De Republikein kiezen zeer waarschijnlijk de bewezen verliezer Donald Trump als hun presidentskandidaat. Met het afwijzen van Nikki Haley kunnen ze zich voorbereiden op een nieuw verlies in november, schrijft Victor Pak.
November 2022. Onder de Democratische president Joe Biden was de inflatie torenhoog en zaten de zorgen van kiezers diep. Bovendien had Biden gezichtsverlies geleden door de chaotische terugtrekking uit Afghanistan. Bij de tussentijdse verkiezingen zou een Republikeins rode golf de Verenigde Staten overspoelen, was de verwachting. Maar dat was buiten Donald Trump gerekend.
Trump mag een grote supportersschare hebben, maar heeft op veel andere kiezers een ongekende afschrikkende werking. Zo bleek ook in 2022. De oud-president voerde dat jaar nadrukkelijk campagne voor de Republikeinen en bemoeide zich stevig met de keuze voor kandidaten in tal van lokale verkiezingen. Zijn kandidaten leden pijnlijke nederlagen.
Zo leed Trump in 2022 indirect zijn derde verkiezingsnederlaag op rij, na de tussentijdse verkiezingen in 2018 en de presidentsverkiezingen van 2020. Toch stevent hij in 2024 zonder moeite af op de Republikeinse nominatie. Van de twaalf tegenstanders die zich aan het begin van de campagne hadden gemeld, resteert er na twee voorverkiezingen nog slechts één: Nikki Haley.
Haleysublieme presidentskandidaat
Lees ook: Winst New Hampshire toont juist de zwakte van TrumpAls Trumps populisme haar partij niet had veroverd, had de voormalig gouverneur van South Carolina een sublieme Republikeinse presidentskandidaat kunnen zijn. Haley is een getalenteerd politicus uit de klassieke Republikeinse vleugel. Zij staat een kleine overheid voor en ziet dat steun aan Oekraïne het Amerikaanse belang dient.
Volgens de peilingen zou Haley Biden met gemak verslaan op 5 november. Toch zullen de Republikeinen de gematigde oud-bestuurder niet nomineren. Haley ondervindt nadeel van het systeem van voorverkiezingen. In deze fase komen de meest gemotiveerde kiezers opdagen, wiens standpunten vaak radicaler zijn. Gematigde kiezers stemmen pas bij de algemene verkiezingen.
Dat blijkt ook uit de opvattingen van de kiezers die deelnemen aan de voorverkiezingen. Slechts 14 procent van de Republikeinse kiezers in Iowa zei ‘verkiesbaarheid’ als een prioriteit te zien.
Door Trump leerden Democraten hun les
De Democraten weten al dat het niet serieus nemen van verkiesbaarheid van hun kandidaat tot verkiezingsnederlagen kan leiden. Zoals bij de presidentsverkiezingen van 2016. Toen was de partij idolaat van Hillary Clinton, maar blind voor het feit dat veel Amerikanen helemaal niet zo enthousiast over haar waren.
Na Trumps schokkende winst werd verkiesbaarheid een belangrijk Democratisch thema, en koos de partij in 2020 de gematigde Biden als presidentskandidaat.
Diezelfde Biden waarover Haley zal blijven zeggen dat hij ruim van haar zal verliezen. Al zullen de Republikeinse kiezers, op hun beurt, ongevoelig blijven voor dat argument.