KLM-topman Pieter Elbers vindt dat tegenstanders van vliegverkeer ‘buiten de economische realiteit staan’. Hij zegt ‘de sentimenten te begrijpen van mensen die roepen dat we moeten stoppen met vliegen.’ Maar de sentimenten zijn irreëel en de luchtvaart moet juist groeien om te kunnen investeren in milieuverbeteringen.
Luister de hele EW Economielezing terug via ons podcastkanaal:
Elbers gaf dinsdagavond de EW Economielezing in de Rode Hoed in Amsterdam. Hij zei trots te zijn in de Rode Hoed te kunnen spreken, een centrum dat streeft naar een ‘Verkennende en verbindende debatten waarin tegenstellingen worden overbrugd.’ Dat kan de luchtvaart vandaag de dag heel goed gebruiken, zei Elbers.
De timing was interessant, want binnenkort brengt VVD-minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) een beleidsnota uit over de toekomst van de luchtvaart. De regeringscoalitie is verdeeld. VVD en CDA willen KLM extra groeiruimte geven op Schiphol door vakantievluchten te verplaatsen naar Lelystad. D66 en ChristenUnie willen dat niet.
Lees ook: Schiphol-op-Zee – meer dan een droom?
Elbers betoogde dat de luchtvaart een pijler is onder de economie. ‘Ons land heeft geen olie en geen goudmijnen. Het bestaat bij de gratie van import en export.’
Luchtvaart brengt ook welvaart en welzijn
Hij wil ‘het luchtvaartdebat breder voeren’. Luchtvaart wordt nu vereenzelvigd met overlast, vervuiling en klimaatverandering. Vergeten wordt dat de luchtvaart ook welvaart en welzijn brengt.
‘De ontwikkeling van de economie is onlosmakelijk verbonden met de ontwikkeling van de luchtvaart. We zijn een land van internationale handel, altijd al geweest. Jaarlijks levert die wereldhandel ons 2,3 miljoen voltijdsbanen op en 250 miljard euro inkomsten.’
Zonder luchtvaart zakt het land in een recessie, voorspelde Elbers. ‘Je hoeft maar naar IJsland te kijken om te zien wat het waard is. Het was luchtvaartmaatschappij WOW Air die het land uit de crisis van 2008 trok, schreef The New York Times onlangs. Maar nu die maatschappij failliet is, loopt het toerisme terug en glijdt het land opnieuw in recessie. Dat moet Nederland zich niet laten gebeuren. We kunnen de luchtvaart niet terugbrengen tot een discussie over CO2 en geluid alleen.’
Groei is minimale randvoorwaarde voor duurzame ontwikkeling
Omgekeerd is groei van de luchtvaart ‘een minimale randvoorwaarde’ voor duurzame ontwikkeling. Zonder winst kan KLM niet investeren in nieuwe, schonere vliegtuigen. ‘Dus als we investeringen willen doen om geluidsoverlast en CO2-uitstoot terug te dringen, dan moeten we gematigd blijven groeien,’ zei Elbers.
Elbers leest regelmatig dat de luchtvaart geen belasting betaalt. Maar dat is volgens hem niet waar. ‘De luchtvaart betaalt wel degelijk belasting en betaalt bovendien ook de eigen infrastructuur.’ Een ticketbelasting zou volgens hem pas effectief zijn als het geld voor verduurzaming wordt aangewend.
Over een vliegveld in de Noordzee was Elbers niet enthousiast: ‘We hebben nu het urgente probleem op Schiphol. Dat moeten we oplossen. We hebben een baan liggen in Lelystad, klaar voor gebruik. Laten we die eerst operationeel maken.’