De feiten: BBC manipuleert Trump-docu, bericht eenzijdig en activistisch over trans-debat en Gaza-oorlog
Bronnen: BBC, The Daily TelegraphAlgemeen directeur van de BBC Tim Davie en hoofdredacteur van BBC News Deborah Turness zijn afgelopen weekeinde opgestapt. Aanleiding was een onthulling van de krant The Daily Telegraph dat de Britse publieke omroep een fragment in de documentaireTrump: A Second Chance? (2024) van het tv-programma Panorama heeft gemanipuleerd.
50 minuten geknipt om geweldsoproep Trump te fabriceren
In een fragment over de bestorming van het Capitool op 6 januari 2021 werd direct na Donald Trumps uitspraak ‘We gaan naar het Capitool’ de zin ‘en we gaan vechten als een dolle’ (we fight like hell) gemonteerd. In werkelijkheid zat tussen beide uitspraken in zijn speech 50 minuten tijd.
Lees verder onder de video
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Zo heeft de BBC de kijkers misleid door de indruk te wekken dat de Amerikaanse president op 6 januari direct opriep tot chaos en geweld in het Capitool. Trump heeft de BBC maandag 10 november direct gedreigd met een schadeclaim van 1 miljard dollar.
Transgender-berichtgeving ‘gekaapt door activisten’
Het suggestieve knip-en-plakwerk is niet het enige verwijt dat de BBC krijgt. The Daily Telegraph legde het schandaal bloot op basis van een intern BBC-memo. De krant heeft ook interne documenten ingezien waarin staat dat de berichtgeving over transgender-kwesties is ‘gekaapt door pro-trans-activisten die andere perspectieven uit de ether wilden weren’.
Dit leidde volgens het document tot ‘een constante stroom van eenzijdige verhalen’ waarin ‘de transervaring zonder adequate balans of objectiviteit’ wordt weergegeven.
Het rapport, opgesteld door een adviseur van de zogenoemde Commissie voor redactionele richtlijnen en normen, spreekt van ‘een cultureel probleem bij de hele BBC (…) waarin kwesties rond gender en seksualiteit uitsluitend worden behandeld als een viering van Britse diversiteit, in plaats van een complex en omstreden onderwerp.’
Want dat is het, bleek vorig jaar nog uit een spraakmakend rapport van de Britse vrouwenarts Hilary Cass. Zij concludeerde dat artsen in het Verenigd Koninkrijk veel te snel zijn overgegaan op het toedienen van puberteitsremmers, hormooninjecties en eventuele cosmetische ingrepen bij jonge kinderen met genderdysforie (het Dutch protocol).
In april dit jaar oordeelde het Britse Supreme Court dat het concept sekse betrekking heeft op het biologische geslacht en niet op genderidentiteit.
BBC Arabic: 215 correcties over Gaza-berichtgeving
En dan is er nog Gaza. Een anonieme klokkenluider speelde een BBC-memo door naar The Daily Telegraph. De conclusie is opnieuw vernietigend: BBC Arabic koos er tijdens de oorlog in Gaza voor om ‘Israëlisch leed te minimaliseren’ om de Joodse staat ‘als agressor af te schilderen’, onder meer door veelvuldig onverifieerbare beweringen van Hamas over te nemen.
De Arabische afdeling heeft in de afgelopen twee jaar liefst 215 keer correcties moeten plaatsen bij verhalen die vooringenomen, onjuist of misleidend waren bevonden. Dat komt neer op twee correcties per week.
Gijzelnemers Hamas werden ‘beveiligers’ genoemd
BBC Arabic nodigde honderden keren gasten uit die zeiden dat Joden ‘duivels’ waren of ‘moesten branden zoals Hitler deed’. Ook werden de Hamas-gijzelnemers die op 7 oktober 2023 Israëliërs ontvoerden, ‘bewakers’ of ‘beveiligers’ genoemd in plaats van ontvoerders.
In juli moest de BBC nog door het stof omdat het een documentaire had uitgezonden waarin de verteller een zoon bleek te zijn van een hooggeplaatste Hamas-functionaris. Toen dit bekend werd, haalde de BBC de documentaire offline en gaf de omroep toe dat die nooit uitgezonden had mogen worden.
Wie zegt wat over het BBC-schandaal?
