Schurft rukt op, maar hoe dat komt is een raadsel. Mogelijk is de mijt die de ellende veroorzaakt al veel langer in opmars.
Babette van Deursen werkte in 2021 als epidemioloog bij de GGD Rotterdam Rijnmond toen ze van collega’s opmerkelijk vaak hoorde over gevallen van schurft, of scabiës, zoals medici het noemen. Van Deursen (27) begon samen met anderen aan een onderzoek om te achterhalen of die meldingen overeenkwamen met het beeld in heel Nederland en hoe groot of klein het probleem was.
Want een probleem is schurft zeker. De media staan de laatste weken bol van de verhalen van, vooral, studenten die te maken krijgen met deze huidaandoeningen en vervolgens merken hoe vervelend het is en hoe moeilijk om ervan af te komen. Schurft wordt veroorzaakt door een mijt, die kan worden overgedragen via huidcontact, kleren en beddengoed. Met het blote oog is de mijt nauwelijks zichtbaar. Hij – of beter gezegd zij, want de vrouwtjesmijten zijn de boosdoeners – graaft een gangetje net onder de huidoppervlakte en legt daar eitjes. De allergische reactie die dat veroorzaakt, gaat gepaard met rode bultjes en hevige jeuk, die ’s nachts vaak op z’n ergst is.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Vanaf 2013 een toename te zien
Van Deursen en collega’s doken in de beschikbare data van 2011 tot en met 2021. Ze hadden de beschikking over twee bronnen. De eerste bestond uit de gevallen die worden bijgehouden via de peilstations van NIVEL, een instituut dat cijfers over huisartsenzorg vastlegt. Individuele gevallen van schurft zijn sinds 1999 niet meer meldingsplichtig, zoals bijvoorbeeld COVID-19 en apenpokken dat wel zijn, maar de huisartsenpraktijken die NIVEL-peilstations zijn, geven de gevallen geanonimiseerd door. De tweede bron vormden de gegevens van de verkoop van medicijnen tegen schurft door apotheken. ‘We hadden bijvoorbeeld vernomen dat er in Leiden ineens heel veel meer zalf tegen schurft over de toonbank ging,’ licht Van Deursen toe.
In de eerste jaren vanaf 2011 was het aantal nieuwe gevallen vrij laag, maar vanaf 2013 was een toename te zien (zie ‘Opmars van schurft’). Inmiddels weet Van Deursen uit de wekelijkse NIVEL-cijfers dat de stijging in 2022 heeft doorgezet tot meer dan vijf keer zoveel als in 2011. Welk deel van het werkelijke aantal gevallen hiermee is blootgelegd, vindt Van Deursen moeilijk te zeggen. Haar artikel in het wetenschappelijk tijdschrift PLOS One spreekt van het ‘topje van de ijsberg’, maar hoe groot het deel onder water is, blijft gissen.
Behalve dat lang niet iedereen met klachten bij een huisarts komt, is het ook denkbaar dat schurft niet altijd goed wordt herkend. De diagnose is best lastig te stellen, zegt Van Deursen. ‘Om scabiës vast te stellen, kan een arts met een dermatoscoop op zoek gaan naar een mijt of een gangetje dat deze graaft,’ legt ze uit. En anders kan een huisarts op basis van symptomen tot de slotsom komen dat het schurft moet zijn. Daarnaast wordt geexperimenteerd met een specifieke PCR-test, zoals bekend van corona, om schurft vast te stellen.
Abonnee worden?Dagelijks op de hoogte blijven van de laatste actualiteiten, achtergronden en commentaren van onze redactie? Bekijk ons aanbod en krijg onbeperkt toegang tot alle digitale artikelen en edities van EW.
Besmettelijke aandoeningen namen juist af in coronaperiode
De stijging van het aantal gevallen van schurft in de afgelopen jaren doet zich vooral voor onder jongeren tussen 20 en 25 jaar. En dat terwijl andere besmettelijke aandoeningen in de coronaperiode juist afnamen. Tal van factoren kunnen de toename deels verklaren, zoals bevolkingsgroei, dat de mijt vaker wordt meegebracht door toeristen en immigranten, of verandering van het klimaat, net zoals in het geval van teken die de ziekte van Lyme veroorzaken. Wat ook kan meespelen, is dat door de aandacht in de media nu veel meer gevallen van schurft worden opgemerkt en gemeld.
Laden…
Word abonnee en lees direct verder
Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.
Bent u al abonnee en hebt u al een account? log dan hier in
Verder lezen?
U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.
Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?
Er ging iets fout