Zondag houdt Turkije het veelbesproken referendum over machtsuitbreiding voor de Turkse president. In potentie 55 miljoen kiezers gaan op weg naar de stemlokalen. Voor wie nog twijfelt – tussen ‘ja’ en ‘nee’ en wel of niet komen opdagen – heeft Erdogan een belofte in petto.
Mocht de Turkse president Recep Tayyip Erdogan het referendum morgen winnend afsluiten, dan ligt de weg voor de herinvoering van de doodstraf open.
Doodstraf is thema na mislukte staatsgreep
Die boodschap gaf Erdogan het publiek mee bij een verkiezingsbijeenkomst. Het is voor hem – bijna letterlijk – het uur van de waarheid. In de peilingen gaan het ja- en nee-kamp nek-aan-nek. Erdogan probeert de kiezer die nog twijfelt over wat te stemmen of op te komen dagen, op het laatste moment over te halen. Er is officieel wel stemplicht, maar de boete op afwezigheid is laag en wordt zelden afgedwongen.
Bij winst legt Erdogan de herinvoering van de doodstraf voor aan het parlement, zegt hij. Als twee derde van de Turkse volksvertegenwoordiging ermee instemt, is het wetsvoorstel aangenomen. Bij een meerderheid van 60 procent zou Erdogan een nieuw referendum over het onderwerp kunnen uitschrijven.
Vast zonder vorm van proces
De Turkse president bracht de doodstraf opnieuw ter sprake na de mislukte staatsgreep vorig jaar juli. Hij wil de vermeende coupplegers zo hard mogelijk straffen. De Turkse regering is ervan overtuigd dat Erdogans aartsrivaal Fethullah Gülen erachter zit. Duizenden aanhangers zitten zonder vorm van proces vast. Ook oppositionele krachten hebben het steeds lastiger in Erdogans autocratisch bestuurde Turkije.
Neem de populaire Selahattin Demirtaş, leider van de pro-Koerdische partij HDP. Hij daagde de Turkse president uit tijdens de verkiezingen in 2015, snoepte zetels af van Erdogans AK-partij (waardoor deze niet de absolute meerderheid behaalde) en zit nu gevangen. Officieel op verdenking van samenwerking met de Koerdische terreurbeweging PKK. Tegen hem is 142 jaar cel geëist.
De Europese Unie heeft duidelijk gemaakt dat het toetredingsproces van Turkije wordt beëindigd als Ankara besluit de doodstraf opnieuw in te voeren.