 januari moeten reizigers die met het vliegtuig vanuit het Verenigd Koninkrijk, Ierland en Zuid-Afrika komen kort voor vertrek naar Nederland een sneltest doen. Deze regel gaat ook zo snel mogelijk in voor reizigers per schip, schrijft minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge (CDA) in een brief aan de Tweede Kamer. Voor treinreizigers uit het Verenigd Koninkrijk gold deze regel al.
De eis van een negatieve antigeen-sneltest komt boven op de negatieve PCR-test die reizigers sinds 29 december verplicht zijn te tonen. Deze maatregel gaat ook gelden voor vrachtwagenchauffeurs en de bemanning van vliegtuigen en schepen. Die groep is momenteel uitgezonderd van het tonen van een negatieve PCR-test.
3. Om hoeveel reizigers gaat het?
Het precieze aantal reizigers dat Nederland elke dag binnenkomt, is onduidelijk. Zo is er over de scheepvaart en treinreizigers weinig informatie bekend. Net als over het aantal mensen dat per auto Nederland binnenrijdt.
Het belangrijkste aankomstpunt van Nederland, luchthaven Schiphol, houdt wel gegevens bij. Zo maakten in december 2020 1,2 miljoen mensen gebruik van de luchthaven. Zij vlogen van, naar of via Schiphol. In december 2019 verwerkte de luchthaven nog 5,4 miljoen mensen.
Uit cijfers die NU.nl opvroeg bij Schiphol blijkt dat er dagelijks gemiddeld 460 mensen uit het Verenigd Koninkrijk aankomen op Schiphol. De luchthaven is hun eindbestemming. Nog eens 300 personen maken van of naar het Verenigd Koninkrijk een overstap op de luchthaven.
4.Is een vliegverbod een optie?
GroenLinks, D66 en de Partij voor de Dieren willen het vliegverkeer vanuit het Verenigd Koninkrijk beperken. Het grote aantal vluchten vanuit een gebied met een hoge besmettingsgraad baart de partijen zorgen. Volgens Jesse Klaver (GroenLinks) en Rob Jetten (D66) zouden vliegbeperkingen effectiever zijn dan het instellen van een avondklok.
Hoewel een vliegverbod is overwogen, voert het kabinet de maatregel niet in. Voor transport van onder meer voedsel en voor privésituaties die niet op uitstel kunnen wachten, moet er kunnen worden gevlogen, zegt het kabinet. Tijdens het coronadebat op 13 januari zei minister De Jonge dat de verplichte PCR-test, de antigeen-sneltest en de streng geadviseerde quarantaine voor reizigers uit het Verenigd Koninkrijk, al proportionele maatregelen zijn. Een vliegverbod gaat het kabinet daarom op dit moment te ver. ‘Maar als het nodig is, gaan we daartoe alsnog over,’ zei de minister.