In Duitsland liggen vergevorderde plannen klaar om alleen nog gevaccineerden en van corona genezen mensen toegang te geven tot openbaar vervoer en publieke ruimtes. De regering van bondskanselier Angela Merkel (CDU) heeft zo’n scenario gereed voor als het dit najaar misgaat en er veel nieuwe besmettingen en ziekenhuisopnamen zijn.
Of het scenario ook van de plank wordt gehaald, is de vraag. Merkel bespreekt de plannen op 10 augustus met de Duitse deelstaten. Die Bundesländer hebben in hoge mate zeggenschap over het gezondheidsbeleid en kunnen de plannen te extreem vinden.
Tijdens die vergadering liggen ook de maatregelen op tafel die in het najaar en de winter moeten gelden. Zo moet de mondkapjesplicht in het openbaar vervoer en in winkels tot de lente van 2022 duren. De plicht om in die ruimtes een FFP2-masker te dragen geldt nu ook al voor zowel gevaccineerden als ongevaccineerden.
Terugkeer naar Nederland
Vanaf 8 augustus moeten Nederlandse vakantiegangers die terugkeren uit een geel of oranje land én die niet volledig zijn gevaccineerd, een negatief testbewijs op zak hebben als ze de Nederlandse grens passeren. Wie dat niet heeft, riskeert een boete van 95 euro. Gele landen zijn op dit moment onder meer België, Frankrijk, Spanje, Portugal, Ierland en Zwitserland. Marokko en Rusland zijn oranje en Duitsland, Italië en Oostenrijk groen. De status wordt per week vastgesteld. Een PCR-test moet maximaal 48 uur voor vertrek zijn afgenomen, de goedkopere antigeentest maximaal 24 uur voor vertrek naar Nederland. De testplicht geldt voor reizigers van 12 jaar of ouder.
Vanaf het najaar zou in Duitsland bij verschillende activiteiten zoals hotelovernachtingen, binnenevenementen en grote evenementen een 3G-principe gelden, wat staat voor geimpft, genesen of getestet: gevaccineerd, genezen of getest. De testen zouden dan niet meer worden vergoed door de overheid. De burger die zich niet wil laten vaccineren, moet zelf betalen om een negatief testbewijs te krijgen.
Ook verregaande maatregelen in New York City
New York City voert later deze maand veel verdergaande maatregelen in. Er komt een vaccinatieplicht voor alle openbare binnenactiviteiten in de stad, zoals het bezoeken van horeca, sportschool of museum. Een negatieve coronatest volstaat niet. Ook werknemers van deze locaties moeten zich laten vaccineren. De plicht zal niet gelden voor het bezoeken van terrassen of andere activiteiten in de buitenlucht, maakte burgemeester Bill de Blasio dinsdag bekend.
De maatregel is vooral bedoeld om niet-gevaccineerde New Yorkers over te halen zich te laten prikken. Ongeveer 66 procent van de volwassenen is volledig gevaccineerd, maar vooral in armere buurten zoals The Bronx blijft het steken op 46 procent. De exacte ingangsdatum van de vaccinatieplicht is nog niet bekend.
Verschillende grote techbedrijven, zoals Facebook, Google en Netflix voerden afgelopen week al een vaccinatieplicht in voor hun werknemers. President Joe Biden zei dat hij eenzelfde maatregel overweegt voor federale ambtenaren. In New York geldt voor overheidspersoneel van de gehele staat al een vaccinatie- of wekelijkse testverplichting.
Frankrijk en Italië gaan niet zo ver
Frankrijk heeft een coronapas ingevoerd. Deze pas is nodig voor toegang tot grote evenementen, horecazaken, winkelcentra en culturele instellingen. Wie volledig is gevaccineerd of recent negatief is getest, krijgt zo’n pas. Vakantiegangers moeten zelf betalen voor een test.
Lees ook het commentaar van Victor Pak: Hoe gevaccineerd Amerika zijn geduld verliest met de niet-gevaccineerden
Ook in Italië hebben vakantiegangers per 6 augustus een coronapas nodig als ze in een restaurant willen eten. Ook voor een bezoek aan stadions, sportscholen, zwembaden, musea, bioscopen, theaters, concerten en beurzen is zo’n pas nodig. Vaccinatie of een negatieve test volstaat voor het verkrijgen ervan.
En in Nederland?
In Nederland komt ook steeds meer discussie op gang of ondernemers alleen nog gevaccineerde klanten toelaten of niet. Juridisch gezien zit dat zo: voor de horeca, culturele en sportvoorzieningen is een ‘tijdelijke wet coronatoegangsbewijzen’ opgesteld. Dat betekent dat werkgevers klanten mogen vragen om een vaccinatiebewijs, legt Kees Bakhuis van MKB Nederland uit aan EW. In overige sectoren geldt die regel niet.
Maar ondernemers in de drie sectoren moeten bezoekers altijd een alternatief bieden, zegt Bakhuis. Voor wie geen vaccinatiebewijs kan of wil overleggen moet altijd een alternatief als een negatieve test, of een bewijs dat je recent corona hebt gehad (en dus antistoffen in je lichaam hebt) beschikbaar zijn.
Daarnaast mogen werkgevers in horeca, culturele en sportvoorzieningen hun werknemers niet t0t vaccinatie verplichten. Hiervoor geldt de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG). Die verbiedt werkgevers om werknemers te vragen of ze zijn gevaccineerd of niet.
De Utrechtse dansschoolleraar Peter Vlug kreeg dinsdag bakken kritiek en bedreigingen over zich heen omdat hij leerlingen vroeg alleen met een dubbele vaccinatie naar zijn lessen te komen. Dat gebeurde vooral op social media; er werd zelfs gedreigd met ‘actie’ bij zijn dansschool CoraSon, in het Utrechtse Lunetten. Ook kreeg hij dreigtelefoontjes waarin hem te verstaan werd gegeven dat hem de doodstraf boven het hoofd hangt.
Vlug is enorm geschrokken van alle negatieve aandacht, maar ziet geen andere mogelijkheid ‘in het belang van de volksgezondheid’, zegt hij tegen de Telegraaf. In een negatief testbewijs heeft hij geen vertrouwen. Zo wijst hij op de nasleep rondom het festival Verknipt in Utrecht, waarbij er ondanks testen veel besmettingen waren.
Volgens Bakhuis mag Vlug dit eigenlijk niet van zijn klanten vragen en moet hij hen altijd de optie van entree met een negatieve test bieden.
Hugo de Jonge heeft altijd gezegd dat er geen indirecte vaccinatieplicht komt. Een scenario zoals in New York of Duitsland is in Nederland dus niet aannemelijk.