Australië stuurt vier vluchtelingen naar Zuidoost-Azië, waar ze een huis, zakgeld en scholing krijgen. Niet uit liefdadigheid.
Begin juni stuurde de Australische overheid vier asielzoekers, drie Iraniërs en een Rohingya-moslim uit Birma, met een enkele reis naar Phnom Penh. Een villa wordt hun nieuwe onderkomen en ze krijgen omgerekend 10.000 euro zakgeld.
De nieuwkomers mogen in Cambodja, een land met slechte medische zorg, een gebrek aan vers drinkwater en een hoge werkloosheid, een nieuw bestaan opbouwen. Tenminste, dat is de afspraak die zij met de Australische regering zijn overeengekomen. Tot zover klinkt het als een sociaal experiment dat door tv-producent John de Mol bedacht had kunnen zijn. Met het grote verschil dat deze vier mensen zorgvuldig buiten de media worden gehouden.
Schande
De bedoeling is dat straks meer vluchtelingen, die nu verblijven in een vluchtelingenkamp op het eiland Nauru voor de Australische kust, kiezen voor een enkeltje Cambodja. Mensenrechtenorganisaties spreken schande van het plan. Zij attenderen de pers erop dat de Cambodjaanse bevolking luid en duidelijk heeft geprotesteerd tegen de komst van de nieuwkomers.
Maar dat viel mee. Het dozijn demonstranten richtte zich vooral tegen het Australische asielbeleid en niet tegen de nieuwkomers. De meest prominente tekst op een groot spandoek luidde: ‘Waarom sturen jullie vanuit het rijke Australië vluchtelingen naar het arme Cambodja?’
Het antwoord op die vraag is dat Australië met de vier vluchtelingen, die geheel vrijwillig naar Cambodja zijn gegaan, 27 miljoen euro aan ontwikkelingshulp heeft meegegeven. Genoeg geld om, mits correct besteed, een deel van de voedsel- en watertekorten en de armoede in het land effectief aan te pakken.
Op eigen benen
Bovendien heeft Cambodja genoeg ruimte om asielzoekers op te nemen. Terwijl de vluchtelingenkampen in buurland Thailand uitpuilen, heeft Cambodja tot nu toe aan 85 mensen de status van vluchteling verleend.
Verder is de Australische regering er alles aan gelegen om de vier asielzoekers in de Cambodjaanse samenleving binnen een jaar succesvol op eigen benen te laten staan. Ze krijgen van de Australische overheid onder meer een jaar lang financiële ondersteuning, diverse cursussen, hulp bij het opstarten van een eigen onderneming en gratis medische zorg.
Cambodja is niet het enige land in de regio waar Australië vluchtelingen hoopt te kunnen onderbrengen. De Australische regering is in gesprek met onder meer Maleisië over een soortgelijke constructie.
Australië hoopt dat door de deal met Cambodja minder mensen de levensgevaarlijke oversteek over de oceaan maken. Het experiment in Phnom Penh moet een voorbeeld worden van opvang in de regio, waarbij vluchtelingen – betaald – de kans krijgen op een beter bestaan.
Elsevier nummer 29, 18 juli 2015