De vervolging van Donald Trump past bij zijn zelfgecreëerde playboy-imago. Hij wist puriteinen én hedonisten achter zich te krijgen. De vraag is of de conservatieve beweging beide groepen binnenboord houdt, schrijft Amerika-kenner Matthijs Tieleman op EW Podium.
Voor Amerikaanse conservatieven waren de jaren negentig een tijd van morele zuiverheid. In het buitenland hadden zij, zo vonden ze zelf, de Koude Oorlog gewonnen van het goddeloze communisme. En thuis waren zij het bastion tegen de zogenaamde progressieve ondeugd. Rechts was de politieke vleugel van nette ondernemers, bankiers en kerkgangers gekleed in Brooks Brothers.
Seksschandalen Trump en Clinton zijn beide product van hedonisme
Het Monica Lewinsky-schandaal was het ultieme bewijs van conservatieve rechtschapenheid en progressieve verdorvenheid. President Bill Clinton moest zich toentertijd in rare bochten wringen om zijn leugens over een seksuele relatie met een stagiaire in het Witte Huis goed te praten. Volgens Slick Willie had hij niet over zijn relatie met Lewinsky gelogen: het hing namelijk af van de betekenis van het woord ‘is’.
Dat voormalig president Donald Trump 25 jaar later in een seksschandaal verwikkeld is geraakt, is niet alleen diep ironisch, maar ook volledig voorspelbaar. Het is een onvermijdelijk product van het hedonisme dat nu een belangrijke rol speelt in rechts Amerika.
Trump: een vreemde eend in de conservatieve bijt
Toen Donald Trump in 2015 neerdaalde van zijn roltrap om de campagne voor zijn presidentsverkiezing te lanceren, was hij in veel opzichten een vreemde eend in de conservatieve bijt. Ja, hij was anti-immigratie en had het persona van een succesvol zakenman, wat het altijd goed doet in Amerikaanse conservatieve kringen. Maar hij was ook lomp, grof en verre van het conservatieve ideaalbeeld van een nette man. Mike Pence was hij niet.
Al sinds de jaren tachtig worden Trumps seksuele escapades breed uitgemeten in de media, vooral dankzij Trump zelf. Tijdens zijn eerste scheiding van Ivanka Trump gebruikte hij een fictief alter ego om saillante details over de scheiding te lekken en schepte hij op over hoe aantrekkelijk vrouwen hem wel niet vonden (zijn zoon Barron is vernoemd naar een van die alter ego’s). Trumps affaires met modellen en pornosterren waren geen geheim, evenmin als zijn scheidingen: de roddelpers vormde een intrinsiek deel van zijn zelfgeschapen imago van playboy.
Het zelfgeschapen playboy-imago van Trump trok nieuwe kiezers
Dit playboy-imago bleek tijdens Trumps politieke loopbaan eerder een voordeel dan een nadeel. In sommige traditionalistische kringen was zijn hedonistische verleden een probleem. Trump begon daarom deze moralistische stemmers al snel naar de mond te praten en pornosterren af te kopen om ze stil te houden over hun affaires met hem. Maar hij wist met zijn faux-masculiniteit, seksuele bravoure en politiek incorrectheid ook steun te vangen bij een groeiende groep stemmers die niets hadden met het moralisme van christelijk rechts en tegelijkertijd klaar waren met links.
Deze groep is eclectisch, maar bestaat uit onder andere zogenaamde ‘barkrukconservatieven’. Deze laatste club is seculier, vaak pro-abortus en vooral actief online, waar figuren zoals Andrew Tate antifeministische ideeën uitdragen, en waar velen anderen, zoals industrietitaan Elon Musk en blogger Dave Portnoy, zich tegen politieke correctheid uitspreken. Sommige figuren van dit type, zoals de podcaster Joe Rogan, zijn (nog) niet rechts genoeg om zich te scharen achter de Republikeinse partij, maar staan er steeds minder ver van af.
Pornosterren neigen naar libertarisch rechts
Ook in de porno-industrie zie je een langzame verschuiving naar wat we nu rechts noemen. Pornosterren zijn zelf kennelijk, net als Joe Rogan, vooral Bernie Sanders-stemmers, maar een groot deel van de industrie is het Democratische establishment al een tijd zat. Zij neigen sterk naar de doorgaans politiek dakloze maar Republikeins-leunende libertariërs.
Na het ingaan van Measure B in Californië in 2012, de wet die het verplicht stelde dat mannelijke pornoacteurs in hun films condooms droegen, is de porno-industrie massaal uit Los Angeles vertrokken naar Las Vegas, de originele Sin City. De makers van vieze filmpjes willen immers ook zo weinig mogelijk belasting betalen en zo min mogelijk tijd besteden aan overheidsregeltjes. De purveyors of prurience (‘bezorgers van wellust’) hebben nu zelfs lobbyisten in het Congres om hun belangen te behartigen. Pornosterren beginnen zich ook langzamerhand openlijk in conservatieve kringen te begeven, en dan niet alleen – voor een naar verluidt zeer korte tijd – in het bed van Donald Trump.
Blijven zowel de hedonisten als de puriteinen bij de conservatieven?
In toenemende mate verenigt de conservatieve kruisvaart tegen politieke correctheid hedonisme en kuisheid in één politieke beweging. Daarom verklaarde Trumps bondgenoot, Republikeins Congreslid en complotdenker Marjorie Taylor Greene, zonder schaamte en nota bene rond Pasen, dat Trumps gerechtelijke vervolging voor het betalen van zwijggeld aan een pornoster gelijkstond aan de kruisiging van Jezus. Al acht jaar lang verpersoonlijkt Trump deze bizarre politieke mix, wat niet alleen resulteerde in een langzame electorale en culturele verschuiving, maar ook in de – juridisch bedenkelijke – rechtszaak waar hij nu in is verwikkeld.
Is deze trend slechts tijdelijk? Of is de conservatieve beweging ook na Donald Trump nog de thuishaven voor zowel de hedonisten als de puriteinen in de Verenigde Staten? Het antwoord moeten we afwachten. Maar het zal hoe dan ook niet afhangen van de betekenis van het woord ‘is’.