Hoewel zijn partij nipt de grootste van het land bleef, verloor de AK-partij van Recep Tayyip Erdogan in de grote steden bij de gemeenteraadsverkiezingen van vorige week. De regeringspartij trok de uitslag in Erdogans geboortestad Istanbul direct in twijfel, en gooit er nu een schepje bovenop in een poging oppositiepartij CHP alsnog af te troeven.
AK-partij eist hertellingen in Istanbul
Nadat de uitslag van de verkiezingen vorige week zondagavond binnendruppelden, claimde ex-premier Binali Yildirim van de AK-partij de overwinning in Istanbul toen zijn partij daar op een voorsprong van 0,06 procent stond. De volgende dag kantelde het resultaat: de sterk seculiere Republikeinse volkspartij CHP haalde de islamitische regeringspartij met enkele tienduizenden stemmen in. ‘Het volk heeft gestemd vóór de democratie,’ zei CHP-partijleider Kemal Kilicdaroglu. Een overwinning zou betekenen dat niet Yildirim, maar CHP’er Ekrem Imamoglu burgemeester wordt.
Ook Yildirim erkende nadat 99 procent van de stemmen was geteld dat de CHP ongeveer 25.000 stemmen meer had, maar hij wierp tegen dat ruim 200.000 van de stemmen ongeldig zouden zijn, en kondigde aan dat de AK-partij de uitslag zou gaan aanvechten. De kiesraad deed op verzoek van die partij een hertelling in zeventien districten waar het verschil miniem was, maar dat veranderde de uitslag niet.
Turkey’s ruling party to seek do-over polls in Istanbul https://t.co/rZ1wvwLPWc pic.twitter.com/BjDg2Efkgn
— Anadolu English (@anadoluagency) April 9, 2019
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Daar liet de partij van Erdogan het niet bij zitten: vicevoorzitter Ali Ihsan Yavuz diende zondag bij de kiesraad een verzoek in voor een hertelling van álle stemmen. Maandag sprak Erdogan zelf: volgens de president heeft de ‘georganiseerde misdaad’ invloed gehad op de uitslagen, en claimde hij documenten en camerabeelden te hebben die bewijzen dat er sprake was van ‘verduistering’. Volgens hem heeft geen enkele partij recht op de overwinning als het verschil in stemmen zo klein is.
De AK-partij legt zich pas bij de uitslag neer als de kiesraad alle beroepen daartegen heeft behandeld, verklaarde Erdogan. Dinsdagochtend heeft de centrale Turkse kiesraad het verzoek om een nieuwe hertelling afgewezen.
AK-partij wil nu nieuwe verkiezingen in Istanbul
Nadat de centrale kiesraad het tweede verzoek van de AK-partij afwees om alle stemmen in de economische hoofdstad van Turkije te hertellen, wil de AK-partij nog een stapje verder gaan. Dinsdag zei vicevoorzitter Yavuz tijdens een persconferentie dat de partij in beroep zal gaan tegen de uitspraak van de kiesraad.
Later op de dag komt de AK-partij die de afgelopen 25 jaar de dienst uitmaakte in Istanbul – waar Erdogans politieke carrière van de grond kwam – met een nieuw verzoek: de verkiezingen in de hele stad moeten worden overgedaan. Dit omdat er ‘structurele onregelmatigheden’ zouden hebben plaatsgehad tijdens de verkiezingsdag.
"If Supreme Election Council rejects our call for repeat of the elections, of course we must accept but otherwise this shadow will always be over this election in the next 5 years" AKP's Yavuz continued. pic.twitter.com/H8pkzCo9OB
— dokuz8NEWS (@dokuz8news) April 9, 2019
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Als de kiesraad ook het verzoek voor een nieuwe stembusgang afwijst, ‘zal er de komende vijf jaar altijd een schaduw blijven hangen over deze verkiezingen,’ aldus AKP-vicevoorzitter Yavuz. Ook de nationalistische coalitiegenoot MHP steunt het verzoek voor nieuwe verkiezingen, meldt het Turkse Hürriyet News.
Oppositie roept kiesraad op onpartijdig te blijven
Maandagavond waarschuwde CHP-leider Kilicdaroglu dat de ‘veiligheid van de stembussen en de verkiezingen’ in het geding is. Zijn partij heeft naar eigen zeggen geen bezwaar tegen het hertellen van stemmen, maar Kilicdaroglu stelt dat het verzoek daartoe is gedaan zonder duidelijke reden.
Na de presidentsverkiezingen van juni waarschuwde de CHP voor ‘eenmansstaat’
Op een persconferentie richtte hij zich tot de rechters van de kiesraad: zij moeten onpartijdig blijven, anders zal ‘de democratie worden geslacht door rechters’. Ook is de CHP-leider van mening dat Erdogan en consorten ‘geen eerbied tonen voor de keuze van het volk’. Het is volgens Kilicdaroglu hoog tijd dat Turkije de verkiezingen achter zich laat en zich gaat richten op problemen, vooral wat betreft economie: de lira is de afgelopen maanden aan flinke inflatie onderhevig, en de werkloosheid is sterk toegenomen.
Imamoglu, de burgemeesterskandidaat in Istanbul, zegt dinsdag dat hij zich geen zorgen maakt. ‘Ik ben ervan overtuigd dat de kiesraad me snel zal autoriseren en uitroepen tot de volgende burgemeester van de metropool Istanbul.’
Hoe zit het in andere steden waar CHP won?
In de hoofdstad van Turkije verloor de AK-partij ook de meerderheid en daarmee het burgemeesterschap aan de CHP. In Ankara probeerde de regeringspartij het verlies te voorkomen door een hertelling te eisen van de ongeldige stemmen. De kiesraad kwam die wens tegemoet in elf districten, maar daarna bleek het verschil nog altijd zo’n 124.000 stemmen in het voordeel van de oppositiepartij.
Lees ook de column van Afshin Ellian over Turkije: NAVO machteloos tegenover vijfde colonne van het terrorisme
Daarna vroeg de AKP de kiesraad om álle stemmen in dertien kiesdistricten opnieuw onder de loep te nemen, maar kreeg nul op het rekest. Maandag ontving CHP’er Mansur Yavas een certificaat ter bevestiging dat hij de nieuwe burgemeester van Ankara wordt. Ook in Izmir, de derde stad van het land, werd de CHP de grootste met bijna 60 procent van de stemmen. Na de vorige gemeenteraadsverkiezingen had de partij de havenstad ook al in handen.