De feiten: Stichting Verpact haalt inzameldoel niet
Bronnen: Raad van State, NOSDonderdag 20 november stonden Stichting Verpact en demissionair staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat Thierry Aartsen (VVD) bij de Raad van State tegenover elkaar.
Verpact is opgericht door bedrijven in de verpakkingsindustrie. De organisatie is in Nederland verantwoordelijk voor het inzamelen en recyclen van plastic statiegeldflessen. In 2024 had Verpact 90 procent van de statiegeldflessen moeten inzamelen, maar dat werd slechts 77 procent.
Last onder dwangsom
Lang niet genoeg, vinden Aartsen en de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT), de toezichthouder van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.
Daarom legde de ILT een ‘last onder dwangsom’ op aan Verpact. Als de stichting niet per 1 januari 2026 aan de slag gaat met de verbetering van het inleverpercentage, moet de stichting miljoenen aan dwangsommen betalen.
Statiegeld ‘fors omhoog’
Volgens de staatssecretaris en de ILT heeft Verpact twee opties: of de stichting geeft een financiële prikkel aan consumenten die statiegeldflessen inleveren, of het statiegeld gaat fors omhoog.
Verpact vindt dat de ILT onterecht een dwangsom heeft opgelegd. De gedragsverandering bij consumenten vergt vooral tijd en geduld, meent de stichting.
Wie zegt wat over statiegeld?
Bronnen: NOS, Open Overheid- ‘We moeten discussie kunnen voeren zonder dat we nu al maatregelen moeten doorvoeren. Daarom vragen we de Raad van State om op de pauzeknop te drukken,’ zegt een woordvoerder van Verpact.
- ‘Zolang de innamesystematiek niet geoptimaliseerd is, vind ik dat er moet worden ingezet op positieve (financiële) prikkels om de consument te verleiden om correct in te leveren, zonder dat dit impact heeft op de boodschappenkosten,’ schreef staatssecretaris Aartsen in september aan de Tweede Kamer.
EW’s visie: Maak inleveren laagdrempeliger
Door: Maria Bouwman, redacteur Onze OverheidZeker sinds er statiegeld op blikjes zit, is er rondom statiegeld een eigen economie ontstaan. In de steden zeulen daklozen met grote vuilniszakken vol blikjes door de stad. De ene na de andere vuilnisbak wordt vakkundig doorzocht.
Lever een stuk of veertig blikjes in, en je hebt weer genoeg voor de nachtopvang. Er is ook een keerzijde: gemeenten maken zich zorgen over verloedering. Opengebroken vuilnisbakken zijn deel van het straatbeeld geworden.
Half uur wachten
De inzameling gaat moeizaam. Wie in de supermarkt een paar flesjes wil inleveren, staat zo een half uur te wachten op inzamelaars met honderden blikjes. Niet iedereen vindt dat de moeite waard, blijkt ook uit de resultaten van Verpact.
Verpact zou daarom de inzameling in rap tempo moeten opschalen en professionaliseren. Bijvoorbeeld door voor verzamelaars meer bulkmachines te installeren. Daarin kunnen wel honderd blikjes tegelijk worden ingeleverd.
Inlevermachines dag en nacht toegankelijk maken
Daarnaast zou Verpact in samenwerking met gemeenten kunnen kijken of het mogelijk is om in de openbare ruimte inlevermachines neer te zetten die dag en nacht toegankelijk zijn.
Uit onderzoek blijkt dat de grootste drempel voor consumenten de afstand tot een inleverautomaat is. Met openbare machines in de buurt wordt statiegeldflessen inleveren hopelijk zo laagdrempelig mogelijk.
Hoe statiegeld op blikjes een geldverslindend circus is geworden