State of the Union: Biden toont zich Trumps geopolitieke tegenpool

08 maart 2024Leestijd: 4 minuten

In zijn jaarlijkse State of the Union zette Joe Biden zich donderdagnacht zoals verwacht stevig af tegen Donald Trump. In zijn toespraak voor het Congres besteedde de president ook aandacht aan de geopolitieke onrust en hoe zijn visie daarop afwijkt van die van zijn rivaal in de race om het Witte Huis.

‘Ik spreek u toe op een ongekend moment in de geschiedenis van de Unie,’ citeerde Biden uit de State of the Union die de Democratische president Franklin D. Roosevelt hield in het oorlogsjaar 1941. Biden zei dat vrijheid en democratie binnenlands en in het buitenland onder druk staan.

De Verenigde Staten ‘zullen niet weglopen en niet buigen’ als het gaat om de oorlog in Oekraïne, verzekerde hij de Russische president Vladimir Poetin. Biden kritiseerde de Republikeinen in het Huis van Afgevaardigden, die nog altijd wapenleveranties aan Oekraïne blokkeren.

Over de oorlog in Oekraïne:

  • ‘Oekraïne kan Poetin stoppen als we achter Oekraïne staan en het land de wapens leveren die het nodig heeft om zichzelf te verdedigen. Dat is alles wat Oekraïne vraagt. Ze vragen niet om Amerikaanse soldaten.’
  • ‘De hulp aan Oekraïne wordt geblokkeerd door degenen die willen dat we ons leiderschap in de wereld opgeven.’
  • ‘Als de Verenigde Staten nu weglopen, brengt dat Oekraïne in gevaar. Europa in gevaar. De vrije wereld in gevaar. Waardoor anderen die ons kwaad willen doen, worden aangemoedigd.’

Uithalen naar Trump

Donald Trumps opmerking vorige maand, dat hij Poetin ‘zou aanmoedigen te doen wat hij maar wil’ als een NAVO-wanbetaler hem om hulp zou vragen bij een Russische inval, noemde Biden ‘belachelijk, gevaarlijk en onacceptabel’. De president haalde vaker uit naar ‘mijn voorganger’, die hij consequent niet bij naam noemde.

Zo noemde Biden de Capitool-bestorming op 6 januari 2021 ‘een poging om de vreedzame machtsoverdracht te stoppen en de wil van het volk teniet te doen’. Ook hekelde de Democraat Trumps poging om ‘de waarheid daarover te begraven’. De president beloofde tevens zich in te zetten voor terugkeer van het federale recht op abortus, dat het Hooggerechtshof in 2022 schrapte.

Gaza en Israël

Na het opsommen van vele binnenlandse prestaties – onder meer het herstel van de economie na de coronapandemie, de door beide partijen gesteunde Infrastructuurwet en het verminderen van de inflatie – kwam Biden uit bij de ‘hartverscheurende’ oorlog in Gaza. Israël heeft na de terreuraanval op 7 oktober het recht om Hamas uit te schakelen, zei de president, maar moet meer doen om burgerslachtoffers te voorkomen in Gaza en humanitaire hulp toe te laten.

De Verenigde Staten zullen een tijdelijke pier bouwen voor de kust van Gaza, maakte Biden bekend. Daar kunnen grote schepen voedsel, water, medicijnen en andere hulpgoederen afleveren. De president herhaalde dat de Verenigde Staten de afgelopen weken ‘non-stop’ werkten aan een akkoord voor een staakt-het-vuren van minstens zes weken. Doel is de gijzelaars bevrijden, de ‘ondraaglijke humanitaire crisis verzachten’ en ‘toewerken naar iets langdurigers’.

Over de oorlog in Gaza:

  • ‘Hamas zou dit conflict vandaag kunnen beëindigen, door de gijzelaars vrij te laten, de wapens neer te leggen en de verantwoordelijken voor 7 oktober uit te leveren.’
  • ‘Israël heeft een extra last, omdat Hamas zich verbergt en opereert onder de burgerbevolking. Maar Israël heeft ook een fundamentele verantwoordelijkheid om onschuldige burgers in Gaza te beschermen.’
  • ‘Kijkend naar de toekomst, is een tweestatenoplossing de enige echte oplossing. Er is geen andere manier die de veiligheid en democratie van Israël garandeert. Er is geen andere manier die garandeert dat de Palestijnen in vrede en waardigheid kunnen leven.’

Iran, Houthi’s en China

Voor de stabiliteit in het Midden-Oosten is het cruciaal om Iran in bedwang te houden, zei Biden. Hij benadrukte het belang van de westerse coalitie onder Amerikaanse leiding waaraan Nederland deelneemt met het marineschip Zr.Ms. Tromp – tegen de door Iran gesteunde Houthi-rebellen in Jemen.

De president sprak ook over de grootste geopolitieke uitdager van zijn land. ‘Jarenlang hoorde ik van mijn Republikeinse vrienden en vele anderen alleen maar dat China in opkomst is en Amerika achterop raakt.’ Volgens Biden is daar geen sprake van, onder meer omdat de Amerikaanse economie de sterkste ter wereld is en het handelstekort met China drastisch is teruggedrongen.

‘Ik zorgde ervoor dat de meest geavanceerde Amerikaanse technologieën niet kunnen worden gebruikt in Chinese wapens. Bij mijn voorganger kwam het nooit op om dat te doen, ondanks al zijn stoere praatjes over China,’ sneerde Biden naar Trump.

Geopolitieke tegenpolen

De president positioneert zich dus ook als het gaat om buitenlandbeleid als tegenpool van Trump. Die geeft, op zijn beurt, Biden juist geregeld de schuld van de oorlogen in Oekraïne en Gaza en Irans groeiende assertiviteit. Volgens Trump zouden deze problemen er onder zijn presidentschap nooit zijn gekomen.

Of hij gelijk heeft, valt onmogelijk te bewijzen. In elk geval toont Bidens toespraak dat de geopolitieke onrust zijn stempel belooft te drukken op de campagne voor de presidentsverkiezingen in november.

Kijk de volledige State of the Union 2024 van Joe Biden hieronder terug:

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Matthijs van Schie
Matthijs van Schie (1992) is coördinator en redacteur Wereld bij EW.
Lees meer
Matthijs van Schie