Volgens de nieuwe Finse president Alexander Stubb gaat het in zijn land al over de vraag of ook vrouwen aan de dienstplicht moeten worden onderworpen.
Ook de Europese politiek heeft zijn rockstars. Stijger in de Eurohitparade van 2024 is Alexander Stubb (56). De Finse president, die ooit professioneel golfer dacht te worden, is uiterlijk een mix van een professor en een zakenbankier. Maar hoor je ‘Alex’ spreken, dan is hij vooral helder en informeel. Zijn perfecte Engels – hij studeerde met een golfbeurs in Amerika – is zeker niet in zijn nadeel.
Lees ook dit profiel van Alexander Stubb: is hij opgewassen tegen Poetin?
Begrijpelijk dat de Finnen deze ‘liberale christen-democraat’, zoals hij zich noemt, in februari tot president kozen. In Finland is dat geen erebaantje. Hij gaat ook over buitenlands beleid en defensie. De denktank Friends of Europe nodigde Stubb, die vorige week een bliksembezoek bracht aan Brussel, uit voor een lezing. In een volgepakte zaal sprak hij over defensie en veiligheid.
Finland een van best bewapende landen van NAVO
Zijn populariteit (‘vorige week sprak ik nog 3 uur met Volodymyr Zelensky in Kyiv’) is ook te danken aan zijn nationaliteit. Met de entree van Finland in de NAVO verdubbelde de grens van het bondgenootschap met Rusland. Stubb is al sinds Rusland in 2008 Georgië bevocht namens twee ‘afvallige republieken’, voorstander van toetreding van zijn land dat altijd neutraliteit predikte.
Finland (5,5 miljoen inwoners) is een van de best bewapende landen van de NAVO. De Finnen vochten in de loop van de geschiedenis ‘wel dertig oorlogen’ uit met Rusland. Stubb: ‘Wij zijn in de NAVO een middelgroot land.’
Lijm voor de samenleving
Ook doordat Finland militaire dienstplicht heeft. Toen Stubb vroeg wie in Finse dienst was geweest, gingen tal van mannenvingers omhoog. De president is in dit ‘tijdperk van onvrede’ pleitbezorger van dienstplicht in alle NAVO-lidstaten. Alle mannen ouder dan 18 moeten in Finland dienen. Jaarlijks worden 27.000 dienstplichtigen opgeleid. Het land telt 900.000 oproepbare reservisten.
Volgens Stubb heeft dienstplicht meer voordelen dan het hebben van een parate en getrainde krijgsmacht. ‘Je gaat ernaartoe en je ontwikkelt nieuwe vaardigheden. Dienstplicht is ook de lijm voor een samenleving. Het brengt mensen dichter bij elkaar. Als ik die jongens van toen tegen het lijf loop, zoals tijdens mijn verkiezingscampagne, is het meteen als vanouds.’
Zijn zoon is net onder de wapenen. ‘Het is nu veel technologischer. En er is meer aandacht voor leiderschapsontwikkeling.’
Volgende stap
Acht landen in de Europese Unie hebben dienstplicht: naast Finland zijn dat Cyprus, Denemarken, Estland, Griekenland, Litouwen, Oostenrijk en Zweden. Duitsland, Frankrijk en Polen overwegen herinvoering.
In Nederland is de dienstplicht nooit afgeschaft. Wel de opkomstplicht. Die is in 1997 opgeschort. Bij een – naderende – oorlog worden mannen tussen de 17 en 45 opgeroepen. Daarnaast is er het ‘dienjaar’ op vrijwillige basis, waarin je meedraait als volwaardig militair. Deelnemers krijgen een opleiding en een salaris.
In Finland discussiëren ze volgens Stubb over een volgende stap: de vraag of vrouwen ook aan dienstplicht moeten worden onderworpen.
Schrijf u in voor onze ochtendnieuwsbrief
Abonneer u op de gratis nieuwsbrief EW Ochtend en start de dag scherp met de belangrijkste artikelen over politiek, economie en buitenland.
