Banken zijn na de kredietcrisis gestraft met strenge regels en hogere belastingen. Dat zet hen op achterstand nu een Europese overnamegolf voor banken dreigt, waarschuwt bankenvoorman Chris Buijink.
Als Nederland niet oppast, worden Nederlandse banken overgenomen door buitenlandse concurrenten, of verplaatsen zij zelf hun hoofdkantoor naar het buitenland. Met die waarschuwing komt Chris Buijink, de voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB). ‘We willen niet dat banken bevoordeeld worden,’ zegt Buijink tegen EW. ‘We willen simpelweg dat banken net zoveel belast worden als andere bedrijven en als concurrenten in het buitenland.’
Hogere belastingen
Sinds de kredietcrisis zitten banken in het verdomhoekje. Om de overheidsfinanciën te herstellen na de – mede door de banken zelf veroorzaakte – kredietcrisis, zijn de belastingen op banken verhoogd. Zo kwam er een bankenbelasting, maar kwam Nederland ook met extra strenge regels voor buffers en bonussen. In 2021 wordt de bankenbelasting bovendien eenmalig met 50 procent verhoogd. Samen met een andere belasting die vooral banken en verzekeraars raakt, schat de NVB de extra belastingdruk voor banken dit jaar op ruim 1 miljard euro.
Grote bedrijven betalen in Nederland 25 procent winstbelasting. ‘Maar als je alle speciale bankenbelastingen daarbij optelt, kom je voor banken op 38 procent belastingdruk dit jaar,’ zegt Buijink. ‘Dat weegt extra zwaar nu de winstgevendheid door de langdurig lage rente onder druk staat.’
Uit de pas
Nederland loopt daarmee te ver uit de pas met andere belangrijke Europese landen, zegt Buijink. Het gevolg is dat bij een overnamegolf Nederlandse banken minder geld hebben om op concurrenten te bieden. ‘Bovendien, als banken straks wel op overnamepad gaan, is de vraag: doen we dat vanuit Nederland, of verplaatsen we het hoofdkantoor?’ waarschuwt Buijink. Bij een overname is per definitie een van de twee hoofdkantoren overbodig en het Nederlandse hoofdkantoor opgeven is voor banken een uitgelezen kans om onder die hoge belastingen, strenge buffereisen en lage bonussen vandaan te komen.
‘Het doet er nu eenmaal toe of een bank in Nederland is gevestigd, of in Parijs of Berlijn. Als er financiers nodig zijn, zoals bij de redding van KLM en IHC, zijn de lijntjes toch korter met ABN AMRO, Rabobank en ING, dan met een Franse bank. In Duitsland bijvoorbeeld snappen ze dat het van belang is dat er na een Europese overnamegolf een paar grote Duitse banken overblijven.’
Extra risico
Buijink zegt op korte termijn met het kabinet te willen praten over het vestigingsklimaat voor banken. ‘Je merkt de gevolgen van die strenge regels niet van vandaag op morgen, maar op langere termijn zet het de concurrentiepositie van banken ten opzichte van buitenlandse concurrenten wel onder druk. En dat risico wil je niet lopen met een sector die zo belangrijk is voor de economie en de samenleving.’
