Hoe Johnson zich ontpopt tot ‘redder van de Brexit’

De Britse ex-minister van Buitenlandse Zaken Boris Johnson heeft in een toespraak in het parlement woensdag opnieuw keihard uitgehaald naar premier Theresa May. Hij noemde de Brexitplannen van May ‘een miserabel niemandsland’.

Johnson gaf de toespraak als toelichting op zijn vertrek als minister vorige week maandag. Hij en Brexitminister David Davis besloten toen op te stappen uit onvrede over de plannen die May de vrijdag ervoor presenteerde.

Uit die plannen blijkt dat het kabinet een veel zachtere Brexit-strategie wil volgen. Britse media noemden het ‘alleen in naam een afscheid van de EU’, terwijl de Britten alle controle over hun eigen zaken moeten opgeven.

Zelfvertwijfeling is neergedaald

Kortom, er is weinig overgebleven van de oorspronkelijke Brexit-ideeën, zei Johnson woensdag in het parlement. Het lijkt volgens hem of er de afgelopen 18 maanden een ‘mist van zelfvertwijfeling is neergedaald’. Hij herinnerde aan een toespraak die May in januari vorig jaar hield. Daarin zei ze dat het Verenigd Koninkrijk na de Brexit geen deel meer zal uitmaken van de Europese Unie, ook niet gedeeltelijk.

Volgens Johnson is hier weinig meer van over en heeft May ‘een draai gemaakt’. Op alle belangrijke gebieden geeft ze volgens de hem teveel weg aan de EU.

‘We hebben onderhandelingskapitaal verbrand. We zijn akkoord gegaan met een afdracht van 40 miljard pond aan financiële afrekeningen zonder enige discussie over onze toekomstige economische relatie.’

Grenskwestie had nooit heet hangijzer mogen worden

Het ergste vindt de ex-minister de kwestie over de Noord-Ierse grens, die volgens hem nooit zo’n heet hangijzer had mogen worden. Het bespreken van douanecontroles of technische oplossingen voor de problemen die het (gedeeltelijk) sluiten van de grens met zich meebrengen zijn volgens Johnson een taboe geworden.

May brengt morgen een tweedaags bezoek aan Noord-Ierland. Met het bezoek wil ze haar standpunt kracht bijzetten dat er géén harde grens komt tussen Noord-Ierland en Ierland. Ze wil daarmee handelsbarrières voor Noord-Ierse bedrijven voorkomen. Maar Johnson heeft er genoeg van dat het Verenigd Koninkrijk alles maar moet slikken.

‘Na decennia waarin Britse ministers naar Brussel gingen en zich hard uitlieten over dure EU-reguleringen, beweren we nu dat we iedere jota en kleinigheid maar moeten accepteren voor onze economische gezondheid. Zonder eigen inspraak en zonder bescherming van onze bedrijven en ondernemers tegen regels die niet in hun belang zijn.’

Ook het feit dat de Britten minder bewegingsvrijheid krijgen om vrijhandelsakkoorden met andere landen te sluiten is Johnson een doorn in het oog. ‘Als we doen alsof dat niet zo is, dan maken we de fatale fout de intelligentie van het volk te onderschatten. Dan zeggen we het ene tegen de EU over waar we werkelijk mee bezig zijn en doen we alsof tegenover het electoraat.’

Nog tijd om koers te wijzigen

Maar, zei hij, het is nog niet te laat om de koers te wijzigen. ‘We hebben nog tijd in deze onderhandelingen. We hebben onze koers al eens veranderd en dat kunnen we nog een keer doen.’ Hij wijst erop dat er dan wel nu iets moet veranderen. ‘We krijgen geen andere kans.’

‘Bewonderaars van het Verenigd Koninkrijk over de hele wereld rekenen er volledig op dat we de regie terugnemen (..) en ons niet gedragen als volger van de opgelegde regels, maar dat we opereren als grootse en onafhankelijke actor in de wereld en vrije handelsakkoorden sluiten in het voordeel en voor de welvaart van het Britse volk.’

Johnson blijft lid van het Britse parlement. Na zijn vertrek als minister opperden Britse media al dat de kans groot is dat hij zich binnen zijn partij als ‘redder van de Brexit’ ontpopt.

Bekijk hier de volledige toespraak