Veel gemeentebestuurders bepleiten lagere parkeernormen in de binnenstad. Maar parkeren is van essentieel belang voor het functioneren van winkelcentra en winkelgebieden, schrijft winkelonderzoeker Hans van Tellingen in een ingezonden stuk. Wie parkeren beter faciliteert, is spekkoper.
Hans van Tellingen (1966) is geograaf en directeur/eigenaar van winkelcentrumonderzoeker Strabo bv. Hij is hoofdauteur van Waarom stenen winkels winnen. Van Tellingen werkt nu, wederom met medeauteurs, aan een nieuw boek: Stenen winkels, terug van nooit weggeweest (Retail is mensenwerk).’ Dit ingezonden stuk zal ook in het boek terugkomen.
Het zou helemaal misgaan met de retail. En na de ‘periode van maatregelen’ van 2020-2022 zou het al helemaal nooit meer goedkomen. Dat blijkt niet te kloppen.
De landelijke leegstand daalt fors, en autonoom, dus ook als je transformaties niet meetelt. De leegstand (5,4 procent) begeeft zich nog maar nauwelijks boven de frictieleegstand. Nooit eerder waren er zoveel ‘gevulde’ retail-meters. De omzet van winkels is hoger dan ooit, die van webwinkels daalt sterk.
Winkels vaak vergeten
In de plannen van veel gemeenten moeten de binnensteden multifunctionele stadscentra worden en gaat het niet meer (alleen) om winkels en horeca. Of om autobereikbaarheid en parkeergelegenheid. Nee, binnensteden draaien om vele functies die een symbiose vormen en die de locatie een aantrekkelijk verblijfsklimaat geven. En weet u, ik ben het daar helemaal mee eens. Maar vaak worden winkels en horeca ‘vergeten’. Of beter: ze hebben weliswaar functies die er nog wel mogen zijn in de binnensteden, maar die niet meer zo belangrijk zijn als eerder.
Meer van Hans van Tellingen: Gratis plassen voor meer winkelomzet
En dat klopt dus niet. Zonder winkels en goede horeca geen succesvolle binnenstad. En een steeds slechter wordende autobereikbaarheid, slechte parkeermogelijkheden en stijgende parkeertarieven helpen niet om de omzet in de retail en horeca te bevorderen.
Autobereikbaarheid en parkeergelegenheid, het liefst gratis, vormen de randvoorwaarden voor het goed functioneren van de winkels en horeca. En dus van het functioneren van de gehele binnenstad. De rest van de binnenstad (zoals het verblijfsklimaat, de culturele voorzieningen en evenementen) profiteert daar automatisch van.
Gratis parkeren is allesbepalend
De automobilist is goed voor 45 procent van alle winkelbezoekers, wijst Strabo-onderzoek uit. Hij zorgt voor 61 procent van de totale winkelomzet en besteedt twee keer zoveel als bezoekers die lopend komen of per fiets.
Het aandeel bezoekers met de auto is ruim 14 procentpunt hoger in centra met gratis parkeren. Dat betekent ruim 20 procent extra omzet. Winkelgebieden waar betaald parkeren is ingevoerd, kampen met 20 procent bezoekersverlies en 30 procent omzetverlies. Gebieden waar gratis parkeren is ingevoerd, trekken juist 10 procent extra bezoekers en 15 procent extra omzet.
Het parkeertarief is relatief in-elastisch. Of bezoekers bijvoorbeeld 1,80 euro per uur moeten betalen of 2,30 automobilist per uur, maakt niet zoveel uit. Grote prijsverschillen hebben wel enige invloed, maar wat écht uitmaakt is of parkeren ‘gratis’ of juist ‘niet gratis’ is. Dat is allesbepalend.
Automobilisten moet je juist verleiden
Hoe langer mensen in een winkelgebied verblijven, hoe meer zij besteden. Het is dus zaak om mensen zo lang mogelijk in je winkelgebied te laten verblijven. De meest bestedende consumenten zijn autobezoekers. Dus juist zij dienen te worden verleid nog langer te blijven. En dan helpt gratis parkeren.
Een erg goed instrument is de invoer van blauwe zones, als vervanging van betaald parkeren. Ongewenste langparkeerders worden weerhouden om de plek bezet te houden voor de klanten. Natuurlijk is dit niet de panacee, maar het kan lastig draaiende winkelgebieden over het dode punt heen helpen. Zo jaag je de mensen niet naar een ander winkelgebied. Of naar internet.
Parkeren is schakel tussen verkeer, bereikbaarheid en verblijven
Veel gemeentebestuurders pleiten voor lagere parkeernormen in de binnenstad. Binnenstadbewoners zouden namelijk minder auto’s bezitten. Maar voor het goed functioneren van de bedrijven moet de bereikbaarheid, inclusief parkeren, op peil zijn. Bezoekers wonen voor een groot deel niet in de (binnen)stad. Dat betekent een verschillende aanpak in parkeren voor bewoners en voor binnenstadbezoekers.
Het autogebruik neemt verder niet af, maar toe, juist ook in de afgelopen drie jaren met ‘maatregelen’. Blijven focussen op de auto is ook daarom verstandig.
Vooral de binnensteden van middelgrote plaatsen (30.000 tot 200.000 inwoners) kunnen het meest profiteren van gratis parkeren. Gratis parkeren in de echt grote binnensteden is misschien minder verstandig, maar creëer daar alternatieven. Zoals tijdelijk gratis parkeren aan de rand van de (binnen)stad.
De essentie: wie parkeren beter faciliteert, is spekkoper
Natuurlijk gaat het bij een goed functionerend winkelgebied om veel meer dan autobereikbaarheid en parkeren. In het blog ‘Zo wordt je winkel(centrum) een winnaar’ behandel ik alle elementen. Maar het belang van parkeren is groot.
Bezoekers per auto zijn goed voor het leeuwendeel van de winkelomzet. Over het algemeen geldt dan ook: parkeren is van essentieel belang voor het functioneren van winkelcentra en winkelgebieden. Als je parkeren beter faciliteert en (deels) gratis maakt voor de consument, dan ben je spekkoper. Met meer bezoekers. Meer winkelomzet. En met meer tevreden klanten. Die ook terugkomen. Simpel.