Na zeventien jaar als Senaatsleider van de Republikeinen zet Mitch McConnell zijn kroon af. Al die tijd was hij de koning van de Republikeinse Partij. Slechts bij hoge uitzondering kwam er een wet door het Congres zonder zijn fiat. Ook McConnells macht is uitgehold door het trumpisme, schrijft Victor Pak.
Sinds 2007 drukt Mitch McConnell zijn stempel op vrijwel elke Amerikaanse wet. Er kwam slechts een handjevol door het Congres zonder zijn, al dan niet impliciete, goedkeuring, zo observeerde een journalist van persbureau Bloomberg. Hoe machtig McConnell was, blijkt uit zijn loopbaan en uit de grenzen die hij verlegde. Van de elf Senatoren die meer dan een decennium partijleider waren, was McConnell met zeventien jaar de langstzittende. Van die zeventien jaar had zijn Republikeinse Partij gedurende zes jaar ook nog eens een meerderheid in de Senaat.
McConnell beschadigde de Amerikaanse democratie
Zijn meest controversiële besluit was om de zetel in het Hooggerechtshof van de conservatieve opperrechter Antonin Scalia leeg te laten in het verkiezingsjaar 2016. McConnell blokkeerde de benoeming van Merrick Garland, die na de dood van Scalia door president Barack Obama was voorgedragen. McConnell vond dat die benoeming aan de nieuwe president was die later dat jaar zou worden verkozen.
Aldus negeerde hij de traditie om de voordracht van de zittend president zonder tegenstand een hoorzitting en stemming te bieden in de Senaat, ongeacht of die zich afspeelden in een verkiezingsjaar. Door Donald Trumps verkiezingswinst leidde dat ertoe dat een nieuwe conservatieve rechter toetrad tot het Hooggerechtshof. Politieke winst, ten koste van democratische principes.
Met generatiegenoot Joe Biden kon McConnell het goed vinden
De affaire is een symbool van McConnells machtswellust, die hem ook geregeld gewetenloos liet opereren. De macht die hij vergaarde, zette hij in om de Verenigde Staten op een zeer conservatieve leest te schoeien.
De 82-jarige Republikein had ook een andere kant. De afgelopen jaren werkte hij nauw samen met president en generatiegenoot Joe Biden. Samen zorgden zij voor de miljardenpakketten om de Amerikaanse infrastructuur te renoveren en flink in de computerchipindustrie te investeren. Daardoor kunnen de Amerikanen weer concurreren met China.
President Biden noemde McConnell een ‘vriend’ en een symbool van de Amerikaanse droom. McConnell overwon polio en belandde in de geschiedenisboeken als de langstzittende partijleider in de Senaat, schreef Biden.
McConnell stond gelukkig altijd pal voor Oekraïne
De president en de Republikein wisten elkaar ook te vinden in de steun aan Oekraïne. Anders dan Trump maakte McConnell zich sterk vóór hulp en wist hij de afgelopen twee jaar genoeg Republikeinen te overtuigen om ook voor de steunpakketten te stemmen.
Sinds de machtsovername van de Republikeinen in het Huis van Afgevaardigden in 2022 brokkelde zijn macht af. Daar houden partijgenoten nu de pakketten tegen die McConnell steunt. De Republikeinen in het Huis voegen zich veel meer naar Trump dan McConnell lief is, maar over hen heeft hij geen macht.
Verzet tegen McConnell nam de afgelopen jaren toe
Diezelfde beweging is ook te zien in de Senaat. Na de tussentijdse verkiezingen in 2022 werd McConnell als leider uitgedaagd door Senator Rick Scott uit Florida. Tien Republikeinen stemden tegen McConnell, niet eerder waren het er zo veel. Zij vonden dat McConnell te veel afweek van het trumpisme.
Na gezondheidsklachten – tijdens twee publieke optredens verstarde McConnell minutenlang – zwol de kritiek verder aan. Zijn positie was bijna niet meer houdbaar, zeker in het vooruitzicht dat Trump dit jaar opnieuw tot president wordt verkozen. Vandaar dat McConnell zijn vertrek aankondigde, met ingang van verkiezingsmaand november. Dan wordt zijn conservatieve Republikeinse Partij in het Congres definitief overgenomen door het trumpisme.