De kop van de slang is eraf, nu de rest nog: zo gaat Israël Hezbollah aanpakken

Naim Qassem. Beeld: Iranian Presidency/ZUMA Press Wire/Shutterstock

Het Israëlische leger begon maandagavond 30 september een grondoffensief in Libanon. Zo wil Israël de directe dreiging wegnemen van Hezbollah, de terreurgroep die het de afgelopen weken al aanzienlijk verzwakte. Wat weten we over operatie Northern Arrows, en wat betekent die voor de regio? Zes vragen.

1. Waarom is Israël Libanon binnengetrokken?

Om ervoor te zorgen dat meer dan 60.000 Israëliërs in het noorden van hun land terug kunnen naar hun huizen. Door de dreiging van Hezbollah is een groot deel van de regio grenzend aan Libanon al bijna een jaar lang grotendeels geëvacueerd. Sinds 8 oktober 2023 schoot de sjiitische terreurbeweging al meer dan achtduizend raketten op Israëlische plaatsen vlak bij de grens, die zijn veranderd in spooksteden.

Ook werkt Hezbollah volgens Israël aan een aanval die zou moeten lijken op die van Hamas op 7 oktober 2023, inclusief tunnels bij de Libanees-Israëlische grens, waar strijders zich verschuilen en wapens worden opgeslagen. Die wil Israël nu ontmantelen.

De afgelopen twee weken bracht Israël Hezbollah al zware klappen toe. Bij de ‘pieperaanvallen’ – vermoedelijk het werk van de Mossad, maar nooit officieel door Israël opgeëist – raakten dinsdag 17 en woensdag 18 september duizenden Hezbollah-strijders gewond en werden tientallen gedood. Ook kwamen honderden van hen om bij Israëlische luchtaanvallen. Met als klap op de vuurpijl het uitschakelen van opperterrorist Hassan Nasrallah, vrijdag 27 september in Beirut.

Hezbollah stopte daarna niet met het beschieten van Israël met raketten. Daarom besloot het Israëlische oorlogskabinet de afgelopen dagen over te gaan op een grondoperatie. De soldaten op Libanese bodem worden intussen ondersteund door de luchtmacht met precisie-aanvallen, schrijft het Israëlische leger op X.

2. Gaat de grondoperatie tegen Hezbollah lang duren?

Vermoedelijk niet. Volgens het Israëlische leger (IDF) gaat het om een ‘beperkte en gerichte operatie’. De IDF zegt zich te richten op Libanese plaatsen langs de grens met Israël die ‘een directe bedreiging vormen voor dorpen in het noorden van Israël’. Bronnen binnen de Amerikaanse regering zeiden maandag 30 september al tegen The Washington Post te verwachten dat de inval kleinschaliger zal zijn dan de oorlog tussen Hezbollah en Israël in 2006. Die duurde 34 dagen.

Na die oorlog werd VN-resolutie 1701 ingesteld, die onder meer bepaalt dat Hezbollah zich niet mag begeven onder de Litani-rivier, zo’n 30 kilometer ten noorden van de Israëlische grens. Maar die resolutie werd nooit gehandhaafd. Mogelijk is het terugdringen van Hezbollah tot boven die rivier een (voorlopig) einddoel van Israëls grondoperatie. Hezbollah volledig uitschakelen, zou aanzienlijk meer tijd kosten.

Lees hieronder verder

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

3. Hoe wordt in Libanon gereageerd?

De voorlopige opvolger van Nasrallah als hoogste man bij Hezbollah, Naim Qassem, blikte maandag in een videoboodschap vooruit op het op handen zijnde grondoffensief. De nieuwe secretaris-generaal, die snel zal plaatsmaken voor een volgende leider, is er naar eigen zeggen van overtuigd dat Israël ‘zijn doelen niet zal bereiken’. Hezbollah is klaar voor grondgevechten met Israëlische soldaten, zei Qassem, die een zenuwachtige indruk maakte en de zweetdruppels van zijn voorhoofd veegde.

