Waarom links in Zweden rechtsaf slaat

Geïnspireerd door de Denen, proberen de Zweedse sociaal-democraten de verkiezingen te winnen met zeer rechtse voorstellen, zoals een allochtonenplafond.

Een verplichte ADHD-test voor vijfjarigen in achterstandswijken, verplichte kinderopvang voor migrantenkinderen en een allochtonenquotum in voorsteden. Zomaar wat voorstellen die de afgelopen weken tijdens de Zweedse verkiezingscampagne voorbijkwamen.

Er was een tijd dat zulke puur op immigranten gerichte ideeën taboe waren in Zweden, maar die is voorbij, getuige de debatten in de aanloop naar de stembusgang op 11 september. Zelfs de regerende sociaal-democraten gingen er hard in. Zo stelde de sociaal-democratische minister van Integratie Anders Ygeman voor om een plafond in te stellen voor het aantal niet-Noordse inwoners in een wijk. Niet meer dan de helft van de inwoners zou van buiten Scandinavië (en Finland) mogen komen.

Hierdoor vroegen politiek commentatoren zich af of de Zweedse sociaal-democraten – en Zweden als geheel – niet langzaam opschuiven naar het Deense model. In 2015 maakte de Deense sociaal-democratische leider Mette Frederiksen een radicale draai naar rechts op het thema van immigratie en integratie. Ze beloofde immigratie te beperken, integratie af te dwingen en asielzoekers naar Afrika te sturen om daar hun aanvraag af te wachten.

Eind 2018 bezocht Gertjan van Schoonhoven Denemarken: Waarom de Denen van links tot rechts genoeg hebben van hun getto’s

Als premier ging ze door met het gekritiseerde Deense ‘gettoplan’, dat de overheid de macht geeft om delen van achterstandswijken plat te gooien, bewoners te laten verhuizen en ouders te verplichten hun kinderen naar de opvang te sturen. Zo wisten de Deense sociaal-democraten de rechts-populistische Deense Volkspartij de wind uit de zeilen te nemen. Proberen de Zweedse middenpartijen hetzelfde?