Russische president Vladimir Poetin droomt van herstel van de Sovjet-Unie. Het bloedvergieten in Oekraïne drijft de republieken juist verder weg van Moskou.
Vladimir Poetin heeft een onhebbelijke gewoonte: hij laat zijn gasten vrijwel altijd wachten. Maar twee weken geleden tijdens de top van de Shanghai-samenwerkingsorganisatie (SSO) in het Oezbeekse Samarkand gebeurde er iets opmerkelijks.
In de SSO werken Rusland, China en een aantal voormalige Centraal-Aziatische Sovjetrepublieken samen op het gebied van veiligheid. Alle deelnemende staatshoofden en regeringsleiders hadden een persoonlijk onderhoud met Poetin. In de regel tonen ze daarbij een zekere eerbied voor de Russische leider. Dit keer was het anders. Zijn collega’s gaven Poetin een koekje van eigen deeg en waren, als was het afgesproken, allemaal te laat voor hun tête-à-tête.
Het illustreert de post-sovjetwereld sinds het begin van de ‘speciale militaire operatie’, zoals Moskou het grootschalige bloedvergieten in Oekraïne nog altijd eufemistisch noemt. Geen enkele van de republieken die ooit tot de Sovjet-Unie behoorden, is gelukkig met die oorlog. ‘Ze staan er, zonder uitzondering, negatief tegenover,’ zegt de onafhankelijke Russische politicoloog Valeri Solovej (62). ‘Want ze begrijpen dat als de oorlog voor Rusland uiteindelijk succesvol verloopt, zij als volgende aan de beurt kunnen zijn. In het bijzonder Kazachstan.’
Liberale stedelingen zijn kritisch
In het noorden van dat land woont een 3,5 miljoen tellende Russische minderheid. En Poetin heeft al eens subtiel laten weten dat Kazachstan, analoog aan Oekraïne, ‘helemaal geen land is’. ‘Sommige Kazachen zijn zeer anti- Russisch,’ zegt politicoloog Roestam Boernasjev (53) van de Kazachs-Duitse universiteit in de voormalige Kazachse hoofdstad Almaty. ‘Vooral de liberale stedelingen zijn kritisch. Niet eens zozeer over de Russen, maar over het Russische regime. De strijd in Oekraïne heet hier ook gewoon oorlog.’
In januari moest Rusland nog optreden in Almaty: Waarom bloedige protesten Kazachstan voor Poetin belangrijk zijn
De Kazachse president Kassym-Zjomart Tokajev is zijn collega Poetin al diverse keren afgevallen, ook in het openbaar. Zo weigerde hij afgelopen zomer in Sint-Petersburg in het bijzijn van Poetin de Oost-Oekraïense pseudorepubliekjes Loehansk en Donetsk te erkennen. De Russische president moet het hebben ervaren als een publiek affront.
Laden…
Word abonnee en lees direct verder
Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.
Bent u al abonnee en hebt u al een account? log dan hier in
Verder lezen?
U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.
Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?
Er ging iets fout