Bronnen: BBC, The Daily Telegraph, X, The Guardian, Eva- ‘Zoals alle publieke organisaties is de BBC niet perfect, en moeten wij altijd open, transparant en verantwoordelijk zijn. Hoewel dit niet de enige reden is, heeft het huidige debat rond BBC News begrijpelijkerwijs bijgedragen aan mijn besluit,’ aldus scheidend BBC-directeur Tim Davie in een verklaring. ‘Over het algemeen presteert de BBC goed, maar er zijn enkele fouten gemaakt en als directeur-generaal moet ik daarvoor de eindverantwoordelijkheid nemen.’
- ‘Ik heb de moeilijke beslissing genomen dat het niet langer mijn taak zal zijn om jullie te leiden in de collectieve visie die we allemaal hebben: het nastreven van de waarheid zonder agenda,’ luidt de verklaring van scheidend BBC-hoofdredacteur Deborah Turness. ‘De aanhoudende controverse rond Panorama over president Trump heeft een stadium bereikt waarin het schade toebrengt aan de BBC – een instelling waar ik veel van houd.’
- ‘De BBC biedt haar excuses aan voor deze beoordelingsfout,’ zegt BBC-voorzitter Samir Shah. ‘Achteraf gezien was het beter geweest om formele actie te ondernemen.’ Volgens Shah is er geen sprake van ‘systematische vooringenomenheid’.
- ‘Zonder een cultuuromslag kan de BBC niet herstellen,’ schrijft The Daily Telegraph in een hoofdredactioneel commentaar. ‘Dit gaat niet om de procedure. Het zegt veel over de cultuur binnen het bedrijf dat men hoopte dat de problemen vanzelf zouden verdwijnen en dat niemand erachter zou komen.’
- Op de vraag of de BBC corrupt is, antwoordde een woordvoerder van premier Keir Starmer: ‘Nee. De BBC speelt een cruciale rol in een tijdperk van desinformatie, waarin er een duidelijk argument is voor een robuuste, onpartijdige Britse nieuwsdienst. Dat argument is sterker dan ooit.’
- ‘Dit is het levende bewijs dat de BBC tot in de hoogste regionen besmet is met linkse vooringenomenheid,’ zegt Reform UK-leider Nigel Farage in een videboodschap.
- ‘Ik heb Keir Starmer, Kemi Badenoch en Nigel Farage aangeschreven en hen opgeroepen om Donald Trumps aanval op de BBC te veroordelen,’ schrijft leider van de Liberal Democrats Ed Davey op X over Trumps dreigende schadeclaim aan de BBC. ‘De BBC is van Groot-Brittannië, niet van Trump. We moeten haar samen verdedigen.’
- ‘“Pro-BBC” zijn, betekent onpartijdigheid verdedigen, niet vooringenomenheid,’ schrijft Kemi Badenoch, leider van de Conservatieve Partij in reactie op de brief van Davey. ‘Als de BBC de omroepbijdrage wil rechtvaardigen, moet zij een breed spectrum aan standpunten in Groot-Brittannië weergeven. Niet alleen die van links. Degenen onder ons die echt in de instelling geloven, proberen de BBC tegen zichzelf te beschermen.’
- ‘De BBC wordt geconfronteerd met een gecoördineerde, politiek gemotiveerde aanval. Met deze ontslagen heeft zij toegegeven,’ schrijft The Guardian-columnist en -bestuurslid Jane Martinson. ‘Het bedrijf had zich moeten verzetten tegen The Daily Telegraph, Trump en de Tories. Nu weten de vijanden hoe snel het zich gewonnen geeft.’
- ‘Fouten moet je direct toegeven, want anders wordt het alleen maar groter, en dat hebben ze hier wel echt verkeerd gedaan,’ zei hoofdredacteur van De Volkskrant Pieter Klok bij talkshow Eva. ‘Te lang gewacht en dan gaat het etteren, en dan gaat radicaal-rechts ermee aan de haal. (…) Je moet het meteen royaal toegeven en dat hebben ze niet gedaan, dan krijg je ongelukken.’
- Klok vervolgt: ‘Tegelijkertijd is het natuurlijk heel wrang dat (…) bij de BBC, dat zijn werk meestal perfect doet, nu twee mensen weggaan en Donald Trump gewoon kan wegkomen met al zijn leugens.’
