Nederlandse IS-vrouwen die vastzitten in Syrië hebben een manier gevonden om naar Nederland terug te kunnen keren met hun kinderen. Het gaat om vrouwen die vastzitten in kampen in Noord-Syrië.
Dat meldt het AD maandag. Zes vrouwen met in totaal elf kinderen zouden al van de methode gebruik hebben gemaakt. De kinderen zijn tussen de paar maanden en 11 jaar oud.
Dat werkt zo: via hun advocaat vragen de vrouwen aan een Nederlandse rechter om hen vast te zetten. Justitie pakt dat op en legt dan bij de Koerdische autoriteiten een bevel om gevangenneming neer. Die hebben het voor het zeggen in de Noord-Syrische kampen waar de vrouwen vastzitten.
Lees ook het commentaar van Nikki Sterkenburg:
De volgende stap is dat de Koerden de vrouw naar de Nederlandse ambassade brengen. Het kabinet wil immers dat Syriëgangers op eigen kracht de ambassade bereiken. De ambassade zorgt ervoor dat de vrouw naar Nederland wordt overgebracht voor berechting.
Methode werkt
En het werkt: in drie gevallen zijn de Koerdische autoriteiten al benaderd door het Openbaar Ministerie in Nederland met een bevel tot gevangenneming. In de andere gevallen worden voorbereidingen getroffen om dezelfde route te volgen. In alle zaken zijn het de vrouwen zelf die via hun advocaten in Nederland hebben gevraagd om hun aanhouding.
Advocaat André Seebregts, die vijf van de zes vrouwen in kwestie bijstaat, geeft toe dat het gaat om ‘een ongebruikelijke stap’. Volgens hem gaan de vrouwen over tot de maatregel ‘voor hun kinderen’ om de moeilijke omstandigheden in de kampen te ontsnappen. Hij zou graag zien dat het proces wat sneller verloopt, want volgens hem duurt het maanden voor zo’n bevel wordt afgegeven. Alleen de kinderen naar ons land halen, is juridisch gezien vrijwel onmogelijk, zegt hij bij BNR Nieuwsradio.
Grapperhaus wil kinderen hier niet heen halen
De truc die de vrouwen toepassen, volgt op verklaringen van minister van Justitie Ferdinand Grapperhaus (CDA). Die liet in januari al weten dat het kabinet niet van plan is om kinderen van ouders die zich hebben gevoegd bij terreurbeweging Islamitische Staat (IS) actief terug te halen.
Grapperhaus zei wel dat als moeders erin slagen om een Nederlandse ambassade te bereiken, ze consulaire hulp krijgen om terug te keren. Omdat het moeilijk is deze ambassade te bereiken, hopen de vrouwen op deze manier het besluit van Grapperhaus te omzeilen en de Nederlandse overheid zich toch voor hen te laten inspannen.
Kinderombudsman woedend
Kinderombudsman Margrite Kalverboer reageerde woedend op de uitspraken van Grapperhaus: ‘Niets doen is onacceptabel en in strijd met het Kinderrechtenverdrag,’ zei ze in april. Ze riep het kabinet op ‘zijn verantwoordelijkheid te nemen’.
Lees ook over jihadisten in Nederland: zijn we wel voorbereid op terugkeerders?
Kalverboer begrijpt dat het halen van de kinderen risico’s voor de staatsveiligheid meebrengt. Maar ze ziet het juist ‘in het belang van de Nederlandse staat om kinderen actief naar Nederland te brengen, omdat dit tot een veiligere situatie leidt dan afwachten tot de kinderen op latere leeftijd zelf naar Nederland zullen komen’. Ook kunnen volgens haar meereizende ouders bij aankomst in Nederland direct worden vervolgd.
Regeringspartijen verdeeld over kwestie
De Kinderombudsman staat niet alleen; ook ChristenUnie (CU) en D66 willen dat de Nederlandse regering meer doet om IS-kinderen terug te halen. CU-Kamerlid Joël Voordewind sprak in januari wel van een ‘laatste optie’: het kabinet moet ze alleen terughalen als hun leven in gevaar is of de situatie daar erg schrijnend is.
Coalitiepartners VVD en CDA zien daar niets in. De kinderen moeten ter plaatse worden geholpen, aldus de VVD, die aangaf tegen te zijn omdat ‘de IS-ouders erachteraan’ komen. Ombudsman Kalverboer reageerde daar weer op door te zeggen dat in overweging moet worden genomen de kinderen bij aankomst in Nederland weg te halen bij hun moeder. ‘De opvoedideologie van ISIS is wellicht nog steeds de opvoedideologie van de moeder,’ zei ze daarover.
Duitsland haalt kinderen wel actief terug
In Duitsland probeert de regering kinderen van gevangengenomen IS-terroristen wel actief terug te halen. Niet iedereen is daar blij mee: in oktober vorig jaar waarschuwde het hoofd van inlichtingendienst BfV Hans-Georg Maassen nog voor de terugkomst van IS-kinderen. Ze zouden een veiligheidsrisico zijn, omdat ze zijn ‘gesocialiseerd en geïndoctrineerd’ op het slagveld van IS.
Nu terreurorganisatie Islamitische Staat vrijwel geen grondgebied in het Midden-Oosten meer heeft, willen veel Europese jihadisten terugkeren. Volgens de recentste cijfers van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid zijn er zo’n 145 kinderen met de Nederlandse nationaliteit in conflictgebieden in Syrië en Irak – het voormalige terrein van IS. Een deel van die kinderen zit vast in kampen in Noord-Syrië, onder gezag van de Koerden.
Hebben de ouders de Nederlandse nationaliteit, dan kunnen daar geboren kinderen ook aanspraak op de Nederlandse nationaliteit maken.
Lees ook: Toch geen martelaar want ‘IS is niet de ware religie’