Tijdens de rondreis van het koninklijk paar om kroonprinses Amalia officieel voor te stellen aan de Caribische delen van het koninkrijk, wordt de lokale pers dwarsgezeten en weggeduwd. Dat is onacceptabel binnen een koninkrijk dat streeft naar een gedeelde toekomst, schrijft de Arubaanse journalist Melissa Stamper op EW Podium.
De ene journalist is gelijker dan de andere binnen het Koninkrijk. Dat is wat je gaat denken als je ziet hoe Europees-Nederlandse journalisten zich gedragen tijdens het bezoek van het koninklijk gezin aan het Caribisch deel van het Koninkrijk. Arubaanse journalisten wordt meermaals verzocht ‘opzij’ te gaan, om plaats te maken voor hun blanke, Nederlandse collega’s. Reden: zodat deze journalisten ‘mooie foto’s konden maken’ van het warme onthaal dat koning Willem-Alexander, koningin Máxima en kroonprinses Amalia op maandag krijgen op Aruba. Het laat deze journalisten koud dat hun Arubaanse collega’s – net als zij – misschien ook wel een paar mooie plaatjes willen schieten van het uitzonderlijke bezoek van de Oranjes.
Melissa Stamper (1982) is freelance journalist op Aruba. Ze studeerde Engelse taalkunde aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Na ruim vijftien jaar in Nederland keerde ze in 2017 terug naar Aruba, waar ze eerst enkele jaren werkte als journalist en hoofdredacteur bij de Nederlandstalige Arubaanse krant Amigoe.
‘Opzij-mentaliteit’
Dat de regels niet voor hen zouden gelden, wordt op de tweede dag van het bezoek aan Aruba, dinsdag 31 januari, abrupt een halt toegeroepen als twee journalisten uit Nederland bijna worden aangehouden door de beveiliging van het Koningshuis voor het overschrijden van de regels. Het kwartje valt pas als het hoofd van de Rijksvoorlichtingsdienst (RVD) duidelijk maakt dat de Arubaanse agent bevoegd is hen aan te houden.
Een goede Nederlandse journalist zou voor zijn reis naar het Caribisch deel van het koninkrijk toch zijn huiswerk moeten doen en zich verdiepen in de geschiedenis van de eilanden. Dan krijgt hij snel door dat die ‘opzij, opzij, opzij, maak plaats, maak plaats, maak plaats’-mentaliteit niet in goede aarde valt in de Cariben, zeker niet gezien de ongemakkelijke verhoudingen tussen Nederland en de eilanden in het verleden. Maar nu kijken we vooruit, naar een gedeelde toekomst, samen. Toch? Nee, dat samen is dus ver te zoeken tijdens het bezoek van het koninklijk gezelschap aan Aruba.
Twee kampen, één persvak
De twee weken durende koninklijke reis over de Caribische eilanden is reden genoeg om veel pers uit Nederland aan te trekken, evenals volop lokale pers. Dat er persvakken zijn aangewezen voor structuur en veiligheid, zorgt voor minder creatieve werkruimte. Dat er maximaal 25 man op een verhoging kunnen staan om opnamen en foto’s te maken bij een van deze persvakken, terwijl er vanuit alleen Nederland al 27 journalisten meekomen, is wellicht ‘een beetje dom’ ingeschat.
Lees meer over de reis van Prinses Amalia in eigen koninkrijk
Dan krijg je dus persvakken die overlopen van journalisten die geen ruimte hebben om hun werk te doen. Dat journalisten zich dan niet aan protocollen houden om toch de beste momenten in beeld te krijgen, is op zich niet erg. Maar vooral het gegeven dat de verzoeken ‘om plaats te maken voor Nederland’ kennelijk steun vinden bij de RVD, leidt tot twijfels aan de gelijke behandeling van de pers. De functie van de RVD is onder meer om de publieke optredens van het Koninklijk Huis in binnen- en buitenland te begeleiden. De dienst zou geen onderscheid mogen maken tussen ‘Nederlandse’ en lokale, Arubaanse pers.
Eén koninkrijk?
Het koninklijk bezoek is dit keer extra bijzonder omdat het voor kroonprinses Amalia haar eerste werkbezoek is en een kennismaking met dit deel van het koninkrijk. Het koninkrijk bestaat ten slotte niet alleen uit Nederland, maar ook uit de onafhankelijke landen Aruba, Curaçao en Sint Maarten.
Op het programma van de Oranjes staat ook een bezoek aan de universiteit van Aruba met een interactief hoorcollege over het Statuut van het Koninkrijk. Wellicht is het een idee dat de voorlichting van het Koningshuis, de RVD, samen met de meereizende Nederlandse journalisten, ook deelneemt aan dit hoorcollege. Een voordeel is dat ze zich niet, zoals de lokale pers, hoeven in te smeren tegen de felle zon terwijl ze buiten zitten te wachten op dat perfecte plaatje. En wie weet steken ze er nog iets op van de correcte verhoudingen tussen het Europese en het Caribische deel van dat ene Koninkrijk.