Volgens lokale media zal Finland op 12 mei bekendmaken of het lidmaatschap van de NAVO aanvraagt. Sinds de Russische invasie van Oekraïne staat buurland Zweden ook open voor toetreding tot het bondgenootschap. Premiers van de twee noordse buurlanden worden dinsdag 3 mei ontvangen door de Duitse bondskanselier Olaf Scholz.
1.Hoe ver is Finland in het proces?
Op 12 mei maakt Finland bekend of het lidmaatschap van de NAVO aanvraagt. Dat zei de Finse president Sauli Niinistö afgelopen weekeinde in een interview met de Finse krant Ilta-Sanomat. Op die dag zal er in het parlement over worden vergaderd. Vervolgens nemen de president en de belangrijkste ministers een besluit.
Lees meer over Finland en Zweden: Dankzij Poetin is de NAVO een alliantie waarvan iedereen lid wil worden
Vorige maand werd in het Finse parlement al gedebatteerd over mogelijk lidmaatschap en was er steun voor het initiatief. Ann Linde, minister van Buitenlandse Zaken van buurland Zweden, zei zondag 1 mei dat Finse besluit voor aanmelding voor NAVO-lidmaatschap zo goed als zeker is.
Op dinsdag 3 mei ontvangt de Duitse bondskanselier Olaf Scholz de Finse premier Sanna Marin om te praten over de oorlog in Oekraïne. Het NAVO-lidmaatschap zal hoogstwaarschijnlijk op de agenda staan, want de Zweedse premier Magdalena Andersson is ook aanwezig bij het overleg in Duitsland. Afgelopen weken werd duidelijk dat Zweden ook openstaat voor toetreding tot het bondgenootschap.
2. Wat is Finlands drijfveer?
Er is sprake van een ommekeer in het buitenlandbeleid van Finland, dat een 1.300 kilometer lange grens deelt met Rusland. Tijdens de Koude Oorlog voerde het Scandinavische land een neutraliteitsbeleid om confrontatie met de Sovjet-Unie uit de weg te gaan. Sinds de oorlog in Oekraïne zijn de Finnen anders gaan denken over hun veiligheid. Een meerderheid (62 procent) van de Finnen steunt nu Finse toetreding tot de NAVO. In 2017 was dat maar 21 procent. Volgens artikel 5 van de NAVO wordt een aanval op één lidstaat beschouwd als een aanval op alle lidstaten. Dat moet de kans verkleinen dat Rusland een NAVO-lid aanvalt.
3. Is Zweden net zo serieus?
Ook in buurland Zweden staat een mogelijk NAVO-lidmaatschap hoog op de politieke agenda. Net als Finland staat Zweden bekend om zijn neutraliteitspolitiek en is het altijd wantrouwig geweest als het om toetreding tot de NAVO gaat. Maar sinds de oorlog in Oekraïne is het sentiment in Zweden ook gekanteld. Volgens lokale media wil Zweden volgende week, samen met Finland, aankondigen dat het een aanvraag indient bij de NAVO. De regering onderzoekt sinds vorige maand een herziening van het veiligheidsbeleid met inbegrip van een eventueel NAVO-lidmaatschap. De resultaten hiervan worden halverwege mei verwacht.
Lees ook: 4.Zijn Finland en Zweden na aanvraag snel volwaardig lid?
Finland en Zweden zullen hartelijk worden verwelkomd, zei Jens Stoltenberg, de secretaris-generaal van de NAVO vorige week. Maar verwacht niet dat de twee landen van de een op andere dag zullen toetreden. Doorgaans zitten landen lang in de wachtkamer, een proces dat jaren kan duren. Eerst moeten alle dertig NAVO-leden en hun nationale parlementen akkoord geven voor nieuwe toetreding. Daarnaast moeten aspirantleden het Membership Action Plan volgen dat ze op het niveau van andere NAVO-leden brengt.
In het geval van Finland en Zweden zal het actieplan vooral een formaliteit zijn. Het is ook niet de verwachting dat NAVO-leden zich zullen verzetten tegen de komst van de twee nieuwkomers. Finland en Zweden zullen na een aanvraag sneller toetreden dan gebruikelijk, maar het hele proces kan nog maanden duren.