Een aantal leiders van de Catalaanse afscheidingsbeweging verschijnt donderdag voor het Spaanse hof. Ze moeten zich verantwoorden voor de onafhankelijkheid die vorige week vrijdag door het Catalaanse parlement is uitgeroepen. Een aanklacht voor rebellie is in de maak. Maar de belangrijkste verdachte, regiopresident Carles Puigdemont, ontbreekt.
Om negen uur ’s ochtends verschijnen vijftien separatisten in het beklaagdenbankje in Madrid. Ze worden begeleid door een grote schare demonstranten, die hen een hart onder de riem steken. ‘Jullie staan er niet alleen voor,’ luidt de aanmoediging.
Puigdemont schittert door afwezigheid
Maar de hoofdrolspeler in de onafhankelijkheidskwestie, Carles Puigdemont, zit veilig in Brussel. Samen met vier andere ministers van de Catalaanse deelregering weigert hij op appèl te komen. Die Catalaanse regering is sinds vrijdag ontbonden door Spanje. Er zijn nieuwe verkiezingen uitgeschreven, die worden gehouden op 21 december.
Puigdemont heeft al aangegeven dat hij zich niet zal verantwoorden voor de aanklacht voor rebellie – waarop een celstraf van dertig jaar staat. Hij verklaart dat hij bereid is om een verklaring af te leggen, maar dat moet dan vanuit Brussel gebeuren. Volgens zijn Belgische advocaat, Paul Bekaert, is het risico voor Puigdemont te groot om terug te keren naar Barcelona. Dat zegt hij tegen de Franse krant Le Monde.
Twistappel Belgische regering
De komst van Puigdemont leidt in de Belgische regering tot grote spanningen. Dit komt mede doordat de Belgische staatssecretaris voor Asiel en Migratie, Theo Francken (N-VA) heeft gesuggereerd asiel te verlenen aan de Catalaanse banneling. Overigens heeft Puigdemont geen beroep gedaan op het recht op asiel en maakt hij alleen gebruik van het recht op vrij verkeer van personen binnen de Europese Unie. Dat wordt ook benadrukt door zijn advocaat.
De Belgische premier Charles Michel (MR) maakt daarentegen duidelijk dat hij Puigdemont liever kwijt dan rijk is. ‘Hij is hier niet op uitnodiging, en ook niet op initiatief van de Belgische regering,’ zegt Michel. ‘De Schengenzone staat het toe dat hij zonder formaliteiten in België kan zijn.’ De Belgische regering maakt duidelijk dat er veel contact is met de Spaanse regering.
Pijnlijk is dat de burgemeester van Antwerpen, Bart De Wever, tevens leider van coalitiepartij N-VA, heeft aangekondigd dat Puigdemont welkom is in België. ‘We hebben zeer nauwe banden,’ aldus De Wever. De N-VA staat positief tegenover een mogelijke afscheiding van Vlaanderen.