Lees hieronder verder

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

‘Libanon staat voor een van de gevaarlijkste fases in de geschiedenis,’ zei de Libanese premier Najib Mikati dinsdag 1 oktober. Mikati zei de dag ervoor nog dat hij van plan was het nationale leger in te zetten om Hezbollah te verjagen uit de regio ten zuiden van de Litani-rivier, en zo eindelijk VN-resolutie 1701 te handhaven. Maar gezien de dominantie van de terreurgroep, lijkt het onwaarschijnlijk dat het Libanese leger daartoe in staat is.

4. En de Verenigde Staten?

Veel westerse landen roepen op tot een staakt-het-vuren en ‘de-escalatie’, zoals ze dat vorige week bij de Verenigde Naties in New York al deden. Ook de Amerikaanse president Joe Biden riep maandag nog op tot een staakt-het-vuren, maar zijn minister van Defensie Lloyd Austin denkt er anders over.

Volgens het Pentagon zijn Austin en de Israëlische defensieminister Yoav Gallant het eens over ‘de noodzaak tot ontmanteling van de infrastructuur langs de grens waar aanvallen mee kunnen worden uitgevoerd’. Ook noemde Austin de grondoperatie ‘noodzakelijk om te voorkomen dat Hezbollah gemeenschappen in het noorden van Israël kan aanvallen in de stijl van 7 oktober’.

5. Gaat Iran rechtstreeks ingrijpen?

Dat land lijkt voorlopig niet van plan Hezbollah direct te hulp te schieten. ‘De landen in de regio zijn in staat om zichzelf te verdedigen tegen Israëlische aanvallen, en het is niet nodig om Iraanse troepen te sturen,’ verklaarde het Iraanse ministerie van Buitenlandse Zaken maandag nog.

Iran is de laatste maanden huiverig om Israël direct aan te vallen, zoals het dat in april nog wel deed. Een grootschalige Iraanse raket- en droneaanval op Israël richtte toen amper schade aan. De door Iran gezworen vergelding voor de liquidatie van Hamas-leider Ismail Haniyeh in Teheran, eind juli, laat nog altijd op zich wachten. Sinds Nasrallahs uitschakeling woeden in de Iraanse hoofdstad felle discussies over de vraag of Israël moet worden aangevallen, schrijft The New York Times.

Twee anonieme Iraanse hoogwaardigheidsbekleders zeiden tegen de Amerikaanse krant dat de hoogste leider ayatollah Ali Khamenei nog niet heeft besloten wat er moet gebeuren. Voorlopig blijft hij aansturen op het bestoken van Israël via de marionetten (proxies) van de ‘As van Verzet’.

6. En andere bondgenoten van Hezbollah?

Hezbollah geldt als de sterkste groepering van die as, waartoe ook de Houthi’s in Jemen behoren. Die voerden dinsdag 1 oktober wederom droneaanvallen uit op de Israëlische steden Tel Aviv en Eilat. Dat gebeurde afgelopen weekend ook al, waarop Israël toesloeg met luchtaanvallen in de Jemenitische havenstad Hodeidah.

Ook de Syrische president Bashar al-Assad geldt als bondgenoot van Iran, en daarmee ook van Hezbollah. Toch houdt ook zijn regime zich afzijdig. Terwijl Israël het afgelopen jaar in Syrië geregeld luchtaanvallen uitvoerde op militaire infrastructuur en bijeenkomsten van de Islamitische Revolutionaire Garde, het elitekorps van Iran. Zo ook in de nacht van maandag op dinsdag in hoofdstad Damascus.

Het sterk verzwakte Hezbollah lijkt er vooralsnog alleen voor te staan in het grondoffensief van Israël. De Joodse staat heeft, bijna een jaar na de harde klap van 7 oktober, het heft stevig in handen genomen in het Midden-Oosten. De vraag is of Israël zijn vijanden blijvend kan afschrikken, of dat Iran zich alsnog direct in de strijd mengt.

Schrijf u in voor onze middagnieuwsbrief

Met de gratis nieuwsbrief EW middag wordt u dagelijks bijgepraat met commentaren en achtergronden bij de belangrijkste nieuwsverhalen.