Een campagnespeech van Donald Trump zit vol drogredenen, soms wel honderden, schrijft Roberta N. Haar. Welke zijn dat? En op welk effect hoopt Trump?
For English, click here
Ik had nooit gehoord van de term dog whistle – Engels voor hondenfluitje – voordat Donald J. Trump het Witte Huis betrad. Het refereert naar codetaal, die normaal klinkt voor de gemiddelde luisteraar, maar specifieke boodschappen bevat voor een bepaald publiek zonder controverse te veroorzaken. Het kan een effectieve manier zijn om een groep mensen tijdens een verkiezingsrace op te peppen, terwijl het brede electoraat wordt gekalmeerd.
Een dog whistle is een soort drogreden om een object in een subjectief licht te plaatsen. Het is decennia geleden dat ik een les volgde in kritisch denken, maar ik zie wel dat Trump een meester is in het strategisch gebruiken van informele drogredeneringen. Vandaar dat ik dieper in wil gaan op een paar van Trumps meest effectieve drogredeneringen.
Harris’ buitenlandse ouders
De dog whistle die recentelijk weer was te horen in de politieke wereld is het ‘birther’-verzinsel. Nadat Joe Biden, de Democratische presidentskandidaat, Senator Kamala Harris koos als running mate, suggereerde Trump dat ze geen vicepresident kan worden. Waarom? Haar ouders waren geen Amerikaanse burgers toen ze werd geboren. Trump vertelde vergelijkbare onwaarheden over president Barack Obama, wat zo succesvol was dat Obama zijn geboorteakte naar buiten bracht. In 2016 gebruikte Trump de birther-leugen tegen zijn rivaal Ted Cruz (die werd geboren in Canada).
Het is makkelijk om die leugens te ontkrachten. Tal van advocaten met verstand van de grondwet vertelden in de media dat Trumps beweringen ‘onzin’ zijn. Maar Trumps argument afschilderen als onlogisch, helpt niet. Trump probeert niet het objectieve begrip van wie president kan worden te veranderen, hij boort diepere emoties aan. Hij vergroot raciale spanningen en probeert misplaatste wrok te koesteren tegen illegale immigranten en welfare queens – een negatieve term voor mensen die gebruikmaken van het sociale vangnet.
Maar Obama dan?
In mijn laatste column zette ik vraagtekens bij Trumps Republikeinse idealen. In een discussie erover met een vriend die toevallig een Trump-aanhanger is, gebruikte hij de drogreden die ik beschrijf als ‘maar wat te denken van…’. Mijn vriend beweerde dat alles wat Trump doet, wordt uitgevergroot en bekritiseerd, maar dat de illegale activiteiten van president Obama worden genegeerd. Zo’n argument wordt in het Latijn beschreven als tu quoque – jij ook. De aantijging van hypocrisie leidt af van het argument van de ander.
Ik ben het met mijn vriend eens dat er misdaden werden gepleegd door de Obama-regering. Robert Gates, minister van Defensie onder George W. Bush en Barack Obama, schreef in zijn memoires Duty dat hij constant iemand kende die een misdaad pleegde binnen het jaarlijks 700 miljard dollar kostende ministerie dat hij leidde. Zelf schreef ik over het twijfelachtige juridische raamwerk dat Obama gebruikte om het aantal dronestrikes in de oorlog in Afghanistan exponentieel te verhogen.
En toch: ondanks dat die misdaden werden gepleegd, blijft het argument van mijn vriend een drogreden. Het is een afleidingstactiek die kritiek afweert, omdat het de ander beschuldigt van hetzelfde probleem of iets vergelijkbaars. Het is een favoriete tactiek van mensen die niet verantwoordelijk willen worden gehouden voor hun acties. De Russische president Vladimir Poetin maakt er bijvoorbeeld veel gebruik van.
Persoonlijke aanval
De bovenstaande argumenten zijn misschien lastig te spotten voor de gemiddelde kijker, maar iedereen kan Trumps meest gebruikte drogreden herkennen. Het is de persoonlijke aanval, de ad hominem. Het is het afwijzen van een zienswijze, door een aanval te lanceren op de basis van persoonlijke karakteristieken, achtergrond, uiterlijk of andere factoren die eigenlijk niets maken hebben met de discussie.
Tijdens een willekeurige campagnerally van Trump gebruikt hij die strategie wel honderden keren – van uitschelden tot ridiculiseren. Een berucht voorbeeld is toen hij een journalist met een handicap belachelijk maakte door op het podium hevig met zijn armen te zwaaien. Op Twitter beledigt hij zo vaak mensen dat The New York Times een lijst bijhoudt. Wikipedia heeft een pagina vol beledigende bijnamen, voor het gemak verdeeld in acht categorieën. Binnenlandse politici kregen de meeste negatieve labels.
Lees ook deze column van Roberta N. Haar: Hoe een nieuwe ‘ik-generatie’ de Verenigde Staten splijt
Al die drogredeneringen zijn erop gericht Amerika in kampen te verdelen. Mensen worden gemanipuleerd en er wordt ingespeeld op bestaande vooroordelen, puur voor electorale winst. Het zorgt voor maatschappelijke schade en veelvuldig gebruik ervan is een bedreiging voor de ‘wij-samenleving’ waarover ik eerder schreef.
Er is één positief signaal te halen uit Trumps drogredereningen en zijn recente dog whistle over Kamala Harris: zijn opties zijn beperkt. Trump gebruikt dezelfde drogredeneringen met zo’n hoge frequentie, dat mijn vriend de Trump-aanhanger wellicht tussen nu en 3 november doorheeft wat Trump echt probeert te bereiken met zijn argumenten.