Banken moeten waterdicht zijn, overheid komt weg met steekproeven

03 februari 2023Leestijd: 2 minuten
Foto: Egbert Hartman/HH/ANP

Het is vreemd dat de overheid van banken eist dat ze waterdicht zijn als het gaat om witwassen, maar zelf genoegen neemt met hier en daar een steekproef. Zo krijg je geen greep op crimineel geld, schrijft Arendo Joustra.

Crimineel geld verstoort de normale economische gang van zaken. Het zorgt bijvoorbeeld voor prijsopdrijving van huizen en winkelpanden die te koop of te huur staan.

Voordat crimineel geld kan worden uitgegeven in de ‘bovenwereld’, moet het eerst worden witgewassen. Om dat te voorkomen, zijn witwassen en het meehelpen aan witwassen strafbaar. Dit is een van de vele maatregelen die zijn ­genomen om het veelkoppige monster criminaliteit te bestrijden.

Met een beroep op privacy kunnen criminelen hun gang gaan

De overheid zet steeds meer middelen in om het witwassen tegen te gaan. De Tweede Kamer moet zich binnenkort uitspreken over een wet die het opsporen van crimineel geld moet vergemakkelijken. De banken zijn enthousiast en hebben al een databank ingericht. Ook willen ze onderling informatie uitwisselen.

Maar ja, de privacywaakhond ligt dwars. De Autoriteit Persoonsgegevens ziet in de persoon van Aleid Wolfsen (PvdA) beren op de weg. Maar zijn argumenten zijn niet erg overtuigend. Het is niet zo dat elke overboeking van 100 euro handmatig wordt gecontroleerd.

Overheid is zelf nogal laks met fysieke controle witwassen

Vreemd blijft wel dat de overheid van financiële instellingen honderd procent waterdichtheid eist. Zo niet, dan volgen forse boetes. Banken maken inmiddels hoge kosten en nemen duizenden medewerkers aan om te kunnen garanderen dat geen euro crimineel geld wordt witgewassen.

Tegelijk stelt diezelfde overheid te weinig manschappen beschikbaar om een vervolg te geven aan de meldingen van banken over fraude en witwassen. Dat stimuleert niet.

Zoals het ook wrang is dat financiële instellingen alles nauwgezet moeten controleren, maar de overheid zelf slechts steekproeven neemt. Zowel bij de belastingaangifte als bij de grens, zoals iedere reiziger op Schiphol zelf bij de douane kan constateren.