Zou Kamala Harris als president van de Verenigde Staten in staat zijn om het land en een geloofwaardig gezicht te geven op het wereldtoneel? Michelle Obama beweerde dat Harris één van de meest gekwalificeerde presidentskandidaten uit de geschiedenis is. Roberta N. Haar zet in een ingezonden opinie de feiten op een rijtje.
Read the original English version of this article via this link
Eind juli, kort nadat de Amerikaanse president Joe Biden had aangekondigd dat hij zich niet herkiesbaar zou stellen en zijn steun had toegezegd aan zijn vicepresident Kamala Harris, begon de belangstelling voor wat een presidentschap van Harris zou betekenen voor Amerika’s bondgenoten aan de andere kant van de Atlantische Oceaan, serieus te worden. Ik werd hierover geïnterviewd door Studio Europa en daarna door Bloomberg TV.
Veel Europeanen hebben met spanning gekeken naar de Democratische Nationale Conventie (DNC) die een enthousiaste zalving van Harris moest worden. Gepassioneerde toespraken van tal van vooraanstaande leden van de Democratische Partij moesten daarvoor zorgen.
Van de bewering van Michelle Obama dat Harris ‘één van de meest gekwalificeerde presidentskandidaten is’ willen Europeanen natuurlijk weten of die klopt. Als het gaat om Harris’ verdiensten in eigen land zou Obama weleens gelijk kunnen hebben.
Als voormalig procureur-generaal van Californië kent Harris het Amerikaanse rechtssysteem en als ex-senator namens Californië weet ze hoe ze wetten moet maken op federaal niveau. Ze is een hartstochtelijke verdediger van burger- en mensenrechten en een standvastige aanklager van misdadigers.
Haar tijd in de Senaat werd gekenmerkt door slimme kruisverhoren van getuigen. Bovendien heeft Harris een lange lijst van primeurs op haar naam staan als ‘eerste vrouw’ of als ‘eerste vrouw van kleur’. Die wijzen op veerkracht, een dikke huid en het vermogen om zich snel aan te passen en te leren.
Twijfel over haar leiderschapskwaliteiten
Aan de andere kant: haar kandidatuur voor het presidentschap in 2019 werd ontsierd door inconsistente beleidsstandpunten en onrust binnen haar campagneteam. Daarin is ze niet uniek – meer presidentskandidaten faalden – maar daardoor is er wel twijfel over de leiderschaps- en managementkwaliteiten van Harris.
Op het gebied van buitenlands beleid zou Michelle Obama er met haar bewering heel erg naast kunnen zitten. Op dat terrein heeft Harris misschien niet de juiste vaardigheden. Ze mist ervaring en expertise. Wordt ze straks gekozen, dan begint ze als de president met de minste buitenlandervaring van alle recente presidenten. Met uitzondering van Donald Trump dan (en we weten hoe dat ging).
De komende Amerikaanse opperbevelhebber heeft de opdracht een nieuwe nucleaire strategie te formuleren die Rusland, China en Noord-Korea moet afschrikken. Ook is er de noodzaak om een strategie te bedenken voor de oorlog in Oekraïne.
Harris had nauwelijks macht
Een vicepresident heeft geen ministerie onder zich. Hij of zij is wel lid van de Nationale Veiligheidsraad, die adviseert over onder meer buitenlands beleid. Maar daar staat de ‘VP’ alleen. Ministers, vooral die van Defensie, hebben een grote organisatie achter zich en daardoor in discussies in die raad meer macht. Sommige vicepresidents (zoals Al Gore en Dick Cheney) hadden door hun goede band met hun president nog enige invloed op het buitenlandbeleid.
In een academisch artikel over het buitenlandse beleid van Barack Obama, dat ik net heb afgerond voor het tijdschrift Politics & Policy, wordt verwezen naar veel belangrijke bronnen die het beleid van Obama bij grote multilaterale militaire operaties becommentariëren. De opvattingen van zijn vicepresident Joe Biden behoorden tot de minst belangrijke bij die operaties. Ondanks Bidens enorme ervaring in buitenlands beleid.
Harris is dus een nieuwkomer op dit gebied. Haar tijd in de Senaat (2017-2021) was niet alleen kort, ze zat ook niet in de meest invloedrijke commissies die zich bezighielden met buitenlandse zaken.
Harris moet het hebben van politieke handigheid
Wat dat betekent voor het Amerikaanse buitenlandbeleid als ze president is? Misschien niet veel. De terugtrekking van de Verenigde Staten uit Afghanistan verliep onder de ervaren Biden op rampzalige wijze. Hij genoot weinig respect bij zijn tegenstanders in de wereld en zijn leiderschap weerhield verscheidene dictators er niet van om buurlanden te intimideren en aan te vallen.
Ervaring is geen garantie voor succes. Belangrijker is politieke handigheid en het vermogen en de macht hebben om al die ambtenaren en militairen – en de eigengereide leden van de wetgevende macht – ervan te overtuigen dat ze mee moeten gaan in je plannen.
Of Harris deze kwaliteiten heeft, weten we niet. Maar we weten wel dat Trump die níet heeft. We kunnen alleen maar hopen dat Harris is, zoals Barack Obama haar omschreef in zijn toespraak bij de DNC: eerlijk, integer en ervan overtuigd dat Amerika de juiste leider is in deze wereld.
Andere sprekers op de DNC, zoals haar running mate Tim Walz, benadrukten dat Harris hard is voor criminelen en machtige mannen die zich bezighouden met uitbuiting en schadelijk gedrag. Zo was ze al in haar tijd in Californië. Laten we hopen dat ze hard is bij toekomstige bedreigingen.
Toch kan ik me voorstellen dat dictators moeten grijnzen, als ze worden vergeleken met Californische criminelen.