Solide Studiegroep Begrotingsruimte is roepende in de Haagse woestijn

De Studiegroep Begrotingsruimte is een baken in de vaderlandse politiek. Al ruim een halve eeuw maant dit clubje topambtenaren de politieke partijen om realistische verkiezingsbeloftes te doen. Maar anno 2023 lappen de partijen de adviezen aan hun laars. Politiek redacteur Eric Vrijsen sprak de huidige voorzitter, Bas van den Dungen.

Sinds 1971 doet de Studiegroep Begrotingsruimte in het zicht van Kamerverkiezingen haar oproep aan de politieke partijen: schotel de kiezers geen onbetaalbaar beleid voor. Laat – in het belang van toekomstige generaties – de staatsschuld niet al te ver oplopen.

Deze week publiceerde de groep topambtenaren onder leiding van Bas van den Dungen (56) het 17^de adviesrapport. Nooit eerder was de solide Studiegroep zo’n roepende in de woestijn.

Rem op onbetaalbare voorstellen in verkiezingsprogramma’s

De groep topambtenaren van diverse ministeries en De Nederlandsche Bank rekent onder leiding van de secretaris-generaal van het ministerie van Financiën uit hoeveel ruimte er is voor extra rijksuitgaven of belastingverlagingen. Het is de bedoeling dat politieke partijen bij het opstellen van hun verkiezingsprogramma’s binnen die marge blijven, zodat ze geen onbetaalbare voorstellen lanceren. Vooral gaat het erom dat de partijleiders tijdens de kabinetsformatie het rapport ter harte nemen, dan blijft de Staat der Nederlanden financieel degelijk.

De Studiegroep bestaat sinds 1971. Het is een instituut van behoedzaam financieren. De boodschap is keer op keer: er is heus wel wat mogelijk, maar houd de hand op de knip en laat de staatsschuld niet exploderen, want anders krijg je spijt.

Wat ziet het jongetje vanuit de boomhut?

‘Bijsturen met het oog op de toekomst,’ heet het recente advies. Op de voorpagina staat een foto van een schattig jongetje in een boomhut. Hij heeft een verrekijker en tuurt naar iets in de verte. Wat ziet hij?

De daarop volgende pagina’s beschrijven het financiële schrikbeeld. De kabinetten-Rutte I en II lieten de overheidsuitgaven (in verhouding tot het nationale inkomen) krimpen en verlaagden zelfs de lastendruk enigszins. Maar onder Rutte III en IV loopt alles gierend uit de klauwen. Er werd met miljarden gesmeten.