Als buurland van Guinea ligt een ebola-uitbraak ook in Mali op de loer. Maar toen het virus vorige maand bij een twee-jarig meisje werd geconstateerd, handelden de autoriteiten in het straatarme land bliksemsnel.
Met een kwakkelende economie, gebrekkige hygiëne, interne spanningen en sektarisch geweld lijkt Mali in eerste opzicht niet het aangewezen land dat het ebola-virus op een effectieve manier zou kunnen bestrijden. Bovendien besloot president Ibrahim Boubacar Keïta, in tegenstelling tot andere landen, om de grens met ebola-land Guinea open te houden. Sluiten van de grenzen gaat in tegen de gastvrijheidsprincipes van Mali en is bovendien niet haalbaar vanwege de ontelbare gravelwegen die Mali met Guinea verbinden. Alle ingrediënten lijken aanwezig te zijn voor een ebola-uitbraak in Mali, maar de autoriteiten in het straatarme land verbaasden iedereen door een recent geconstateerde ebola-besmetting te neutraliseren.
Geïmporteerd
Het virus werd eind vorige maand naar Mali gebracht in het lichaam van de tweejarige Fanta Condé. Het meisje werd het land in gesmokkeld door de tweede vrouw van de vader van Fanta, Aminata Gueye Tamboura, die niet kon niet toezien hoe haar familie het bestaan van het virus bleef ontkennen ondanks dat de vader van Fanta al was overleden.
Ze nam Fanta en haar zusje samen met een oom mee in een taxibusje naar Mali. In de hoofdstad Bamako nam het reisgezelschap taxi’s van en naar de compound van vrienden bij wie ze onderdak kregen. Omdat Fanta hoge koorts bleef houden en een constante bloedneus had, bezocht ze twee traditionele geneesheren en een buurman die ooit dokter was. Die laatste adviseerde Tamboura om naar het ziekenhuis te gaan. Dit deed Tamboura maar ze zei niet tegen de arts dat het kind afkomstig was uit Guinea. De arts droeg handschoenen maar verder geen beschermende kleding. Op 23 oktober werd vastgesteld dat de kleine Fanta drager was van het virus. De dag erna overleed zij.
Alarm
Op het moment dat het virus bij Fanta werd vastgesteld, gingen alle alarmbellen af bij het Malinese equivalent van het RIVM. Rana Hajjeh, een epidemioloog die de regering net had geadviseerd over het voorkomen van een ebola-uitbraak, stond op het vliegveld toen ze werd gebeld met het nieuws over de besmetting. ‘Ik cancelde mijn vlucht en bleef,’ zegt ze tegen The New York Times.
Op aanraden van Hajjeh werden er direct acties ondernomen. Alle medewerkers van het ziekenhuis die met Fanta in contact waren gekomen, werden in isolatie geplaatst. Ook alle familieleden van Fanta en veertig patiënten en hun familieleden werden in quarantaine gezet. De compound van vrienden waar Fanta had overnacht werd afgesloten en wordt nu permanent bewaakt door militairen. Aan de hand van de passagierslijsten van de taxibusjes waarin Fanta was vervoerd, werden de passagiers die bij haar in de buurt hadden gezeten,opgespoord. Eén van de busjes werd zelfs achtervolgd en klemgereden zodat het interieur kon worden ontsmet. De overheid riep mensen op zich te melden in uitzendingen op nationale televisie.
Effect
Iedereen hield het hart vast toen Fanta’s vijfjarige zusje koortsverschijnselen begon te vertonen. Tot ieders opluchting bleek het kind een goed te behandelen vorm van malaria te hebben. Van de 108 in quarantaine geplaatste personen zijn er 41 dinsdag vrijgelaten. De rest zal vrijdag weer vrij zijn.
Omdat niemand van deze personen ziekteverschijnselen vertoont, lijkt het erop dat Mali dankzij een snelle reactie en een dosis geluk een verdere verspreiding van het dodelijke virus heeft weten te voorkomen.