Dat het Surinaamse Hof van Justitie voormalig legerleider en oud-president Desi Bouterse heeft veroordeeld tot twintig jaar gevangenschap voor zijn rol in de Decembermoorden van 1982, is een historische afsluiting van een slepend proces. Het Openbaar Ministerie moet dat vonnis nu uitvoeren. Het zou van minachting van de rechtsstaat getuigen als president Chan Santokhi de veroordeelde massamoordenaar gratie verleent, vindt Gerlof Leistra.
Ruim 41 jaar na de geruchtmakende Decembermoorden van 1982 is er met de veroordeling in hoger beroep tot twintig jaar cel van opdrachtgever Desi Bouterse (78) eindelijk gerechtigheid. In de nacht van 8 december 1982 liet de couppleger en legerleider vijftien tegenstanders van zijn regime zonder vorm van proces liquideren. Met dit vonnis is zijn veroordeling onherroepelijk.
De gang naar het Inter-Amerikaanse Hof voor de Rechten van de Mens is op basis van uitspraken in vergelijkbare zaken kansloos, stelde advocaat Gerard Spong onlangs in Amsterdam bij de jaarlijkse herdenking van de slachtoffers van de Decembermoorden. De in Suriname geboren Spong was jarenlang een belangrijke adviseur van de Surinaamse regering over de vervolging van Bouterse.
Verzoek om gratie Desi Bouterse is kansloos
Ook een verzoek om gratie aan president Santokhi maakt geen kans. Weliswaar kan de president een afwijkend advies van het veroordelende Hof van Justitie naast zich neerleggen, maar deugdelijke argumenten daarvoor ontbreken en tegen zo’n omstreden beslissing is bovendien beroep mogelijk. Als politiecommissaris en later minister van Justitie en Politie speelde Santokhi een grote rol in de vervolging van Bouterse. Het zou van minachting van de rechtsstaat getuigen als hij het vonnis van het Hof negeert.
Grote vraag is hoe Desi Bouterse reageert op een arrestatie. De Surinaamse autoriteiten houden rekening met gewapend verzet van hem en zijn aanhangers. Een andere mogelijkheid is dat hij probeert te vluchten naar een land dat hem asiel verleent. Daarbij vallen de namen Cuba, Venezuela en China.
Justitie moet nu doorzetten
Om het historische proces succesvol af te ronden, moet de Surinaamse justitie nu doorzetten. Een veroordeelde massamoordenaar hoort in de gevangenis. Alleen dan is sprake van gerechtigheid voor de nabestaanden en zegeviert het recht. Zoals Spong zijn toespraak afrondde: ‘Lock him up.’