Volkswoede om vrijspraak Asia Bibi, CDA en D66 willen asiel

De vrijspraak van Asia Bibi, die in 2010 ter dood werd veroordeeld voor het beledigen van de profeet Mohammed, heeft geleid tot een enorme volkswoede in Pakistan. CDA en D66 pleiten er vrijdag voor om de christelijke vrouw (tijdelijk) in Nederland op te vangen. Waarom werd Bibi precies veroordeeld en vrijgesproken, hoe reageert Pakistan en krijgt ze asiel in het buitenland? Vier vragen en antwoorden.

Waarom werd Asia Bibi ter dood veroordeeld?

In juni 2009 bood Asia Bibi, ook wel bekend als Aasiya Noreen, diverse islamitische vrouwen uit haar dorp Ittanwali (in de provincie Punjab) een glas water aan, maar zij weigerden dat: de vrouwen zeiden dat het water onrein was, omdat een christen het had aangeraakt. Daarop zou Bibi het volgende hebben gezegd: ‘Ik geloof in mijn religie en in Jezus Christus, die voor de zonden van de mensheid aan het kruis stierf. Wat deed jullie profeet Mohammed ooit om de mensheid te redden?’

Een islamitische geestelijke deed aangifte van blasfemie tegen Bibi, en na de ruzie die ontstond, werd de vrouw aangevallen en haar gezicht besmeurd. De politie arresteerde haar even later, en een vooraanstaande imam vaardigde een fatwa (doodvonnis) uit: hij beloofde omgerekend 4.500 euro aan degene die haar zou vermoorden. Bibi heeft zelf altijd heeft ontkend dat ze Mohammed heeft beledigd. Ze werd  aangeklaagd en in november 2010 ter dood veroordeeld wegens godslastering. In de gevangenis werd de vrouw mishandeld.

De gouverneur van Punjab, die groot tegenstander was van de strenge blasfemiewet, werd een jaar later vermoord door een van zijn eigen lijfwachten. Kort daarop werd ook de katholieke minister van Religieuze Minderheden in Pakistan vermoord, omdat hij ervoor had gepleit om de godslasteringswetgeving te versoepelen.

Waarom werd Asia Bibi vrijgesproken?

De afgelopen acht jaar ging Bibi herhaaldelijk tevergeefs in hoger beroep, en vroegen ook (christelijke) mensenrechtenorganisaties voortdurend aandacht voor de zaak, onder anderen bij paus Franciscus. Begin oktober stelde het Pakistaanse Hooggerechtshof het oordeel over Bibi uit, waarna woensdag een verrassende uitspraak kwam: de vrouw werd vrijgesproken.

Volgens opperrechter Saqib Nisar is er onvoldoende bewijs dat de vrouw zich daadwerkelijk denigrerend heeft uitgelaten over de profeet Mohammed. ‘We zijn bereid om onszelf op te offeren voor de eer van de profeet, maar we zitten er als rechters niet alleen voor moslims,’ zei hij volgens de Engelstalige Pakistaanse krant Dawn.  ‘Als er geen bewijs is tegen iemand, hoe kunnen we die persoon dan straffen?’

Hoe zijn de reacties in Pakistan?

Progressieve Pakistanen zijn blij met de uitspraak, maar volkswoede beheerst al dagen het nieuws in de islamitische republiek, waar bijna 200 miljoen moslims wonen. In grote Pakistaanse steden zijn duizenden woedende mannen de straat opgegaan om te protesteren tegen het besluit. Al drie dagen lang ligt het verkeer in en rond grote steden als de hoofdstad Islamabad, Lahore en Karachi grotendeels plat, omdat de demonstranten de wegen blokkeren. Ook openbare gebouwen als scholen, universiteiten en veel winkels bleven gesloten. Sommige actievoerders plunderen bovendien winkels en steken auto’s in brand.

De islamitische partij TLP had opgeroepen tot de protesten: de aanhangers eisen dat de rechters die Bibi’s doodvonnis hebben teruggedraaid, ‘worden ontslagen en Bibi wordt opgehangen. We zijn bereid om te sterven en zo onze liefde voor de profeet te betonen,’ zegt TLP-partijleider Khadim Hussain Rizv.

Woensdag zei de Pakistaanse premier Imran Khan in een toespraak dat de overheid zal ingrijpen als de protesten de openbare orde zullen blijven verstoren. Toch hebben politie en het leger – die de opdracht hebben gekregen regeringsgebouwen in diverse steden te beschermen – vooralsnog niet op grote schaal ingegrepen.

Volgens Midden-Oostenjournalist Harald Doornbos gaat het om ‘protesten op veel grotere schaal dan tijdens recente anti-Wilders-demo’s‘. Afgelopen zomer gingen honderden Pakistanen meermaals de straat op uit protest tegen de Mohammed-cartoonwedstrijd die de PVV-leider wilde houden in de Tweede Kamer. De Pakistanen demonstreerden met borden, waarop oproepen stonden om ‘Greet’ Wilders op te hangen, om te stoppen met Mohammed kwetsen en om Nederland te boycotten. Uiteindelijk blies Wilders de wedstrijd af omdat de dreigementen aan hem en aan andere Nederlanders ‘de spuigaten uit’ liepen. Pakistaanse ministers en de TLP-partij reageerden euforisch en spraken van een ‘grote overwinning’ voor het Pakistaanse volk.

Wat gebeurt er nu met Asia Bibi?

Over de huidige verblijfplaats van Bibi is veel onduidelijkheid. Sommige bronnen melden dat ze nog vastzit, omdat de autoriteiten de huidige situatie in Pakistan te onveilig vinden om haar vrij te laten. Andere lokale media schrijven dat de vrouw in het geheim naar het buitenland is gevlucht.

Bibi’s broer zegt tegen Dawn dat hij vreest voor het leven van zijn zus als ze in Pakistan blijft. ‘Ze heeft geen andere optie dan het land te verlaten, en zal dat snel doen.’ Hij wilde niet zeggen in welk land ze onderdak zal krijgen, al schrijft de krant dat Frankrijk en Spanje asiel hebben aangeboden.

Diverse Nederlandse politici roepen het kabinet op dat ook te doen. Kamerleden Sjoerd Sjoerdsma (D66) en CDA’er Martijn van Helvert willen dat Nederland haar onderdak aanbiedt in een van de Shelter Cities van de organisatie Justice & Peace. Dat zijn elf steden waar vervolgde ‘mensenrechtenverdedigers’ – vaak journalisten, advocaten, kunstenaars – met behulp van een noodvisum drie tot zes maanden terechtkunnen. Het programma is eigenlijk niet bedoeld voor gezinnen (de vrouw heeft een man en vijf kinderen), maar Sjoerdsma ‘kan zich voorstellen dat de organisatie met de handen over het hart strijkt’. Ook Kees van der Staaij (SGP) wil zich graag inzetten voor de opvang van Bibi.