De feiten: Bayrou weggestemd bij vertrouwensstemming over bezuinigingen
De Franse premier François Bayrou biedt vandaag, dinsdag 9 september, zijn ontslag aan bij president Emmanuel Macron. Maandagavond werd Bayrou weggestemd tijdens een vertrouwensstemming in het Lagerhuis van het parlement.
364 parlementariërs zegden het vertrouwen in de premier op, slechts 194 leden van Assemblée nationale wilden hem in het zadel houden. Met het vertrek van de regering-Bayrou is Frankrijk toe aan zijn vijfde premier in minder dan twee jaar tijd.
Massale protesten tegen Franse bezuinigingsplannen
Bayrou had de vertrouwensstemming uitgeschreven nadat zijn plan om 44 miljard euro te bezuinigen op veel weerstand stuitte. Hij wilde onder meer alle overheidsuitgaven, behalve op defensie, bevriezen en korten op de zorg. Volgens de premier bedreigen de groeiende schuldenlast en het oplopende begrotingstekort de toekomst van Frankrijk.
Voor woensdag 10 september zijn via sociale media massale stakingen en protesten tegen deze bezuinigingsplannen aangekondigd onder de naam Bloquons tout (Laten we alles blokkeren).
EW's visie: Politieke puinhoop Frankrijk is compleet, Macron heeft alleen nog slechte opties
Door: Matthijs van Schie, coördinator buitenlandredactieDe zoveelste aftocht van een Franse premier is een gevolg van decennialang bezuinigingen doorschuiven. In plaats van de royale verzorgingsstaat versoberen en het ambtenarenapparaat verkleinen, bleef Parijs lenen om een van de laagste pensioenleeftijden en de hoogste sociale uitgaven van Europa te kunnen houden.
Het resultaat: een staatsschuld van 114 procent van het bruto binnenlands product. In de Europese Unie maken alleen Griekenland (153 procent) en Italië (138 procent) het bonter. Het Franse begrotingstekort is met meer dan 5 procent zelfs het allerhoogste van de hele Europese Unie.
Bayrou waarschuwt voor generatieconflict en schuldenlast
‘De jongeren moeten hun hele leven lang de schuld afbetalen voor het comfort van de babyboomers, die vinden dat alles prima gaat,’ oordeelde de 73-jarige Bayrou eind augustus bij tv-zender TFI hard over zijn eigen generatie. Volgens de vertrekkende premier loopt de toekomst van Frankrijk gevaar door de beroerde overheidsfinanciën. En daarmee op termijn mogelijk die van de hele eurozone – al is het gelukkig nog lang niet zo ver.
Bayrou’s waarschuwingen, die hij maandagavond herhaalde in het parlement, hadden zoals verwacht niet het gewenste effect. Door de parlementsverkiezingen die president Emmanuel Macron in juni 2024 uitschreef zijn de (radicaal-)linkse en -rechtse oppositiepartijen samen groot genoeg om elke pijnlijke regeringsmaatregel te blokkeren. En dat doen ze.
Macron wacht af
Hoe nu verder? Om de patstelling in de Assemblée nationale te doorbreken, zou president Macron weer parlementsverkiezingen kunnen uitschrijven. Maar gezien de ruime voorsprong van Marine Le Pens Rassemblement National in de peilingen wil hij daar waarschijnlijk niet aan.
Om dezelfde reden is het onwaarschijnlijk dat Macron zijn functie neerlegt. Hij lijkt ‘gewoon’ te willen wachten tot april 2027, als er nieuwe presidentsverkiezingen zijn. Volgens peilbureau Elabe is respectievelijk 67 en 69 procent van de Franse kiezers voor Macrons aftreden en voor nieuwe parlementsverkiezingen, ofwel ruim tweederde.
Alle opties voor Macron zijn slecht
Media in Frankrijk verwachten dat hij binnen enkele dagen een nieuwe premier aanwijst. Afgaande op de recente roemloze aftochten van premiers Gabriel Attal, Michel Barnier en dus Bayrou, is het die vraag hoe lang hun vervanger het gaat uithouden. Tenzij hij of zij, geheel volgens de Franse traditie, straks de hete aardappel doorschuift.
Zo heeft Macron alleen slechte opties over. Op het internationale toneel kan hij zich nog profileren met spierballentaal over Oekraïne en het erkennen van een Palestijnse staat, maar in eigen land is hij zijn gezag al even kwijt. De politieke puinhoop is compleet en dat wordt woensdag 10 september weer pijnlijk duidelijk in de Franse straten.
Wie zegt wat over de val van de Franse regering?
- Premier François Bayrou in zijn toespraak in het parlement: ‘U hebt niet de macht om de werkelijkheid uit te wissen. De uitgaven zullen blijven stijgen en de schuldenlast zal steeds zwaarder en duurder worden.’
- ‘Dit moment markeert het einde van de lijdensweg van een schaduwregering,’ zei Marine Le Pen, partijleider van het radicaal-rechtse Rassemblement National (RN).
- ‘Hoe sneller we terugkeren naar de stembus, hoe sneller Frankrijk een begroting heeft,’ zei RN-partijvoorzitter Jordan Bardella.
- ‘Macron staat nu in de frontlinie tegenover het volk. Ook hij moet vertrekken,’ schreef Jean-Luc Mélenchon, leider van de radicaal-linkse partij La France Insoumise op X.