De feiten: Tweede Kamer wil illegaliteit strafbaar stellen
Bron: Tweede Kamer, minister Van WeelDe Tweede Kamer wil hulp aan illegaliteit strafbaar stellen, maar hulp aan illegalen niet. Dat bleek bij het Kamerdebat over aanpassing van de Asielnoodmaatregelenwet. Die wet werd eerder dit jaar ingediend door de inmiddels opgestapte minister Marjolein Faber (PVV).
PVV-amendement op asielwet Faber
De Kamer vond die aanpassing nodig, omdat vlak voor het zomerreces een amendement op de wet van PVV-Kamerlid Marina Vondeling door afwezigheid van tegenstemmers door de Tweede Kamer was geglipt. Daarmee zou het niet alleen illegaal worden om zonder verblijfsrecht in Nederland te zijn, maar ook om hulp te bieden aan illegalen.
Lees ook: Hebben we nou wel of geen nieuwe asielwetten? Dit is de stand van zaken
Dat is niet de bedoeling, vonden NSC en SGP: zij stemden voor de wet, mits minister David van Weel (Asiel en Migratie, VVD) er nog eens goed naar zou kijken. Daarop kwam de minister met een zogeheten novelle (aanvulling) op het wetsvoorstel, waarin hij vastlegde dat hulpverlening door personen of organisaties buiten de strafbaarstelling valt.
GroenLinks-PvdA, ChristenUnie en Partij voor de Dieren bleven desondanks kritisch. Ze vertolkten in het Kamerdebat van vandaag de weerzin van hulporganisaties, die vrezen alsnog te worden vervolgd. Van Weel overtuigde nu wel het CDA, dat eerder nog tegenstemde.
Asielwet Faber naar de Eerste Kamer
Binnenkort behandelt de Eerste Kamer de asielwetten, mits de Tweede Kamer later deze week voor het reparatievoorstel van het demissionaire kabinet stemt. Dat lijkt wel te zullen gebeuren: een meerderheid van 78 Kamerleden (PVV, VVD, CDA, JA21 en SGP) steunt Van Weel.
EW’s visie: Strafbaarstelling illegaliteit is minder revolutionair dan het lijkt
Door: Carla Joosten, redacteur PolitiekOver strafbaarstelling wordt al jaren gesproken, maar het kwam er nooit van. Intussen kwam asiel steeds hoger op de politieke agenda te staan. De kabinetten-Rutte IV en -Schoof vielen zelfs over het thema. Verbeteringen, laat staan echte oplossingen, bleven uit.
Ook de Asielnoodmaatregelwet, waarin de strafbaarstelling van illegaliteit is opgenomen, zal weinig vooruitgang bieden. Zo is strafbaarstelling een poging om meer greep te krijgen op migratie, en dat kan geen kwaad – maar het is minder revolutionair dan het lijkt.
Bedoeling is vooral dat uitgeprocedeerde asielzoekers, die ondanks hun afgewezen verzoek toch in Nederland blijven, voortaan wel worden uitgezet. Dat zal niet eenvoudig zijn.
Al worden er kleine stapjes gezet. Zo werkt Marokko tegenwoordig mee aan het terugnemen van landgenoten die illegaal in Nederland zijn.
Volgens minister Van Weel groeit die bereidheid ook bij andere landen. Hij erkende in het debat dat Nederland daartoe enige verleidingsmiddelen inzet, zoals visumliberalisering.
Gelukkig wordt hulp niet strafbaar
Dat parlement en minister hulpverleners verzekeren dat ze niet strafbaar zijn als ze illegalen humanitaire hulp bieden, is vanuit menselijk oogpunt te prijzen. Artsen hebben ook de plicht om bij nood hulp te bieden.
Wie zegt wat over de strafbaarstelling van illegaliteit?
Bron Kamerleden, minister van Weel- ‘Het huidige instrumentarium om illegaliteit tegen te gaan, is ontoereikend,’ verdedigde VVD’er Queeny Rajkowski de strafbaarstelling. Ze denkt niet dat mensen die buiten hun schuld illegaal in Nederland verblijven het slachtoffer worden.
- ChristenUnie-Kamerlid Don Ceder is tegen: ‘Je zet iemand vast, maar zet diegene niet uit. Dan komt hij vrij. Wat dan? Zet je hem dan weer vast als hij niet kan worden uitgezet?
- Ook Kamerlid Lisa Westerveld (GroenLinks-PvdA) is fel tegen: ‘U doet aan wensdenken,’ zei ze over de voorstanders. ‘Alle betrokken organisaties, artsen, advocaten, politie en Vereniging Nederlandse Gemeenten hebben er geen goed woord voor over. Het loopt in de uitvoering vast, en dat wilden we toch niet meer met wetgeving? Sommigen zijn hier als illegaal geboren. Die hebben niet eens een land waarnaar ze terug kunnen.’
- ‘We riskeren broddelwerk. Zelfs de Dienst Terugkeer en Vertrekt raadt dit af,’ vindt Jan Paternotte (D66).
- ‘Het is pure zondebokpolitiek en je lost er niets mee op,’ aldus Christine Teunissen (Partij voor de Dieren).
- Caroline van der Plas (BBB): ‘Doordat het in Nederland niet strafbaar is, wordt illegaliteit hier gefaciliteerd en hebben we parallelle gemeenschappen. Dat is een ondermijning van de rechtsstaat.’
- Weinig vertrouwen in het nut van de maatregelen had FVD’er Gideon van Meijeren: ‘Het is allemaal geneuzel.’
- ‘Het CDA kan nu met de wet leven,’ zei Kamerlid Bart van den Brink, nadat Van Weel zijn vele vragen over doel en uitvoerbaarheid van de wet had beantwoord. Eerder stemde de partij tegen.
- Minister Van Weel (VVD): ‘Geen enkele hulpverlener wordt strafbaar, maar zij die illegalen werkplaatsen hebben of mensenhandelaren zijn dat zeker wel.’
- Diederik Boomsma (JA21): ‘Wie gewoon chocolademelk schenkt, heeft niets te vrezen.’
- PVV-Kamerlid Marina Vondeling wil juist hulpverleners dwingen om illegalen te melden bij de overheid: ‘We moeten al die helpers keihard aanpakken. Illegalen moeten het land uit. Gemeenten moeten gekort op hun bijdrage uit het Gemeentefonds als ze hulp bieden.’
- ‘Een meldplicht is het tegenovergestelde wat de novelle beoogt,’ reageerde Jan Paternotte (D66), die sprak over een ‘kliklijn.’