Lage hypotheekrente en algehele woningschaarste zorgen voor een continue prijsstijging van koophuizen. In oktober waren de huizen 5,6 procent duurder dan in dezelfde maand vorig jaar.

Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. De huizenprijs zit in de lift sinds juni 2013. Vergeleken met het dieptepunt stegen de prijzen van koophuizen met 12,7 procent.

In augustus stegen de prijzen met 6 procent. Dat was de hoogste stijging in 14 jaar. De stijgingen in september en oktober lagen daar met respectievelijk 5,9 en 5,6 procent net iets onder.

Regionale verschillen

Vlak voor de crisis kwam de huizenprijs in augustus 2008 op een hoogtepunt. Daar ligt het huidige niveau nog 11,5 procent onder. Het gaat om een landelijk gemiddelde. Op plekken als Maasdriel, Neerijnen, Zaltbommel en Culemborg is de crisis nog altijd voelbaar. Hier liggen de prijzen nog zo’n 13 procent lager dan op het hoogtepunt voor de crisis. In Amsterdam zijn de prijzen alweer 14 procent hoger dan tijdens de piek van de markt in 2008.

Terwijl de prijzen stijgen, zwakt het aantal verkopen iets af. In oktober werden 17.399 huizen verkocht. Dit betekende een einde van de stijging van het aantal verkochte huizen die in januari van dit jaar in gang was gezet. Het terugvallen van het aantal verkopen is een symptoom van de woningschaarste in Nederland. Mede door de lage rente en verbeterde economische omstandigheden raken vraag en aanbod steeds meer uit balans.

Peter Boelhouwer, hoogleraar woningmarktbeleid aan de TU Delft, noemt de situatie op de koopwoningenmarkt ‘ongezond’. ‘In de markteconomie is bijna niets zo erg als een negatieve aanbod-elasticiteit.’ Boelhouwer pleit deze week in Elsevier voor ‘anticyclisch beleid’ om de hoge vraag af te remmen. ‘De rente is laag. Je kunt nu makkelijk de hypotheekrenteaftrek sneller afbouwen, waardoor de belasting omlaag kan.’ Ook vindt Boelhouwer dat de huizenproductie omhoog moet. ‘De overheid zou veel meer moeten investeren in bouwen en in verduurzaming van de woningvoorraad. De staat kan gratis lenen, de ruimte is er, en de investeringen verdien je terug.’

Volgens het Economisch Instituut voor de Bouw komen er de komende tien jaar tussen de 490.000 en 670.000 huishoudens bij. Het planaanbod, het verwachte aanbod van nieuwe huizen op basis van bouwvergunningen, kan met ongeveer 45.000 vergunningen per jaar niet aan de toenemende vraag voldoen.

Wilfred van der Neut, directeur van makelaarsvereniging Dynamis, zegt dat het tekort aan koopwoningen intussen is opgelopen tot 180.000 huizen. ‘Er moet “een Utrecht” bij worden gebouwd.’