Het was een bear hug die in heel Israël werd gevoeld. Met Bidens omhelzing van Netanyahu, nog geen twee weken na Hamas’ slachtpartij, toonde de president zich de trouwe bondgenoot die hij al decennia is. Maar in de manier waarop Biden ‘Bibi’ aan zijn borst sloot, lag ook een waarschuwing besloten: Amerika steunt jullie, maar bepaalt wel waar de grens ligt.
Inmiddels wordt steeds duidelijker hoe ver dat voor de Verenigde Staten gaat. In een zeldzaam kritische reactie noemde Biden het Israëlische optreden in Gaza tijdens een persconferentie op 8 februari ‘over the top’. Daar bleef het niet bij. Diezelfde dag publiceerde het Witte Huis een memorandum waarin wordt gesteld dat bondgenoten die militaire hulp ontvangen voortaan ‘geloofwaardige en betrouwbare schriftelijke garanties’ moeten geven over hun naleving van het internationaal recht, ‘inclusief het internationale humanitaire recht’. Hoewel Israël, dat jaarlijks bijna 4 miljard dollar aan militaire steun ontvangt, in het document niet expliciet wordt genoemd, heeft de goede verstaander aan een half woord genoeg: Amerika zal stoppen met wapens leveren als die tegen burgers worden ingezet.
De beslissing om hulp te koppelen aan mensenrechten werd met gejuich onthaald door de linkerflank van de Democratische Partij, die een paar dagen later in de Senaat unaniem voor een extra steunpakket van 95 miljard dollar aan Israël en Oekraïne zou stemmen. Daarnaast zal Biden ongetwijfeld hebben gedacht aan zijn herverkiezingscampagne. Op 8 februari bezocht hij tevens de swing state Michigan, waar meer dan 300.000 Amerikanen van Arabische afkomst wonen. Presidentskandidaat Hillary Clinton verloor de staat in 2016 met slechts 11.000 stemmen van Donald Trump; Biden won hem in 2020 met een verschil van 154.000 stemmen weer terug.
Met zijn harde ‘ja, tenzij’-strategie houdt Biden ook de lijnen open met Israëls oppositiepartijen, die staan te trappelen om Netanyahu na de oorlog aan de kant te schuiven. Netanyahu’s aangekondigde militaire operatie in Rafah, waar ruim een miljoen Palestijnen opeen zijn gepakt, lijkt de eerste testcase voor de nieuwe Biden-doctrine te worden.