Mislukte gevangenenruil tussen Indonesië en Australië: hoe zit dat?

''

Een laatste poging van Australië om de ter dood veroordeelde drugssmokkelaars van het vuurpeloton in Indonesië te redden, is op niets uitgelopen. Indonesië heeft donderdag het voorstel om de Australiërs te ruilen tegen drie Indonesische drugshandelaren officieel afgewezen.

Woordvoerder van het Indonesische ministerie van Buitenlandse Zaken Arrmanatha Nasir zei tegen de BBC dat Indonesië geen wet heeft waarmee zo’n gevangenenruil kan worden uitgevoerd.

De gevangenen die over enkele dagen de doodstraf krijgen zijn de 33-jarige Myuran Sukumaran en 31-jarige Andrew Chan. Beiden behoren tot The Bali Nine, de meest beruchte drugsdelinquenten in Indonesië. Negen Australiërs werden in 2005 veroordeeld voor het smokkelen van 8,3 kilogram heroïne. Acht drugssmokkelaars hebben de doodstraf gekregen, één kreeg twintig jaar celstraf.

Staat op scherp

‘We respecteren Indonesië, we zijn trots op de vriendschap met Indonesië, maar we komen op voor onze waarden en we komen op voor onze burgers,’ zei de Australische premier Tony Abbott tijdens een persconferentie. ‘We proberen om te praten over mogelijke opties voor een gevangenenruil of -overdracht,’ voegde de Australische minister van Buitenlandse Zaken Julie Bischop daaraan toe.

Ook heeft Abbott opnieuw een telefoongesprek met de Indonesische president Joko Widodo aangevraagd, een week geleden had hij ook al persoonlijk gepleit voor de levens van de drugsdelinquenten. De constante afwijzingen van Widodo heeft de relatie tussen de twee landen op scherp gezet.

 

Gratie

Australië staat niet alleen met zijn oproep: veel meer buitenlandse drugsmisdadigers zijn ter dood veroordeeld. Ook de gratieverzoeken van andere landen worden niet gehonoreerd, vooral Brazilië verzet zich met hand en tand tegen de executie van twee Braziliaanse burgers in de komende dagen. De Indonesische president zei december vorig jaar nog dat hij ‘nooit, nooit gratie zal verlenen in drugszaken’.

De Australiërs en Brazilianen behoren tot een groep van tien buitenlanders die op de executielijst staan. In januari kregen al zes misdadigers de doodstraf, waaronder de Nederlandse Ang Kiem Soei. Nederland heeft zich toen ook – zonder resultaat – ingezet om de executie te voorkomen: Widodo was onvermurwbaar.

Gehoopt werd dat de Indonesische president een minder streng beleid zou gaan voeren, maar het tegenovergestelde lijkt het geval. Er wordt gevreesd dat de komende tijd een periode van executies zal plaatshebben. In Indonesië wachten op dit moment meer dan 130 mensen op hun doodstraf, waaronder 57 drugsmisdadigers.