Op dinsdag 22 maart is de Russische oppositieleider Aleksej Navalny veroordeeld tot een celstraf van negen jaar. De uitspraak werd gedaan in de strafkolonie waar hij al gevangen zit. Wat betekent de strafverhoging voor Navalny en de Russische oppositie die hij aanvoert? Vier vragen en antwoorden.
1.Wat heeft de rechter bepaald?
De rechter heeft Navalny veroordeeld tot negen jaar cel in een streng beveiligde gevangenis. Deze straf komt bovenop zijn huidige straf van 2 jaar en acht maanden, die hij uitzit in een strafkolonie, gelegen op 100 kilometer ten oosten van Moskou. Bijkomstig moet Navalny 10.500 euro betalen. Het is tot nu toe niet bekend of Navalny wordt overgebracht naar een andere strafkolonie om het verstrengde regime uit te zitten.
Lees meer over Aleksej Navalny: niet de ideale liberaal
De aanklagers eisten 13 jaar cel. Zij beschuldigden Navalny ervan sponsorgeld voor zijn politieke activiteiten te hebben gestolen voor persoonlijke doeleinden. Bewijs hiervoor werd niet aangeleverd. Een andere aanklacht ging over Navalny’s minachting van de rechtbank tijdens eerdere veroordelingen. Hij zou geen respect hebben getoond tegenover de rechters. De veroordeling vond plaats in een geïmproviseerde ruimte in de strafkolonie.
De veroordeling werd uitgesproken door Margarita Kotova. Zij is vorige week vrijdag door Poetin persoonlijk gepromoveerd tot een hogere functie binnen de rechtbank. Onder meer hierdoor trekken waarnemers de legitimiteit van de veroordeling in twijfel.
2. Maar hij was toch al eerder veroordeeld?
Tijdens de uitspraak zat Navalny al een straf uit van twee jaar en acht maanden. Deze straf is gebaseerd op het schenden van zijn meldplicht in de periode augustus 2020 – januari 2021. In deze periode was Navalny aan het revalideren van een gifaanslag, vermoedelijk uitgevoerd door de Russische inlichtingendienst FSB.
Navalny is in het verleden meerdere malen veroordeeld. In de periode 2012-2014 belandde hij verschillende keren enkele dagen tot weken in de cel vanwege het organiseren van protesten gericht tegen grootschalige corruptie in Rusland. Navalny staat bekend om het blootleggen van corruptie in en rondom het Kremlin. Als tegenreactie proberen de Russische autoriteiten Navalny op te sluiten voor corruptie of soortgelijke aanklachten.
Lees ook: De eerste grote aanklacht tegen Navalny kwam in december 2014. Toen werden hij en zijn broer Oleg veroordeeld tot 3,5 jaar strafkamp wegens een aanklacht van cosmeticabedrijf Yves Rocher. Volgens dit bedrijf vroegen de broers woekerprijzen voor transportwerkzaamheden. Het bedrijf gaf in 2014 toe geen schade te hebben ondervonden van het werk van de broers. Navalny’s straf werd omgezet in een meldplicht, terwijl broer Oleg de volledige straf uitzat.
Op 17 januari 2021 keerde Navalny terug naar Rusland. Hier werd hij opgewacht door tientallen agenten en direct opgepakt. Twee weken later werd hij veroordeeld tot de straf die hij nu uitzit.
3. Hoe reageerde Navalny zelf?
Navalny is de afgelopen jaren met elke aanklacht en veroordeling strijdlustiger geworden. Op Instagram stelt Navalny (die communiceert via zijn advocaten) dat president Poetin ‘bang is voor de waarheid’. Daarnaast reageert Navalny doorgaans met de nodige ironie en sarcasme op aanklachten.
Dat doet hij ook op zijn veroordeling tot negen jaar celstraf. Op zijn twitteraccount verscheen de volgende boodschap: ‘Negen jaar. Nou ja, zoals de karakters van mijn favoriete tv-serie The Wire zouden zeggen: “Je zit slechts twee dagen, de dag dat je in de gevangenis belandt en de dag van vrijlating.” Ik had zelfs een T-shirt met deze slogan erop, maar dit werd al snel door de gevangenis in beslag genomen. Ze vonden het extremistisch.’
9 years. Well, as the characters of my favorite TV series “The Wire” used to say: “You only do two days. That's the day you go in and the day you come out"
I even had a T-shirt with this slogan, but the prison authorities confiscated it, considering the print extremist.— Alexey Navalny (@navalny) March 22, 2022
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
4.Wat betekent dit voor de oppositie?
De Russische oppositie werd jarenlang actief aangevoerd en gecoördineerd door Navalny. Zijn nieuwe veroordeling betekent dat zijn stichting FBK het nog vele extra jaren zonder een leider moet doen. Hierdoor vindt oppositie tegen Poetin de komende jaren niet gecoördineerd plaats. Veel FBK-leden zijn inmiddels het land uit gevlucht wegens verregaande repressie en doordat de stichting in juni 2021 als extremistisch werd bestempeld door de rechter in Moskou. Medestanders pogen vanuit het buitenland nog strijd en oppositie te voeren, onder meer door het publiceren van onderzoeksvideo’s. Maar het effect hiervan is beperkt, omdat zij niet worden aangestuurd door Navalny.
Daarnaast is de veroordeling een krachtige dreun in het moreel van de oppositie en iedereen die het oneens is met het Kremlin. In feite poogt deze veroordeling iedereen die anti-Kremlin is bang te maken en is het een signaal dat critici eenvoudig kunnen worden opgesloten via schijnprocessen en verzonnen beschuldigingen. Leden van de FBK, of mensen die doneerden aan de stichting, zijn strafbaar omdat zij een extremistische organisatie hebben gesteund.