Een jaar na zijn aantreden laat de libertaire Argentijnse president Javier Milei zien dat zijn radicale hervormingen effect beginnen te hebben, al blijft de sociale onrust groot.
Rond 1990 was er hoop in Latijns-Amerika. Na decennia van militaire dictaturen werden deze landen weer democratisch. Maar economische problemen, zoals hoge schulden, bleven de levensstandaard drukken.
Veel landen kozen voor fiscale hervormingen: uitgaven omlaag, begrotingen op orde en een stap naar de vrije markt.
Toch vielen de resultaten tegen. Economieën groeiden nauwelijks, de corruptie bleef groot, de criminaliteit tierde welig en de vrijheden bleven beperkt door bureaucratie en staatscontrole.
Van Kirchner naar Milei
Kiezers in de regio lieten hun onvrede blijken. Eerst stemden ze op oppositiepartijen, of die nu links of rechts waren. Toen dat mislukte, vestigden ze hun hoop op buitenstaanders. Denk aan Nayib Bukele in El Salvador en Jair Bolsonaro in Brazilië.
In Argentinië koos de bevolking uiteindelijk voor een radicale koerswijziging. Na de links-populistische jaren onder Néstor Kirchner (2003-2007) en Cristina Kirchner (2007-2015) — met overheidsbemoeienis, economische isolatie en hoge inflatie — stemden kiezers op de libertaire outsider Javier Milei.
Terugkeer van vertrouwen
Argentinië als real-life experiment: hoe gaat het met de libertijnse shocktherapie van Javier Milei?
Na één jaar lijken zijn maatregelen resultaat op te leveren: de inflatie daalt, overbodige uitgaven worden geschrapt en bedrijven krijgen meer vrijheid. De economie klimt langzaam uit het dal.
Argentinië wint vertrouwen terug op de internationale markten. De straten zijn rustiger: minder wegblokkades, minder geweld. Voorstanders zien Milei’s aanpak als bewijs dat een alternatief voor de uitgedijde verzorgingsstaat mogelijk is.
Zijn invloed reikt verder dan Argentinië. In Latijns-Amerika verdedigen conservatieve politici nu openlijk economische vrijheid. Het oude geloof in staatsinterventie wankelt.
Links in het defensief
De linkerzijde heeft moeite om de nieuwe realiteit te accepteren en begrijpt niet dat de kiezers de linkse partijen niet meer vertrouwen. Maar de kiezers in Midden-Amerika hebben genoeg van de misdaad en de economische malaise, en verlangen naar een harde, praktische aanpak – vooral sinds verkiezingsoverwinning van Donald Trump in Amerika.
Milei biedt een alternatief voor de leiders die decennialang faalden. Zijn radicale koers blijft omstreden, maar zet de regio onmiskenbaar in beweging.