De feiten: Tata, Nederlandse staat en provincie ondertekenen intentieverklaring
Bron: Rijksoverheid, Tata Steel NederlandDe Nederlandse staat, de provincie Noord-Holland en Tata Steel hebben een intentieverklaring getekend om samen te werken aan duurzame staalproductie. Een belangrijke stap naar een definitieve ‘maatwerkafspraak’.
Met financiële steun van de overheid, maximaal 2 miljard euro, wil Tata Steel in de toekomst één van de twee hoogovens op aardgas draaien, in plaats van kolen. In een later stadium moet aardgas worden vervangen door biomethaan en/of waterstof.
De plannen kunnen uiteindelijk leiden tot een (maximale) besparing van 7,2 megaton CO2. Dat is ongeveer 5 procent van de totale CO2-uitstoot in Nederland.
Ook neemt Tata maatregelen om uitstoot van andere schadelijke stoffen te verminderen, evenals stank- en geluidsoverlast.
De totale investering in het project bedraagt tussen de 4 en 6,5 miljard euro. De overheid wil hier maximaal 2 miljard euro aan bijdragen.
Reacties voorzichtig positief
Tijdens het Grote Industriedebat in Arminius in Rotterdam maandagavond 29 september reageerde een aantal politici voorzichtig positief op de intentieverklaring van de overheid en Tata Steel.
‘Echt schoon zou zijn: beide hoogovens vervangen en waterstof in plaats van gas,’ stelde oud-PvdA-leider Diederik Samsom (54), tegenwoordig voorzitter van de raad van commissarissen van Gasunie, in een eerste reactie. ‘Het is ook nog niet zover. En als er uiteindelijk slechts drie maatwerkafspraken lukken, dan is het beleid toch wel mislukt.
‘Dus ik wil niet te vroeg juichen, maar het is een begin. Het zou 5 procent van de jaarlijkse CO2-uitstoot besparen.’
Met aardgas is al CO2-winst te boeken
Ook Jantine Zwinkels (35), kandidaat-Kamerlid voor het CDA, reageerde opbouwend: ‘Het CDA is voorstander van maatwerkafspraken, maar ze moeten wel wederkerig zijn. We willen de gemaakte afspraken nog goed bestuderen, ik ben voorzichtig positief.
‘Deze overstap draagt bij aan een duurzame toekomst en biedt kansen voor groene waterstof. Met de overgang naar aardgas bereiken we hier toch al grote CO2-winst en schone lucht voor de omgeving.’
‘Vijf procent reductie op de nationale CO2-uitstoot is heel goed nieuws. Als je dat kunt bereiken, kun je niet zeggen dat de maatwerkafspraken zijn mislukt,’ zei VVD-Kamerlid Alisha Müller (32).
Niet alle aanwezige partijen waagden zich aan een oordeel, omdat ze de plannen net via de media hadden vernomen.
Wie zegt wat over de intentieverklaring tussen Tata en de overheid
Bron: Rijksoverheid, Tata Steel Nederland, Provincie Noord-Holland, Telegraaf- ‘De ondertekening van deze intentieverklaring is goed nieuws en een stap in de goede richting. Het behoud van grote bedrijven zoals staalfabrikant Tata Steel is belangrijk. Want zo kunnen we als Nederland op eigen benen blijven staan en worden we in deze snel veranderende wereld minder afhankelijk van het buitenland,’ stelt demissionair minister Sophie Hermans (VVD) van Klimaat en Groene Groei.
- ‘Met verschillende partijen, waaronder de vakbonden en direct omwonenden, zijn we een aantal jaren geleden begonnen aan de ontwikkeling van ons Groen Staal-plan. De overeenkomst die we vandaag hebben getekend, is een mijlpaal. Er ligt nog veel werk voor ons, maar met deze overeenkomst zetten we koers naar duurzame vooruitgang,’ zegt Hans van den Berg, CEO Tata Steel Nederland.
- ‘Uitgangspunt van de provincie is dat er een toekomst voor een staalbedrijf in de IJmond is, als dat groen en schoon is. De provincie Noord-Holland kan zich goed vinden in het het advies van de Adviescommissie Maatwerkafspraken Verduurzaming Industrie (AMVI). Ik vind het belangrijk dat er duidelijke resultaatafspraken in de maatwerkafspraken komen in het belang van een gezondere leefomgeving in de IJmond,’ stelt Jeroen Olthof, gedeputeerde Gezonde leefomgeving provincie Noord-Holland.
- ‘Er moet nog heel veel gebeuren, maar deze overeenkomst is een belangrijke stap. Die geeft werknemers meer vertrouwen in de toekomst, zeker na de ingrijpende reorganisatie die Tata Steel eerder dit jaar aankondigde,’ zegt Marten Jukema, onderhandelaar van vakbond CNV in De Telegraaf.
EW’s visie: Vergroening Tata belangrijk, maar op basis van strikte afspraken
Bron: RijksoverheidDe intentieovereenkomst is een welkom succes voor demissionair minister Hermans van Klimaat en Groene Groei. Zij moest eind juni de Tweede Kamer nog informeren dat veel maatwerkafspraken niet van de grond komen.
Met Tata Steel weet zij mogelijk toch een grote vis binnen te halen in de strijd tegen CO2-emissies. Tegelijkertijd moeten nog hordes worden genomen op weg naar een definitieve afspraak en uitvoering van de plannen.
Eerder was er kritiek
Naast positieve reacties uitte de Adviescommissie Maatwerk Verduurzaming Industrie (AMVI) samen met de Expertgroep Gezondheid IJmond eerder kritiek op een concept-intentieverklaring.
Volgens het advies moet Tata Steel op basis van striktere afspraken afgerekend kunnen worden op CO2-reductie en gezondheidswinst. Het demissionaire kabinet stelt dit advies te hebben meegenomen in de (definitieve) ondertekende intentieverklaring.
De AMVI was wel positief over de kosteneffectiviteit van de steun, maar wees tegelijkertijd op het gevaar van een subsidie-fuik; Tata Steel Nederland blijft mogelijk financieel kwetsbaar en afhankelijk van langdurige overheidssteun.
Uittocht basisindustrie is gevaar, maar geen vrijbrief voor steun
EW schreef eerder over het belang van de basisindustrie voor Nederland. Daartoe behoren onder meer chemie en metaal. Er is een grote verwevenheid met andere delen van de industrie.
Een uittocht van de basisindustrie maakt zowel Nederland als Europa strategisch minder autonoom.
Maar dat mag geen vrijbrief zijn voor ongelimiteerde steun. De intentieverklaring moet uiteindelijk leiden tot een strikte maatwerkafspraak tussen overheid en Tata Steel met duidelijke afrekenbare doelen, geen blanco cheque.
Verdere verdieping: De intentieovereenkomst en plannen rondom groen staal
Bron: Rijksoverheid, Tata Steel Nederland, provincie Noord-HollandIn een Kamerbrief informeren minister Hermans en staatssecretaris Aartsen (VVD) van Infrastructuur en Waterstaat de Tweede Kamer over de intentieovereenkomst.
Alle documenten rond de intentieovereenkomst en het advies van de Adviescommissie Maatwerkafspraken Verduurzaming zijn hier te vinden.
De toelichting van Tata Steel op de intentieovereenkomst en de plannen voor groen staal is onder deze link te vinden. De provincie Noord-Holland reageert hier op de intentieovereenkomst.
De industriële ruggengraat van Nederland: vier reuzen in beeld