Hoe Trump de internationale handelsoorlog aan het winnen is

Al tijdens zijn eerste ambtstermijn ging de Amerikaanse president Donald Trump in 2017 de strijd aan met China als economische grootmacht, met onder meer als doel de wedloop om waardevolle grondstoffen te winnen.

Die boodschap is in aanloop naar de presidentiële verkiezingen van 2024 alleen nog maar versterkt. In de eerste honderd dagen als president voegde Trump de daad bij het woord. Hij ijverde voor importheffingen en stelde een lijst op van grondstoffen die de industrie van de Verenigde Staten nodig heeft om in de toekomst internationaal aan de top te blijven.

Trumps Liberation Day was het startschot voor een reeks aan internationale akkoorden die zeer lucratief uitpakken voor de Verenigde Staten. Sinds Trump op 2 april zijn heffingen publiek maakte, zijn de volgende deals gesloten tussen de Verenigde Staten en andere landen.

Oekraïne

De eerste grote overeenkomst die Trump sloot, speelde handig in op de precaire positie van Oekraïne door de oorlog met Rusland.

Door het akkoord worden 22 van de 34 belangrijkste mineralen die Oekraïne in grote hoeveelheden rijk is, gedeeld met de Amerikanen, maar alle winst moet de komende tien jaar wel worden geïnvesteerd in het land van herkomst.

In ruil hiervoor zal Trump militaire steun bieden aan Oekraïne, hoewel concrete toezeggingen hierover uitblijven, en het vooral economische steun is die Amerika het land garandeert.

Verenigd Koninkrijk

De handelsovereenkomst met het Verenigd Koninkrijk was de eerste die Trump ondertekende na 2 april. De uitgebreide deal heeft als belangrijkste onderdeel dat de heffingen tussen beide landen worden verlaagd, vooral in het voordeel van de Amerikanen.

Alle handelsakkoorden van Trump zijn vooral voor de vorm, nu het niet de president maar het parlement is dat in de Verenigde Staten een dergelijke overeenkomst kan goedkeuren.

Democratische Republiek Congo

Congo heeft een lange geschiedenis van buitenlandse inmenging, vooral door de rijkdom aan grondstoffen.

Recent is het de wedloop naar mineralen die heeft geleid tot grote investeringen van China in het land, en met dit vredesakkoord probeert ook Trump zijn invloed te bevorderen binnen Congo.

Het akkoord ziet toe op het laten terugtrekken van troepen door Rwanda, zo ook het bevorderen van de banden tussen beide landen en de Verenigde Staten op economisch vlak.

Vietnam

Net als bij Congo zit Vietnam vastgeklemd tussen twee machtsblokken die hun invloedssfeer willen uitbreiden.

Onder de China Plus One-strategie, waarmee de Chinese regering haar economische voorspoed wil diversifiëren door in andere landen te investeren, onderhoudt Vietnam al geruime tijd nauwe banden met zijn noorderburen.

Omdat Vietnam afhankelijkheid is van de Amerikaanse economie, wilde de secretaris-generaal van de Vietnamese Communistische Partij, To Lam, zo snel  mogelijk een handelsakkoord sluiten met de Verenigde Staten.

De importheffingen van VS-producten werden in de overeenkomst verlaagd naar 0 procent; die van Vietnamese producten werden van 46 procent verlaagd naar 20 procent.

Vietnam was het derde land dat een handelsakkoord sloot na Liberation Day, en mede door de uitkomst en het snelle handelen is dit akkoord als maatstaf gaan gelden voor de toekomstige onderhandelingen tussen Amerika en het buitenland.

Japan

Japan staat op de derde plaats van handelstekorten tussen de Verenigde Saten en andere landen, waardoor een nieuw akkoord voor Trump niet kon ontbreken.

Trump voerde in februari van dit jaar al gesprekken met minister Shigeru Ishiba over het inluiden van een ‘nieuwe gouden eeuw’ van betrekkingen tussen beide landen, en met deze deal is die droom werkelijkheid geworden.

Het besluit van Trump om de heffingen op Myanmar te verlagen, heeft tot veel kritiek geleid onder mensenrechtenactivisten, die dit ‘schaamtevol’ en ‘catastrofaal’ noemden.

Het Aziatische land valt namelijk sinds begin 2021 onder het bewind van een junta die de democratische regering met een coup heeft afgezet. Heden is Myanmar beland in een burgeroorlog tussen tal van militaire facties.

Trumps besluit tot het verlagen van de heffingen helpt de junta bij zijn doel om internationale erkenning te krijgen, wat op veel kritiek stuit nu de militaire dictatuur door meldingen van een aantal ngo’s bekendstaat om haar schendingen van de mensenrechten.

Voor Trump was dit besluit noodzakelijk vanwege de strijd met China om de grondstoffen aan te gaan, nu China een van de grootste ondersteuners is van de dictatoriale State Security and Peace Commission (SSPC).

Europese Unie

De details van het akkoord moeten nog worden uitgewerkt, maar de deal die Trump zal sluiten met de Europese Unie is verreweg de grootste van alle handelsakkoorden tot nu toe.

Tegenover de uitgaven van de Europese Unie in de komende drie jaar staat een verlaging van de heffingen naar 15 procent.

Diverse Europese regeringsleiders, onder wie de Duitse bondskanselier Friedrich Merz, hebben zich negatief uitgesproken over de afspraken. Zo zegt Merz dat de uitkomst van de onderhandelingen zal leiden tot hogere inflatie en de groei van de economie zal stagneren.

Zuid-Korea

Net als bij de onderhandelingen tussen de Verenigde Staten met de Europese Unie en Japan, heeft Zuid-Korea bedongen dat het land, in ruil voor gereduceerde heffingen van 15 procent, brandstof zal afnemen en investeringen zal doen in Amerika.

Azerbeidzjan

Na bijna veertig jaar aan strijd en verscheidene tussentijdse wapenstilstanden lijkt er nu toch een definitieve oplossing te zijn gekomen voor de oorlog tussen de buurlanden Armenië en Azerbeidzjan, dankzij bemiddeling van Amerika.

Mede door de inmenging van buurlanden Turkije en Rusland was dit jarenlang een precair conflict. In ruil voor de bemiddelingspositie hebben de Verenigde Staten een lease van 99 jaar gekregen voor een vitale handelsroute in de Kaukasus, door Turkije opgezet na de oorlog in 2020 om Nagorno-Karabakh.

Vanzelfsprekend wordt de Zangezur vervoerscoridor na het ondertekenen van de overeenkomst hernoemd tot de Trump Route.