De secretaris-generaal van de Verenigde Naties Ban Ki-moon zat maandag een lunch voor met twee bijzondere gasten: de Amerikaanse president Barack Obama en de Russische president Vladimir Poetin. Het eerste gesprek tussen beide mannen liep vooral gespannen.
Het was de eerste keer in een jaar tijd dat de twee mannen elkaar in de ogen keken. Obama en Poetin liggen in de clinch over de Russische annexatie van de Krim, de vermeende bemoeienis van het Kremlin in het conflict in Oost-Oekraïne en de laatste tijd vooral over Syrië.
Ongemak
De Rus en de Amerikaan, wellicht de machtigste leiders ter wereld, spreken elkaar het afgelopen jaar al wel eens over de telefoon – vooral om de opgelopen spanningen wat te temperen.
Maar persoonlijke ontmoetingen zijn zeldzaam. En als ze plaatshebben, is er altijd wel enig ongemak te bespeuren op beide gezichten. Zo ook deze keer. Amerikaanse en Russische functionarissen spreken daarentegen van een ‘productief, constructief en zakelijk’ treffen.
Tiran
Waar ging het onderhoud precies over? In elk geval over Syrië dus. Op dat terrein neemt Moskou steeds meer de leiding. Maar Poetin en Obama zijn het niet eens over een fundamenteel punt: de positie van de Syrische president Bashar al-Assad. Moet hij weg of niet?
Obama gaf het maandag bij de Verenigde Naties in New York nog maar eens klip en klaar aan: Assad is een tiran die vatbommen op zijn eigen bevolking gooit. Hij dient het veld te ruimen, maar opmerkelijk genoeg (een handreiking aan Poetin?) gaf hij geen tijdpad aan voor Assads vertrek.
Centrum
Het Kremlin is al sinds jaar en dag een trouwe bondgenoot van Damascus, en is bezig de militaire steun aan het regime op te schroeven. Het bleek gisteren maar weer eens hoeveel Rusland en Amerika van elkaar verschillen. Echte toenadering op het gebied van Syrië lijkt voorlopig uitgesloten.
Wel wordt er nu overwogen om informatie met elkaar uit te wisselen over deze oorlog, waaraan maar geen einde lijkt te komen. Rusland is bezig met het opzetten van een informatiecentrum in de Iraakse hoofdstad Bagdad, vertelt een Kremlin-woordvoerder vandaag. In dat centrum zal informatie worden gedeeld tussen Rusland, Iran, Irak en Syrië.
Hoe de Amerikanen daarbij worden betrokken – of beter gezegd: of ze überhaupt mogen meepraten – is nog niet duidelijk. Volgens Moskou hebben Amerikaanse specialisten en militairen al uitnodigingen gekregen, maar hebben ze de eerste bijeenkomsten in Bagdad aan zich voorbij laten gaan.
Volgens de woordvoerder is het ‘geen geheim’ dat ze waren uitgenodigd. Over één ding is wel overeenstemming: dat Islamitische Staat moet worden vernietigd.