Een tenaamstellingsbelasting kan autobelastingen toekomstbestendig maken en overheidsinkomsten veiligstellen. Hoe werkt dit plan en wat betekent het voor u?
Het volgende kabinet moet werk maken van een nieuw autobelastingplan.
Voormalig staatssecretaris Tjebbe van Oostenbruggen (NSC, Financiën en opgestapt na NSC-exit kabinet-Schoof) schetste in een brief aan de Kamer drie opties voor nieuwe autobelastingen: een aangepaste motorrijtuigenbelasting, een tenaamstellingsbelasting en een kilometerheffing.
EW neemt ze afzonderlijk onder de loep. In dit artikel: de tenaamstellingsbelasting.
Wat is een tenaamstellingsbelasting?
Een tenaamstellingsbelasting is een heffing die wordt betaald zodra een auto van eigenaar wisselt. Het gaat dus om een registratiebelasting oftewel kentekenoverdrachtsheffing: bij de inschrijving van een voertuig op naam wordt belasting geheven, vergelijkbaar met een overdrachtsbelasting voor voertuigen.
De huidige belasting van personenauto’s en motorrijwielen (bpm) wordt alleen bij de eerste registratie wordt betaald. De nieuwe belasting zou ook gelden bij latere wisselingen van eigenaar, bijvoorbeeld bij de verkoop van een tweedehands auto.
Maar ook, net als bij de bpm, bij de eerste registratie van de auto.
Wat is het nut van een een autobelasting op tenaamstelling?
Het voordeel van dit systeem is dat de belastingdruk breder wordt verdeeld over zowel nieuwe als tweedehands auto’s.
‘Door belasting te koppelen aan de tenaamstelling, wordt het aantrekkelijker om direct voor een nieuwe (elektrische) auto te kiezen. Dat versnelt de vernieuwing en verduurzaming van het wagenpark en verlaagt de uitstoot,’ zegt woordvoerder Abe Brandsma RAI Vereniging (41), de belangenbehartiger van fabrikanten en importeurs.
Als er bij doorverkoop opnieuw belasting wordt geheven, blijven de overheidsinkomsten beter op peil.
Ook in een toekomst waarin de bpm-inkomsten teruglopen door een groeiend aantal elektrische auto’s. Bovendien krijgt het kabinet zo de mogelijkheid om hogere belastingen te heffen op tweedehands brandstofauto’s.
Voor consumenten kan dit betekenen dat occasions duurder worden en/of dat de doorstroming op de tweedehandsmarkt vertraagt.
Waarom werkt een tenaamstellingsbelasting?
Volgens oud-staatssecretaris Van Oostenbruggen zou dit systeem werken omdat de belasting eenvoudig te innen is bij registratie, zo schrijft hij in zijn brief. Het levert dan stabiele en voorspelbare inkomsten op voor de overheid.
Bovendien betaalt de gebruiker direct bij ingebruikname, waardoor de lasten eerlijk worden verdeeld.
In het huidige stelsel is de bpm voor een auto afhankelijk van de hoeveelheid CO2-uitstoot, met een minimumtarief.
Bezitters van volledig elektrische motorrijtuigen betalen alleen dit minimumtarief. In 2025 is dat € 667. Voor motorrijtuigen die wel CO2 uitstoten geldt een hoger bedrag.
Hoe denken brancheverenigingen over een tenaamstellingsbelasting?
De zogeheten mobiliteitscoalitie, waarin ANWB, RAI Vereniging, BOVAG, Natuur & Milieu en VNA samenwerken, ziet een tenaamstellingsbelasting als een mogelijke oplossing, maar wel met duidelijke kanttekeningen.
De belastingheffing moet eenvoudig en betaalbaar blijven, geen rem zetten op de overstap naar elektrische (tweedehands) auto’s, administratief uitvoerbaar zijn en bijdragen aan een sneller vernieuwend en schoner wagenpark.
Volgens de brancheverenigingen is het idee van een nieuwe tenaamstellingsbelasting eerlijker en effectiever dan het introduceren van bpm op elektrische auto’s.
Dit komt omdat de aanschafbelasting wordt verdeeld over nieuwe en tweedehands auto’s.
Volgens de coalitie vormt de belasting een belangrijke prikkel voor het verduurzamen van mobiliteit: consumenten kiezen dan direct voor een elektrische auto, waardoor de vernieuwing van het wagenpark versnelt en emissies sneller dalen.
Tenaamstellingsbelasting: komt deze autobelasting in plaats van de bpm?
‘Het zou logisch zijn om — indien er een tenaamstellingsbelasting wordt ingevoerd — die gepaard te laten gaan met het laten vervallen van de bpm. Het kan niet de bedoeling zijn om een additionele belastingmaatregel naast de verschillende reeds bestaande heffingen in te voeren,’ zegt Brandsma van RAI Vereniging.
Wat betekent een tenaamstellingsbelasting voor tweedehands auto’s?
Ruim 80 procent van de huishoudens kiest voor een tweedehands auto. Een tenaamstellingsbelasting raakt dit segment direct, omdat de heffing niet alleen geldt bij nieuwe auto’s maar ook bij latere verkopen.
Daarom pleit de mobiliteitscoalitie ervoor dat invoering gepaard gaat met maatregelen om tweedehands elektrische personenauto’s aantrekkelijker te maken.
Alleen dan kan de doorstroming naar elektrisch rijden ook op de occasionmarkt op gang komen.
Waarom is het verstandig als het kabinet een tenaamstellingsbelasting eerst alleen invoert voor elektrische auto’s?
Maakt een tenaamstellingsbelasting tweedehands auto’s duurder?
De coalitie wil dat de tenaamstellingsbelasting laag blijft, zodat deze geen belemmering vormt voor huishoudens om over te stappen op een elektrische auto.
De heffing kan administratief ingewikkeld worden en leidt mogelijk tot hogere lasten voor consumenten die een gebruikte auto kopen.
Daarmee kan het beleid autorijden juist minder betaalbaar maken. De voorkeur van de sector gaat daarom uit naar een kilometerheffing, omdat die eerlijker en beter uitvoerbaar zou zijn.
Wat zijn de voor- en nadelen van een tenaamstellingsbelasting?
Voordelen:
-
De belastingdruk wordt breder verdeeld: niet alleen kopers van nieuwe auto’s betalen, maar ook bij doorverkoop wordt belasting geheven.
-
Het systeem is eenvoudig: innen bij registratie en levert stabiele en voorspelbare inkomsten op.
-
Het kan de overstap naar elektrische auto’s stimuleren, omdat de belastingdruk minder op nieuwe elektrische auto’s komt te liggen.
Nadelen:
-
Voor consumenten kunnen occasions duurder worden. Ook kan de doorstroming op de tweedehandsmarkt vertragen.
-
Huishoudens die afhankelijk zijn van een betaalbare tweedehands auto kunnen zwaarder worden belast.
-
De administratieve uitvoering kan ingewikkeld zijn en leiden tot hogere lasten voor autokopers.