EW's Visie: Zelfreflectie is op zijn plaats voor de BBC
Door: Matthijs van Schie, coördinator BuitenlandDe geopende beerput aan misstanden bij het voormalige Britse bastion van neutrale verslaggeving is een flinke klap voor het vertrouwen in de journalistiek. Hoe hard de voorzitter en de vertrekkende topmensen ook beweren dat de BBC niet structureel voorgenomen is, veel wantrouwende kijkers zien al hun vooroordelen nu bevestigd.
Geweldsoproep Trump fabriceren is meer dan montagefoutje
Kijkers opzettelijk misleiden door een geweldsoproep van Trump te fabriceren, is veel meer dan alleen een montagefoutje. Het is voor zo’n gezaghebbend instituut een van de grootst mogelijke journalistieke fouten die er zijn.
Hoe kunnen Britten en de miljoenen buitenlanders die de BBC als nieuwsvoorziening gebruiken, er nu nog op vertrouwen dat de Britse publieke omroep hen onpartijdig en feitelijk informeert over wat Trump daadwerkelijk zegt?
Activistische koers transgenderdebat hielp vertrouwen in BBC niet
De activistische, kritiekloze koers in het transgenderdebat heeft het vertrouwen in de BBC (en veel andere media) evenmin goed gedaan. Het is onverstandig dat belangrijke, legitieme discussies zijn genegeerd over het toelaten van transgender personen in vrouwensporten en -kleedkamers of om jonge, kwetsbare kinderen onomkeerbare geslachtsveranderende operaties te laten ondergaan.
Om nog maar te zwijgen over ergernis- en lachwekkende taal als ‘menstruerende mensen’ of ‘mensen met een baarmoeder’ om vrouwen aan te duiden.
Gaza-berichtgeving BBC sterk gekleurd
Ook de Gaza-berichtgeving van de BBC was de afgelopen twee jaar sterk gekleurd. Natuurlijk konden zij als verzachtende omstandigheid wijzen op de weigering van Israël om journalisten tot het oorlogsgebied toe te laten, maar dat rechtvaardigt nog niet het zonder voorbehoud overnemen van onverifieerbare cijfers en beweringen van Hamas.
Na de journalistieke misser rond de explosie bij het Al Ahli-ziekenhuis in oktober 2023, die de BBC en veel andere media moesten rectificeren, werden veelvuldig groteske claims uit Gaza gedeeld waarvoor later bewijs ontbrak. Ook dat heeft het vertrouwen in de journalistiek geschaad.
Misstanden leiden tot twijfels over alle journalistiek
Niet alleen de kijkers en lezers, maar zeker ook de BBC zelf en andere media zijn de dupe van zulke misstanden. Want die leiden tot twijfels over alle journalistiek, ook als daarvoor helemaal geen aanleiding voor is.
Omdat de rechtse krant The Daily Telegraph het schandaal heeft onthuld, spreekt het linkse dagblad The Guardian van een ‘politiek gecoördineerde aanval’. Volkskrant-hoofdredacteur Pieter Klok lijkt vooral te betreuren dat de BBC de fout niet op tijd heeft toegegeven, waardoor ‘radicaal-rechts’ ermee aan de haal zou zijn gegaan.
Wie de boodschapper aanvalt, begrijpt de ernst niet
Wie vooral de (vermeende politieke motieven van de) boodschapper aanvalt in plaats van de inhoud, heeft weinig van begrepen van de ernst van de zaak. Juist een publieke omroep die door alle belastingbetalers wordt gefinancierd, behoort neutraal te zijn. Vanzelfsprekend wordt die scherper beoordeeld dan media die zonder staatssteun opereren en zich richten op een duidelijke, specifieke doelgroep.
In plaats van met de vinger naar anderen te wijzen, is zelfreflectie voor de BBC op zijn plaats. Het is te prijzen dat de directeur en hoofdredacteur dat beseffen en zijn opgestapt. Hopelijk kunnen hun opvolgers en de achterblijvers de zware deuk in het imago van de BBC herstellen met evenwichtigere berichtgeving. Want een onpartijdige publieke omroep kan van grote waarde zijn.
Hoe Nederlanders het conflict tussen Israël en Hamas beleefden