Negentien vermoorde kinderen en twee dode docenten. Een schietpartij op een basisschool in het Texaanse stadje Uvalde dompelt Amerikanen opnieuw in de rouw. Het debat over strenge wapenwetten laait verder op. President Joe Biden zegt de schietpartijen meer dan zat te zijn, maar wat kan er veranderen?
De schietpartij is de dodelijkste op een basisschool in tien jaar tijd. Toen werden 26 mensen, onder wie 20 kinderen tussen de 6 en 7 jaar oud vermoord in Sandy Hook. De schietpartij in Texas van dinsdag 24 mei komt een ruime week na een racistische schietpartij in New York, waarbij 10mensen omkwamen. Deze dader had het specifiek gemunt op zwarte Amerikanen.
Motief schutter schietpartij onduidelijk, had geen strafblad
Het motief van de schutter in Uvalde is nog onbekend. De 18-jarige schutter Salvador Ramos schoot dinsdagochtend eerst zijn oma neer, voor hij naar de basisschool reed. Daar liep hij naarbinnen na een vuurgevecht met een bewaker, binnen barricadeerde hij de deuren en begon hij in verschillende klaslokalen te schieten. Hij droeg meerdere wapens bij zich.
Lees over de schietpartij in Buffalo: Na weer een racistische schietpartij wil Biden strengere wapenwetten
Ramos zat op een middelbare school vlakbij de basisschool in het stadje Uvalde, dat 15.000 zielen telt. Medio mei werd de dader 18 jaar oud en kocht daarna vrijwel meteen zijn eerste wapens. Een strafblad had de dader niet.
Texas heeft uiterst soepele wapenwetten, dankzij nieuwe regels
De wapenwetten in Texas zijn een van de soepelste van de Verenigde Staten. Vorig jaar werden nieuwe regels van kracht waardoor vrijwel iedereen ouder dan 21 een wapen in het openbaar verborgen mag dragen zonder een wapenlicentie. Het is de meest vergaande vorm van het recht om wapens te dragen in de Verenigde Staten.
Het recht om wapens te dragen is verankerd in het tweede artikel van de Amerikaanse Grondwet, maar is geen ongelimiteerd recht. Zo is het door federale wetgeving verboden om volautomatische wapens te kopen, tenzij die voor 1986 zijn geproduceerd.
Daarnaast mogen mensen met psychische problemen of een strafblad met een veroordeling van een gevangenisstraf langer dan één jaar geen wapens kopen. Een maas in die wet is dat zij geen wapens mogen kopen bij officiële winkels, want die voeren een verplichte check uit, maar bij private aankopen is zo’n check niet verplicht.
Biden tot het bot gefrustreerd over uitblijven nieuwe wapenwetten
De regels werden voor het laatst aangescherpt na de dodelijkste schietpartij in de Amerikaanse geschiedenis in Las Vegas. Daar schoot in 2017 een man vanuit zijn hotelkamer zestig concertgangers dood. Specifieke kolven werden verboden die semiautomatische geweren lieten vuren als een volautomatisch geweer.
Een zichtbaar gefrustreerde president Joe Biden riep het Congres op om met nieuwe aanscherpingen te komen. ‘Als land moeten we ons afvragen: wanneer verzetten wij ons in godsnaam tegen de wapenlobby? Wanneer gaan we in godsnaam doen wat we allemaal diep van binnen weten dat we moeten doen?’ Biden wees erop dat er sinds de schietpartij in Sandy Hook van tien jaar geleden liefst 900 incidenten met vuurwapens waren op schoolterreinen.
Senaat grootste struikelblok voor strenge wapenwetten
Direct na de schietpartij smeekte de Democratische Senator Chris Murphy in de Senaat zijn Republikeinse collega’s om actie te ondernemen. ‘Waarom zijn we hier als we niet eens proberen om te zorgen dat minder scholen en minder gemeenschappen de verschrikkingen gaan meemaken zoals Sandy Hook en nu Uvalde die meemaakten’.
Lees ook: Amerika, een vreedzaam land, vol geweld
De Senaat vormt in de Verenigde Staten het struikelblok om de wapenwetten aan te scherpen. In het Huis van Afgevaardigden is momenteel een meerderheid voor aanscherping. Het Huis nam vorig jaar dankzij de Democraten twee wapenwetten aan die het antecedentenonderzoek naar wapenkopers uitbreidt. In de Senaat zijn voor die wetten 60 van de 100 stemmen vereist en die zijn er niet, alleen de vijftig Democraten steunen de regels.
Uit peilingen blijkt dat een nipte meerderheid van 52 procent een aanscherping van de wapenwetten wil. Dat is de afgelopen jaren gedaald en staat op het laagste punt sinds 2014. Slechts 11 procent van de Amerikanen wil soepele wapenwetten. 42 procent van de Amerikanen heeft ten minste een vuurwapen in huis.