Gemeenten kunnen voor het in behandeling nemen van een vergunningaanvraag zogenoemde legeskosten in rekening brengen. De aanvrager moet weten welke kosten hij kan verwachten.
Meld u hier gratis aan voor de Elsevier Weekblad Belasting Update, de wekelijkse nieuwsbrief met het laatste fiscale nieuws, analyses, achtergronden en commentaren. Elke vrijdag in uw postvak.
Burgers moeten kunnen zien waarop de gemeentelijke heffingen zijn gebaseerd, zeker voor wat betreft de doorberekende kosten. Een gemeente heeft daarom een publicatieplicht, en moet de informatie vaak op meerdere manieren beschikbaar stellen.
Gemeenten moeten ook geregeld bekijken of een bestemmingsplan aan vernieuwing toe is. Voor bepaalde verbouwingen moet een burger toestemming krijgen om van het bestemmingsplan af te wijken. Ook hier kan leges voor worden geheven.
Geen raming voor bouwkosten
Een echtpaar wil voor het bouwen van een nieuw huis afwijken van het bestemmingsplan, en vraagt daarom een zogenoemde omgevingsvergunning aan. De Brabantse gemeente Heeze-Leende legt voor het behandelen van de aanvraag een aanslag leges op van bijna 3.000 euro. Nadat het echtpaar beroep aantekent, wordt de aanslag verlaagd naar bijna 1.800 euro.
Volgens de Legesverordening is de hoogte van de leges afhankelijk van de geraamde bouwkosten. Die kosten moeten worden bepaald volgens de lijst van het Regionaal Overleg Eindhoven Bouwtoezicht (ROEB). Deze ROEB-lijst wordt als bijlage opgenomen bij de Tarieventabel van de gemeente.
De gemeente heeft de ROEB-lijst ook gebruikt, maar Rechtbank Oost-Brabant stelt vast dat burgers de lijst niet konden inzien. Heeze-Leende heeft bij de elektronische publicatie van de legestarieven een klassieke fout gemaakt: geen bijlage. Aangezien de lijst ook niet op papier ter inzage is gelegd, kan er bij het opleggen van een legesaanslag geen gebruik worden gemaakt van de ROEB-lijst.
Het is (nog) niet bekend wat de bouw van de nieuwe woning gaat kosten. Zonder een schatting van de bouwkosten kan de legesheffing niet worden berekend, de aanslag wordt daarom geschrapt.
De gemeente neemt nog het curieuze standpunt in dat zij de bouwkosten in beroep (lager) heeft vastgesteld met toepassing van de ‘hardheidsclausule’, maar de Rechtbank trapt hier niet in. Er kan alleen leges worden geheven op grond van gepubliceerde besluiten van de gemeente.
Oud bestemmingsplan
Een bestemmingsplan moet elke tien jaar worden vernieuwd of verlengd, anders kan er geen leges worden geheven bij de aanvraag van een omgevingsvergunning. Dit ‘legesverbod’ werkt ook door naar al opgelegde aanslagen leges, die aanslagen kunnen niet worden ingevorderd zodra de 10-jaarstermijn is verlopen. P.s. Er zijn inmiddels Kamervragen gesteld over het legesverbod.
Volgens Rechtbank Oost-Brabant hoeft het legesverbod niet beperkt te blijven tot de kosten die direct betrekking hebben op (een wijziging van) het bestemmingsplan.
De gemeente Sint-Michielsgestel hanteerde bij de aanvraag van een omgevingsvergunning voor een ‘bouwactiviteit’ één legestarief. Ook werd het behandelen van de aanvraag als één dienst aangemerkt. Het legesverbod gold daarom voor het hele legesbedrag, en de aanslag moest volledig worden vernietigd.