De feiten: Vertrouwen industrie neemt toe
Bron: NEVI, CBS, ReutersIn september steeg de Nevi Inkoopmanagersindex − een belangrijke graadmeter voor de stemming in de Nederlandse industrie − naar 53,7. Een flinke toename ten opzichte van augustus (51,9) en de grootste stijging van de index sinds juli 2022.
De index varieert tussen de 0 en 100, waarbij een stand boven de 50 wijst op toenemende bedrijvigheid.
Eerder deze week maakte het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) bekend dat het producentenvertrouwen in de lift zit. Deze indicator steeg van -5 in juli naar -1,6 in september.
Sector met twee gezichten
Het positievere totaalbeeld van de industrie maskeert minder positieve ontwikkelingen. De relatief hoge energieprijzen maken het moeilijk voor energie-intensieve industrieën zoals chemie en (basis)metaal. Niet alleen in Nederland, maar ook elders in Europa.
De concurrentie uit China en de Verenigde Staten profiteert intussen van lagere energiekosten. Wereldwijde olie- en chemieconcerns schalen hun productie in Europa af, rapporteerde Reuters onlangs.
Ook stellen zij investeringen uit of zelfs af. Voorbeelden zijn BP en Shell, die hun plannen voor biobrandstoffabrieken in Rotterdam stopten.
Groei in farmacie en voeding, krimp in Duitse auto-industrie
In andere delen van de Nederlandse industrie gaat het beter. Zo kenden de farmaceutische industrie en voedingsmiddelenindustrie volgens cijfers van het CBS een sterke eerste helft van 2025.
Verder kijkt de industrie hoopvol naar Duitsland, dat extra investeert in infrastructuur en productie voor defensie. Belangrijk voor Nederlandse toeleveranciers. Daar staat tegenover dat de Duitse auto-industrie vooral krimpt. Ook de Duitse markt, belangrijk voor de Nederlandse industrie, kent twee gezichten.
Wie zegt wat over de industrie?
Bron: ING Research, NEVI, ABN AMRO- ‘Voor de verschillende industrietakken blijft het beeld tweeledig: hoge energieprijzen drukken de activiteit in de energie-intensieve (basis)industrie, terwijl technologische industrieën profiteren van toenemende uitgaven aan defensiematerieel, forse Duitse overheidsinvesteringen en een verder aantrekkende vraag naar chipmachines,’ zegt ING Research in zijn Vooruitzicht Industrie.
- ‘Het totale aantal nieuwe orders steeg. De gegevens lieten echter zien dat deze groei met name afkomstig was uit de binnenlandse markt, aangezien de buitenlandse verkoop in september daalde met meldingen over felle internationale concurrentie,’ zo analyseert Nevi de stijging van zijn inkoopmanagersindex.
- ‘Het herstel van de industrie blijft op korte termijn onzeker. Trumps invoerheffingen beperken de Europese export en veel fabrikanten van machines, chemische producten en kunststofverpakkingen ondervinden flinke prijsconcurrentie uit China. Op termijn kunnen Europese overheden de industrie versterken met investeringen in defensie en infrastructuur,’ stelt David Kemps, sectorbankier industrie bij ABN AMRO.
EW’s visie: Industrie heeft (groei)potentie, maar zoekt versterking in de basis
Door: Max Erich, redacteur EconomieDe industrie kampte in de eerste helft van dit jaar met grote onzekerheid door de handelsspanningen tussen de Verenigde Staten en Europa.
Overigens pakte dit voor sommige delen goed uit. Zo groeide de farmaceutische industrie volop dankzij de opbouw van voorraden in de Verenigde Staten. De dreiging van importheffingen leidde tot extra Amerikaanse orders.
Ook de machinebouw blijft een belangrijke industrie in Nederland. In september mocht chipmachinefabrikant ASML zich kronen tot meest waardevolle bedrijf van Europa.
Basisindustrie onder druk
Tegenover die successen staat grote onzekerheid in andere delen van de industrie. De energie-intensieve basisindustrie (raffinage, chemie, metaal) staat zowel in Nederland als in de rest van Europa zwaar onder druk. Enerzijds door hoge energietarieven en anderzijds door zware concurrentie uit met name China.
EW schreef al eerder over het belang van de basisindustrie en de verwevenheid met andere delen van de industrie. Zo is de Nederlandse chemie goed voor 54 procent van de binnenlandse vraag, naast 7 procent van de Duitse en 13 procent van de Belgische behoefte.
Europa wil basisindustrie beschermen
De basisindustrie is essentieel voor Europa om strategisch autonoom te blijven en niet nog afhankelijker te worden van China.
Europa lijkt gelukkig wakker te worden op dit vlak. De Europese Commissie kondigde afgelopen zomer een plan aan om de chemische industrie te versterken. Ook staat de Commissie op het punt om importheffingen in te voeren op Chinees staal.
Verdere verdieping: Industrie hoopt op meer rust en groei
Bron: CBS, ING Research, ABN AMROHet productievolume van de Nederlandse industrie blijft dit jaar redelijk stabiel, zo tonen de CBS-cijfers. Wel zijn er grote verschillen tussen subsectoren.
Ook ING Research gaat uit van een gelijkblijvend volume in 2025. Volgend jaar zit er weer wat groei in, mits de onrust vermindert.
Dat verwacht ook ABN AMRO, dat voor dit jaar een groei raamt van 1 procent en 3 procent in 2026.
De cijfers over het vertrouwen van producenten zijn te vinden bij het CBS. Meer cijfers staan in de Nevi-inkoopmanagersindex.
Grote bedrijven op instorten: wie redt de Nederlandse industrie?