De Europese Unie komt met een geïmproviseerde oplossing voor het Amerikaanse besluit om zich terug te trekken uit de Iran-deal. De EU overweegt een nooit eerder gebruikte verordening in te zetten om Europese bedrijven die zowel in Iran als de Verenigde Staten actief zijn, te beschermen tegen Amerikaanse sancties.
Met de verordening erkent de EU de sancties niet, en kunnen ondernemingen gewoon blijven draaien. Maken ze verlies, dan kunnen ze daarvoor worden gecompenseerd.
Positieve reacties op inzet blokkadestatuut
Dat scenario – dat in 1996 werd bedacht door de Europese Commissie – is nog nooit eerder uit de kast getrokken. Het werd destijds ingesteld toen de Amerikanen met sancties dreigden tegen Europese bedrijven die zaken deden met geboycotte landen als Cuba, Libië en Iran. Het ‘blokkadestatuut’ wordt nu mogelijk ingezet om het atoomakkoord met Iran te redden. De Amerikaanse president Donald Trump trok zich vorige week terug uit de deal en wil nu opnieuw sancties instellen. De Iraanse premier Hassan Rohani riep de EU op hem te ‘beschermen’ tegen de sancties van Amerika.
Volgens onze bloggers
Afshin Ellian: ‘NOS laat alle objectiviteit varen bij berichtgeving over Iran-deal’
Tijdens een top in de Bulgaarse hoofdstad Sofia hebben EU-regeringsleiders zich over de kwestie gebogen. Speerpunt daarbij was het vinden van een manier om Europese bedrijven te beschermen. De geopperde oplossing roept tevreden reacties op. Alle EU-landen zijn eensgezind over het behouden van de Iran-deal, zei de Duitse bondskanselier Angela Merkel naderhand.
Macron: bedrijven worden niet gedwongen om zaken te doen met Iran
De Franse president Emmanuel Macron benadrukte wel dat sommige giganten – zoals olieconcern Total – hun eigen besluiten kunnen nemen. Willen ze dus meedoen aan de Amerikaanse boycot, dan kan dat. De uitspraak van Macron kwam nadat containerbedrijf A.P. Moller-Maersk aankondigde de handel met Iran stil te leggen.
Ook het Franse oliebedrijf Total verklaarde woensdag dat een deal van een aantal miljarden wordt opgeschort tenzij er een garantie komt dat het bedrijf niet wordt geraakt door Amerikaanse sancties.
Volgens premier Mark Rutte is het ‘van belang dat Europa in gesprek moet blijven met de VS, maar het kan niet zo zijn dat we onder druk met de VS onderhandelen over onze handelsrelatie’. Eerder op de dag noemde hij de handelswijze van Trump ‘lomp’. Over de dreigende Amerikaanse importheffingen op staal en aluminium per 1 juni zei Rutte: ‘Ons doel is een permanente uitzondering of, nog beter, eliminatie van de heffingen. Europa is vanzelfsprekend bereid om met de VS te werken aan gedeelde zorgen zoals overcapaciteit op de staal- en aluminiummarkten en bescherming van intellectueel eigendom.’
De EU wil de Iran-deal koste wat het kost in stand houden omdat het volgens de Unie de beste manier is om veiligheid in de regio ‘en in Europa’ te garanderen. Er liggen ook nog andere opties op tafel, zoals voor Iraanse olie in euro’s betalen in plaats van in dollars.