EW Podium: Mevrouw Yeşilgöz, kies alstublieft voor realisme in plaats van populisme

25 augustus 2023Leestijd: 4 minuten
Dilan Yeşilgöz zoekt toenadering tot de PVV van Geert Wilders. Foto: Peter Hilz/HH/ANP

De toenadering van VVD-leider Dilan Yeşilgöz tot de PVV is zorgwekkend. Die partij blijft onverminderd polariserend en heeft ook nog uitgesproken linkse standpunten. Doe het niet, schrijft VVD-lid Steven Braham op EW Podium.

Op 30 december 2021 twitterde Geert Wilders: ‘Een VVD’er van Turkse afkomst op Justitie. En nu maar hopen dat ze mijn beveiliging niet opheft, want het liefst zien ze me natuurlijk onder het gras verdwijnen.’

Dit werd gezien als racistische sneer richting Dilan Yeşilgöz, die toen werd voorgedragen als nieuwe minister van Justitie en Veiligheid. Eerder was er het ‘minder Marokkanen’-incident, waarvoor Wilders strafrechtelijk is veroordeeld, en natuurlijk de mislukte gedoogconstructie met Rutte I.

Desondanks lijkt de VVD de deur weer open te zetten voor samenwerking met de PVV. Hierbij wordt zelfs een nieuwe minderheidscoalitie met gedoogsteun of volledige regeringsdeelname niet uitgesloten.

Lees hieronder verder

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Liberale kernwaarden niet verkwanselen

Lang was ik tegen het uitsluiten van partijen. Het heeft een ondemocratisch karakter en is indirect een signaal naar een groep kiezers dat hun mening niet meetelt. Daarnaast kan uitsluiting averechts werken. Uitsluiting geeft partijen als Forum voor Democratie, dat het beeld wil creëren van een kartel-elite die tegenstanders uitsluit, een argument in handen. De achterban van dit soort partijen wordt bevestigd in zijn denkbeelden en kan zo verder radicaliseren.

Bovendien kan de VVD het zich niet veroorloven om zich volledig te isoleren en met links continu compromissen te sluiten rondom wetgeving. Daarom is een volledig cordon sanitaire geen realistische en wenselijke situatie. Maar laten we het bij dit standpunt houden, en niet onze liberale kernwaarden verkwanselen door weer te proberen met de PVV te regeren.

Aan de PVV is al die jaren weinig veranderd

De nieuwe VVD-leider Yeşilgöz wil afwachten welke inhoudelijke thema’s Geert Wilders naar voren zal brengen, voordat ze de PVV al dan niet uitsluit. Maar het zal toch geen verrassing zijn waarmee Wilders gaat komen?

Al in 2017 schreef Mark Rutte dat er niet valt te regeren met de PVV, vanwege de vergaande antidemocratische en antiliberale standpunten. Dezelfde punten maken nog steeds deel uit van het PVV-verkiezingsprogramma. Nog steeds wil de PVV de grondrechten van islamitische Nederlanders inperken. Ook is de partij nog altijd voorstander van een Nexit. Sinds de oprichting van de partij, bijna twintig jaar geleden, is Wilders de onbetwiste leider. De samenstelling van de fractie veranderde sindsdien nauwelijks. De PVV-Kamerleden behoren tot de langstzittende van het parlement.

Aan de samenstelling van de partij, de standpunten en de manier van politiek bedrijven is weinig veranderd. Welke aanleiding is er om te denken dat Wilders met radicaal andere standpunten komt, waardoor de PVV opeens wel een goede regeringspartner kan zijn?

De PVV droeg bij aan verharding politieke klimaat

De laatste weken geeft de ene na de andere ervaren politicus aan te willen stoppen met het vak. Een reden die vaak wordt genoemd, is de verharding van het politieke klimaat. Daaraan leverde de PVV een grote bijdrage. De PVV en Wilders kennen een lange geschiedenis van persoonlijke aanvallen jegens bewindspersonen, collega-Kamerleden en het parlement als geheel (‘nep-parlement’). In 2012 toonde de partij al niet bereid te zijn verantwoordelijkheid te nemen als het zwaar wordt.

Anno 2023 staan we voor nog grotere uitdagingen, met een oplopende inflatie, een woningtekort, de stikstofcrisis, een oorlog op ons continent, de opkomst van kunstmatige intelligentie en een arbeidsmarkt die steeds meer uit balans raakt door vergrijzing. In plaats van met constructieve voorstellen te komen, bestaan de debatbijdrages van de PVV meestal uit (kansloze) moties van wantrouwen, waardoor dit een instrument werd. Mogelijke regeringsdeelname betekent een beloning en legitimering van deze manier van politiek bedrijven. Er is zelfs een reëel risico op het afstoten van zwevende kiezers met angst voor een PVV-kabinet.

In sommige opzichten is de PVV ook nog eens links

Ook is het bijzonder dat de VVD, die in de Staten-campagne begin dit jaar nog waarschuwde voor een ‘linkse wolk’, mogelijk wil samenwerken met een partij die op veel belangrijke thema’s een links-populistische visie heeft.

Als we het PVV-verkiezingsprogramma uit 2021 erbij pakken, zien we dat de partij onder meer het eigen risico wil afschaffen, de AOW-leeftijd terugbrengen naar 65 jaar, de btw op boodschappen verlagen en fors meer sociale huurwoningen bouwen. Ook wil de PVV de middenhuursector strenger reguleren, terwijl de bouw en investeringen van huurprojecten stilliggen en vastgoedontwikkelaars roepen om minder overheidsbemoeienis.

De VVD moet kiezen voor realisme in plaats van populisme

De PVV is niet een serieuze partner waarmee de VVD een geloofwaardig en stabiel rechts kabinet kan vormen. Mevrouw Yeşilgöz, als u de PVV niet ‘op voorhand wilt uitsluiten’, hopelijk bent u dan wel bereid om dit achteraf te doen tijdens de formatie, zoals uw voorganger Rutte deed.

Laat de VVD een partij zijn die niet buigt naar of voor extreem-rechts, maar een partij die staat voor constructieve oplossingen. Kies tijdens de formatie alstublieft voor realisme in plaats van populisme.