Ex-KGB’er Poetin is er de man niet naar om zomaar de handdoek in de ring te gooien. Hij zal de aasgieren willen – en moeten – laten zien dat hij niet verzwakt uit deze korte crisis is gekomen. Gewond is een roofdier op z’n gevaarlijkst, schrijft Robbert de Witt.
Je vraagt je af hoelang Jevgeni Prigozjin (62) nog in leven blijft. Want wie zich tegen Vladimir Poetin keert, overleeft het zelden. Een val uit het raam, wat polonium in je thee: uiteindelijk wint de man in het Kremlin.
Prigozjin, de wrede baas van huurlingenleger Wagner, kreeg geheel onverwacht een vrije aftocht afgelopen zaterdag, na 24 uur chaos in het rijk van Poetin.
Prigozjins manschappen hebben bij Bachmoet de hele winter de zwaarste gevechten gevoerd tegen de Oekraïners. En steeds luider werd Prigozjins kritiek op het reguliere Russische leger. Eerst over het gebrek aan munitie, toen op de strategie van de generaals, en uiteindelijk op president Poetin persoonlijk.
Criminelen, door Prigozjin uit de cel gelokt
Naar eigen zeggen om een andere militaire strategie te forceren, liet de Wagner-baas zijn mannen het leger-hoofdkwartier in de Zuid-Russische stad Rostov innemen. Een Wagner-colonne rukte vervolgens over de snelweg op naar Moskou, 1.000 kilometer verderop. Muiterij van 25.000 zwaarbewapende en geharde soldaten – van wie velen criminelen zijn, door Prigozjin uit de gevangenis gelokt.
Grote paniek in Moskou. Napoleon en Hitler waren de laatsten die een mars naar Moskou aandurfden. Op de Russische staatstelevisie oogde Poetin bleek en aangeslagen, al fulmineerde hij over landverraders die zullen worden gestraft. Honderdvijftig kilometer voor Moskou was het plots voorbij, Prigozjin mocht ontsnappen naar Wit-Rusland. Geen staatsgreep, Poetin zit er nog.
De onvrede over het verloop van de oorlog
Maar tegelijk is duidelijk dat alles begint te wankelen, daar in Rusland. Goed, er waren geen hooggeplaatste Russen die zich (publiekelijk) aansloten bij de ééndagsrebellen. Anderzijds: de beelden van inwoners van Rostov die schijnbaar spontaan de Wagner-mannen toejuichten, doen vermoeden dat Russen Prigozjins onvrede delen over het verloop van de oorlog in Oekraïne. Moskovieten gingen níet de straat op om Poetin te steunen. Terwijl Poetins machtsbasis de afgelopen twintig jaar toch ook bij het Russische volk lag.
De onvrede is begrijpelijk, want na zestien maanden vechten is de balans voor Poetin – en voor heel Rusland – dramatisch. Rusland is in het defensief gedrongen. Tienduizenden jonge Russen lieten het leven, nog meer raakten gewond. De oorlog is peperduur. De reputatie van Rusland als gevaarlijke oorlogsmachine ligt aan diggelen. Economisch gaat het slecht, de inkomsten uit olie en gas zijn gekelderd. Rusland heeft zich politiek en cultureel voor lange tijd geïsoleerd van Europa. Het land is veranderd in een politiestaat waar je zomaar in de cel kunt worden gesmeten.
Samengevat: Poetin beoogde regime change in Kyiv, maar een ander regime in Moskou lijkt dichterbij. Zeker in het Westen is de teneur dat Poetins positie is verzwakt, en dat zijn vertrek goed nieuws kan betekenen voor de Oekraïners die vechten voor hun land.
Een gewond roofdier is op z’n gevaarlijkst
Maar voorlopig laat Poetin de Russen zien dat hij de situatie nog meester is. Gezien de bloeddorst van mannen als Prigozjin – die weigerachtige soldaten met een voorhamer de hersenen pleegt in te slaan – hoeft een andere leider in het Kremlin ook helemaal geen verbetering te betekenen. Ongetwijfeld zijn er meer mannen in het Kremlin die, net als Prigozjin, menen dat Rusland nog veel harder tekeer moet gaan in Oekraïne om het buurland alsnog te verslaan.
Ex-KGB’er Poetin is er de man niet naar om zomaar de handdoek in de ring te gooien. Hij zal de aasgieren willen – en moeten – laten zien dat hij niet verzwakt uit deze korte crisis is gekomen. Zoals wordt gezegd: gewond is een roofdier op z’n gevaarlijkst.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."